1-tema. Algoritm túsinigi hám onnan paydalanıw Reje

1-tema. Algoritm túsinigi hám onnan paydalanıw
Reje:
1.Algoritm túsinigi hám olar haqqında maǵlıwmatlar.
2.Algoritmlar tariyxı.
3.Algoritm ózgeshelikleri, túrleri jáne onıń beriliw usılları

Esaplaw mashinasınıń tiykarǵı wazıypası algoritmlerdiń orınlanıwın támiyinlewden ibarat. Sonıń ushın esaplaw mashinasınıń ulıwma imkaniyatları

qanday máselelerdi algoritm kórinisinde sıpatlaw múmkin yamasa múmkin emesligine baylanıslı boladı. Matematikanıń eń tiykarǵı túsiniklerinen biri bolǵan algoritm túsinigi esaplaw máseleleri payda bolmastan aldın isletile baslaǵan edi. Ásirler dawamında adamlar intuitiv algoritm túsiniginen paydalanıp kelgen. Bul túsinikti tómendegishe ańlatıw múmkin: jer maydanın qaǵazǵa túsiriw, úydi proektlestiriw, kontur kartalardı bezew h.t.b.
Algoritm – bul qaǵıydalardıń qatań hám shekli sisteması bolıp, bazı ob`ektler boyınsha orınlanatuǵın ámellerdi anıqlaydı hám shekli qádemden soń qoyılǵan maqsetke alıp keliwini támiyinleydi.
Egerde, jumıstıń mazmunı menen tanıs bolmaǵan adamlarǵa onı kórsetpe kórinisinde berilgende, olardıń barlıǵı birdey háreket etse, bunday qaǵıydalar sisteması algoritm esaplanadı.
Informatika páni tek informaciyanı úyreniw haqqındaǵı ilim desek júdá tar maǵanada túsingen bolar edik. Sebebi informaciya óziniń kóriniwi, payda bolıwı, qásiyeti hám qollanılıwı boyınsha oǵada hár túrli. Sonlıqtan da onı izertlew, úyreniw menen bir emes bir neshe ilimiy pánler shuǵıllanadı. Bul pánlerdiń bárin kibernetika dep ataw durıs bolar edi. Sonda informatika kibernetikanıń bir tarawı bolıp ǵana qaladı.
«Kibernetika» sózi júdá erte payda bolǵan. Onı ertedegi grek filosofı Platon qollanǵan. Bul sóz basqarıw mádeniyatı degendi bildiredi. Kibernetika iliminiń tiykarın salıwshı ilimpaz amerikalı matematik Norbert Viner. Ol kibernetikanı predmettiń «haywanlardı, mashinalarda basqarıw hám baylanıs» dep anıqlaǵan edi. Sonlıqtan kibernetikanıń quramına biologiya yamasa texnikaǵa júdá jaqın keletuǵın basqarıw, baylanıs problemaları menen shuǵıllanatuǵın kóplegen pánler kiredi. Informatikanıń mazmunına kompyuterlerden paydalanıw nátiyjesinde kelip shıǵatuǵın basqarıw aspektlerin úyreniw máseleleri de kiredi.
Kibernetikada informaciya dep sırtqı ortalıqtan bazı bir sistema qabıl etetuǵın, ózinde saqlaytuǵın, sol sistemadan sırtqı ortalıqqa beriletuǵın qálegen signallardıń, tásirlerdiń yamasa maǵlıwmatlardıń jıyındısı túsiniledi. Bul kózqarastan qaraǵanda informatika – informaciyanı jıynaw, saqlaw hám qayta islew, jetkerip beriw nızamlıqların úyrenetuǵın pán dep qarawǵa bolar edi. Basqa informaciyanı jıynaw, onı túrlendiriw hám paydalanıwshıǵa beriw algoritm hám komp`yuterdiń járdemisiz múmkin emes. Sonlıqtan informatika pániniń quramı bir-birinen ajıratıw múmkin emes, tıǵız baylanısqan úsh bólekten: texnikalıq qurallardan, algoritmlerden hám informaciyadan turadı desek orınlı boladı. Eń baslı texnikalıq qural bolǵan komp`yuterler eń dáslep fizika hám mexanika tarawlarındaǵı esaplaw ushın jaratılǵan bolsa, keyin ala ol ekonomika hám administrativlik basqarıw tarawlarında, ilimde júdá keń qollanılıp ketti. Házir komp`yuter óndiris processlerin basqarıw, proektlestiriw hám óndiristi biriktirip avtomatlastırıw, ekonomikanı basqarıwshı sheshimlerdi qabıl etiw quralına, ilimiy eksperiment quralına aylandı. Bul ózgerisler informatika pániniń de oǵada úlken ilimniń tarawına aylanıwına alıp keldi. Informatikanıń rawajlanıwı waqıyalardıń aldın-ala boljaw máselelerin sheshiwde matematikalıq modellestiriw hám obrazlardı tanıw metodlarına jańa sapa berdi. Informatika házir informaciyanı islewdiń mashinalastırılǵan sistemasın dóretiw, proektlew, dúziw, bahalaw, onıń jumısın támiyinlew máseleleriniń, onı sociallıq praktikanıń hár qıylı oblastlarına paydalanıw hám tásir etiwdiń barlıq aspektlerin úyretetuǵın kompleksli ilimiy hám injenerlik pánge aylanıp otır.
Sonlıqtan, mektep oqıwshıların, studentlerdi informaciya teńizinde baǵdar alıwǵa, ózine kerek informaciyanı ayırıp alıw hám onıń durıslıǵın bahalay biliwge, komp`yuterler menen qatnas jasay biliw, óziniń oqıw programması kólemindegi máselelerdi komp`yuterde sheshiwge úyretiw - informatika tiykarları hám esaplaw texnikası pániniń tiykarǵı wazıypası boladı.