1-tema. Algoritm túsinigi hám onnan paydalanıw Reje

Algoritmniń 5 tiykarǵı qásiyeti bar.

1.Diskretlilik (Sheklilik). Bul qásiyettiń mazmunı algoritmlerdi barlıq waqıt shekli qádemlerden ibarat bóleklew imkaniyatınıń barlıǵında, yaǵnıy onı shekli sandaǵı ápiwayı kórsetpeler izbe-izligi formasında ańlatıw múmkin. Eger kúzetiletuǵın processti shekli qádemlerden ibarat etip qollana almasaq, onı algoritm dep bolmaydı.
2.Túsiniklilik. Biz kúndelik turmısımızda berilgen algoritmler menen islep atırǵan elektron saatlar, mashinalar, stanoklar, komp`yuterler, túrli avtomatlı hám mexanikalıq qurılmalardı baqlaymız.
Orınlawshıǵa beriletuǵın kórsetpeler, onıń ushın túsinikli mazmunda bolıwı shárt, bolmasa orınlawshı ápiwayı ámeldi de orınlay almaydı. Sonıń menen birge orınlawshı hár qanday ámeldi orınlay almawı múmkin.
Hár bir orınlawshınıń orınlawı múmkin bolǵan kórsetpeler yamasa buyrıqlar kópligi bar, oǵan orınlawshınıń kórsetpeler sisteması dep aytıladı. Demek, orınlawshı ushın beriletuǵın hár bir kórsetpe orınlawshınıń kórsetpeler sistemasına tiyisli bolıwı kerek. Kórsetpelerdi orınlawshınıń kórsetpeler sistemasına tiyisli bolatuǵın etip ańlatıp biliwimiz úlken áhmiyetke iye. Máselen, tómengi klasstıń aǵla oqıwshısı "san kvadratqa asırılsın" degen kórsetpeni tusinbewi nátiyjesinde orınlay almaydı, basqa "san óz-ózine kóbeytirilsin" formadaǵı kórsetpeni biymálel orınlaydı, sebebi ol kórsetpe kóbeytiriw ámeliniń kerekligin ańlatadı.
3.Anıqlıq. Orınlawshıǵa beriletuǵın kórsetpeler anıq mazmunda bolıwı zárúr. Sebebi kórsetpedegi anıq emeslikler diydimizdegi maqsetke erisiwge alıp kelmeydi. Adam ushın túsinikli bolǵan "3-4 ret silkitilsin", "5-10 minut qızdırılsın", "1-2 qasıq salınsın", "teńlemelerden biri sheshilsin" sıyaqlı anıq emes kórsetpeler robot yamasa komp`yuterdi qıyın awhalǵa salıp qoyadı. Bunnan tısqarı, kórsetpelerdiń qaysı izbe-izlikte orınlanıwı da úlken áhmiyetke iye. Demek, kórsetpeler anıq beriliwi hám tek ǵana algoritmde kórsetilgen tártipte orınlanıwı shárt eken.
4.Ulıwmalılıq. Hár bir algoritm mazmunına kóre bir túrdegi máselelerdiń barlıǵı ushın da orınlı bolıwı kerek, yaǵnıy máseledegi baslanǵısh maǵlıwmatlar qanday bolıwınan ǵárezli algoritm sol túrdegi hár qanday máseleni sheshiwge jaramlı bolıwı kerek. Máselen, eki ápiwayı bólshektiń ulıwma bólimini tabıw algoritmi, bólsheklerdi túrlishe ózgertirip berseńiz de olardıń ulıwma bólimlerin anıqlap bere beredi, yamasa úsh múyeshliktiń maydanın tabıw algoritmi, úsh múyeshliktiń qanday bolıwınan ǵárezsiz, onıń maydanın esaplap bere beredi.