1. Tizim tushunchasi va uning turli ta’riflari

16. Internet texnologiyasi va uning xizmatlari. Qidiruv tizimlari, elektiron pochta, brauzerlar, provaydir

INTERNET – (international network) – yagona standart asosida faoliyat ko’rsatuvchi jahon global kompyuter tarmog’idir.

Dastlabki kompyuter tarmog’i – ARPANET (Advenced Researsh Projects Agency Network)-AQSh ning mudofaa vazirligi tomonidan 1969 yili ishlab chiqilgan. 1974-yilda tarmoqlarni birlashtiruvchi TCP/IP protokoli tuzildi va tarmoqning rivojlanishiga turtki bo`ldi. Chunki tarmoqqa ixtiyoriy kompyuterni ulash imkoniyati paydo bo`ldi. 1983-yilda ARPANET-INTERNET deb atala boshlandi va juda kuchli, bir-biri bilan bog`langan kompyuterlar va tarmoqlar to’plamidan iborat sistemasiga aylandi.

Elektron pochta– Internet tarmog’i orqali tezkor ma’lumotlar va xabarlar almashish tizimi.

Elektron pochta – bu internet tarmog’i orqali xabarlar almasish xizmati hisoblanib asosan ikkita komponenet ishtirokida tashkil etiladi.

Elektron pochta serveri- xabarlarni jo’natish va qabul qilishini ta’minlash

Elektron pochta klienti – xabarlarni yaratish va javob qaytarish

Elektron pochta xizmatlari quyidagi imkoniyatlarni taqdim etadi:

Xabarlarni tezkor almashish (bir necha daqiqada)

Xabarlarga qo’shimcha ma’lumotlar ilova qilish

Xabarlarga rasm va multimedia ma’lumotlarini joylashtirish.

Elektron pochta manzili: pochta qutisi nomi va pochta serveri manzilidan iborat bo’ladi:

Qidiruv tizimlari

Qidiruv tizimi - maxsus web-sahifa bo'lib, Internet tarmog’idan kerakli axborotni izlab topish uchun xizmat qiladi. Hozirgi kunga kelib o'nlab qidiruv tizimlari yaratilgan. Ulardan ko'p qo'llaniladiganlari sifatida Rambler, Aport, Yahoo, Yandex, Google larni keltirish. Ushbu mashhur qidiruv tizimlarining har biri oddiy va batafsil kеngaytrilgan qidiruv hamda matnli, rasm, musiqa, vidеo va boshqa turli shakldagi axborotlarni qidirish imkoniyatini taqdim etadi.

WWW.UZ Milliy axborot-qidiruv tizimi. WWW.UZ Intеrnеt tarmog’i foydalanuvchilariga milliy sigmеntda joylashgan vеb-saytlar bo’yicha qidiruv xizmatini taqdim etadi va qidiruvni vеb-sayt manzili va ichki ma'lumotlari bo’yicha olib borishi mumkin. Bu esa foydalanuvchiga kеrakli bo’lgan axborotni samarali qidirish va topish imkoniyatini bеradi.

Web brouzerlarda inkognito rejimi.

Inkognito rejimida web brouzer, foydalanuvchi harakatlarini eslab qolmaydi. Yani bu rejimda foydalanuvchi ishlatgan parollar, loginlar va u murojat qilgan web sahifalar brouzer xotirasida qolmaydi. So'rovni keyingi safarga terayotganingizda ushbu rejimda kiritilgan so'rovlar ko'rinmaydi. Oddiy odamlar sizning IP adresingizda hech narsani bilib olisholmaydi.