1. To`lov balansi tushunchasi va uning tuzilishi

Qiskacha xulosalar
To`lov balansi – mamlakatning dunyoning boshka davlatlari bilan bo`lgan savdo va moliyaviy operatsiyalari aks ettirilgan xujjat. U ikki kismdan, joriy operatsiyalar va kapital xarakati balansidan tashkil topgan.
Savdo balansi mamlakatning joriy tashki savdo operatsiyalari bo`yicha tushumlar va xarajatlarni aks ettiradi. Mamlakat eksporti uning importidan ko`p bo`lsa joriy operatsiyalar balansi musbat koldikli bo`ladi.
Joriy operatsiyalar balansidagi o`zgarishlar ichki ishlab chikarish va o`z navbatida ichki bandlilik bilan boglik.
Kapital xarakati balansi aktivlarni sotish va sotib olish bo`yicha barcha xalkaro bitimlarni xarakterlaydi. Aktivlarni sotib olish xorijiy valyutaning chikib ketishini, sotish esa kirib kelishini anglatadi.
Xar kanday xalkaro bitimlar to`lov balansida ikki bir-birini muvozanatlovchi yozuv ko`rinishida kayd etilgani uchun xamjoriy operatsiyalar balansi va kapital xarakati balansi koldiklari 0ga teng bo`ladi.
To`lov balansi takchilligi rasmiy zaxiralarning kiskarishi xisobiga koplansa uning aktiv sal’dosi rasmiy zaxiralarning o`sishiga olib keladi.
Kayd etilmagan valyuta kursi sharoitida tkldov balansi valyuta kursining o`zgarishi xisobiga muvozanatlashadi.
Milliy valyutasi jaxon iktisodiyotida zaxira valyutasi xisoblanmaydigan mamlakatlar Markaziy banklaridan rasmiy valyuta zaxirasi cheklanganligi tufayli to`lov balansining uzok muddatli takchilligi bu rezervlarning sarflab bo`linishiga olib keladi. Bunday xollarda to`lov balansini makroiktisodiy tartibga solinadi.
Kayd etilgan valyuta kursi tizimida to`lov balansini tartibga solish uchun tashki savdo siyosati, pul kredit va fiskal siyosat vositalaridan foydalaniladi.

Asosiy adabiyotlar
1.Agapova T.A.Seregina S.F. Makroekonomika:Uchebnik.-7-e izd.pererab.
i dop.-M.:Izdatel’stvo “Delo i servis”, 2005. 338- 357 s.s.
2 Axmedov D.K.,Ishmuxamedov A.E., Jumaev K.,Djumaev Z.A. «Makroiktisodiyot» T.: O`zbekiston YOzuvchilar uyushmasi Adabiyot jamgarmasi nashriyoti 2004, 182-193 b.b.
3. Mejdunarodnie valyutno-kreditnie i finansovie otnosheniya.: Uchebnik/
Pod red. L.N.Krasavinoy., M., Finansi i statistika» 2003, 122-161 s.s.
4. Mejdunarodnie ekonomicheskie otnosheniya.: Uchebnik / Pod redaktsiey
A.I. Evdokimova., M., “Prospekt”, 2004., 201-231 s.s.
5. Tarasevich L.S., Grebnikov P.I., Leusskiy A.I. Makroekonomika:
Uchebnik. - 5-e izd. , M.: YUrayt-Izdat, 2004., 408-414 s. s.

http://fayllar.org

http://hozir.org