1-topshiriq (♫). Berilgan matndagi x/h undosh tovushlari qatnashgan sgʻzlarning talaffuzi, imlosiga e’tibor qarating va togʻrisini yozing

1-topshiriq (♫). Berilgan matndagi x/h undosh tovushlari qatnashgan sgʻzlarning talaffuzi, imlosiga e’tibor qarating va togʻrisini yozing.

Buyuk geografik kashfiyotlar davrida ________ boʻlgan __________ va munosabatlar ham oʻzgardi. _________ yangi maʼlumotlar bilan boyidi. Qit’a, orol, dengizlar chegaralari aniq belgilandi. XV asrdan _________ ayrim _________ tomonidan emas, balki _________ _________ ___________ tomonidan tayyorlana boshladi. Natijada xaritalarni yaratish muddati qisqardi, sifati __________ va aniqligi oshdi. Bunday ___________ dastlab Italiyaning Genuya, Venetsiya va Florensiya kabi yirik savdo shaharlarida vujudga keldi. 

Ilm-fan va _________ rivojlanishi bilan xaritalarga, ularning mazmuni va aniqlik darajasiga boʻlgan talablar ham ortib bordi. XVIII asrda Fransiya Fanlar Akademiyasi olimlari gradusni aniq oʻlchab, Yerning shakli va kattaligini ________ meridian va parallel yoylarining uzunligini aniq ___________ chiqdilar. Yoylarning uzunligi golland olimi V. Snellius kashf qilgan triangulyatsiya usulida aniqlandi. Natijada Yerning shar shaklida emas, balki aylanma ellipsoidga yaqin shaklda ekanligi maʼlum boʻldi.

Uyga vazifa (♫). Talaffuzga asoslangan matndagi xatoliklarni tgʻgʻirlang.

Shakaladning foydali xususiyatlari

Shakolat foydali yoki zararli ekanligi tgʻgʻrisida nechi yilladan buyon olimlar bahslaship kelishmoqda. Ba’zi bir olimlar esa, shakolatning quyidigi foydali xususiyatlarini ispotlashgan: shakolat gʻzida dafamin, seratanin va feniletilamin garmonlarini saqlashi sabap ham kayfiyatni kgʻtarish xususiyatiga ega; shakolat mushaklarni kislorot bilan tgʻyintiradi, natijada mashxulotlardan keyin organizm darrov gʻzini tiklaydi; agar muntazam ravishda qora shakolat (70% va undan yuqori kakao saqlovchi) qon tomirlari mustahkamlanip, yurak xastaliklarining oldi olinadi; shuningdek qora shakolat yomon xolesterindan xalos etip, insult xavfini kamaytiradi, aritmiya va yurak yetishmovchiligida ham foydali hisoplanadi; shakolad diabetni bartaraf etishta yordam beradi – uning tarkibidagi antisaksidantlar oshqozon osti bezi faoliyatini yaxshilaydi; shakolat miya faoliyatini yaxshilaydi, Alsgeymer kasalligi rivojlanishini oldini oladi, xotirani mustahkamlap, diqqatni yaxshilaydi; shakolat ichak shamollashlarida ham yordam beradi, jigarga ham ijobiy ta’sir kgʻrsatadi; shakolat imunitetni kgʻtaradi, homilador ayollarga ham juda foydali hisoplanadi.

2-topshiriq (♫). Berilgan matndagi x/h undosh tovushlari qatnashgan sgʻzlarning talaffuzi, imlosiga e’tibor qarating va togʻrisini yozing.

Maqsad sari...

Bir kuni ___________ Amir Temurdan sgʻradilar: «Sizning oddiy beklikdan shunday buyuk saltanat ____________ darajasiga yetishishingizda nima yordam berdi?»

Ulugʻ _________ shunday javob berdi: «Men har qanday _________ ham umidsizlikka tushmadim. Bu borada chumolidan gʻrnak oldim. Bir kuni dushmanlarimdan qochib, bir _________ berkindim. Barcha narsadan umidimni uzib, tushkunlikka tushib gʻtirganimda kgʻzim _________ bir chumoliga tushdi. U gʻzining tanasidan deyarli ikki barobar katta bugʻdoy donasini olib ketardi. Uning ygʻlida yogʻoch parchasimi yoki kesak parchasi... bor edi. Chumoli uning ustiga chiqishga __________ qilar, biroq yuki ogʻirligi uchun ___________ chiqolmas, gʻzidan ogʻir yuki yerga tushib ketardi. Bugʻdoy donasi yumalab, devorning tagiga tushar, chumoli qaytib tushib, rizqini olib ketishga __________ qilardi. Bu ________ ellik martadan ham kgʻproq takrorlandi. _________ chumoli gʻz maqsadiga yetdi. Bu kichkinagina jonzotning azm-u harakatini kgʻrib, yuragimda bir umid paydo bgʻldi. Gʻz-gʻzimga dedimki, nahotki bir chumolicha shiddatim bgʻlmasa... Shundan keyin maqsadimga erishguncha hech bir tgʻsiqdan chgʻchimadim.