A) Kütləvi xarakter daşımır, yəni hamı tərəfindən anlaşılan, hamının dil ünsiyyəti üçün
yararlı deyil
B) Dəyişkəndir, müəyyən tarixi şəraitdən asılı olaraq bu və ya digər dərəcədə dəyişikliyə
uğrayır
C) Dəyişkənlik dilin orfoqrafik və leksik normalarında daha çox özünü göstərir
D) Kütləvi xarakter daşıyır, yəni hamı tərəfindən anlaşılan, hamının dil ünsiyyəti üçün
yararlıdır
E) Dilin bütün səviyyəsini əhatə edir
246. Hansı cərgədə bütün nümunələr orfoepiyası (tələffüzü) orfoqrafiyasından
(yazılışından) fərqlənən sözlərdən ibarətdir?
A) İbtidai, orta, institut
B) Portağal, limon, heyva
C) Dilək, konsert, hətta
D) Karvan, pəhləvan, dastan
E) Lələk, yorğan, sual
247
. Paronimlər:
1. Mənasına görə müxtəlif sözlər olub, tələffüzcə yaxın sözlərdir, leksik-qrammatik
mənsubluğuna və köklərinin qohumluğuna görə yaxındır, səslənməsində oxşarlıq
onların nitqdə qarışmasına səbəb olur
2. Çoxu leksik xarakter daşıyır, köklərinə görə qohum sözlərdir
3. Daha çox orfoqrafik normaları bilməməkdən, natiqin çıxış etdiyi sahə ilə bağlı
səriştəsizliyi, söz ehtiyatının kifayət qədər olmamasından irəli gələn paronimlərdən
bədii ədəbiyyatda üslubi fiqur kimi, bəzən də gülüş doğurmaq üçün qəsdən istifadə
olunur
4. Çaşdırmaq əlamətləri yoxdur
5. Üzvləri eyni nitq hissəsinə aid olmur
A) 1,3
B) 1,3,5
C) 3,4,5
D) 2,3,4
E) 1,2,3
248
. Azərbaycan dili yazısında işlənən durğu işarələri: biri düzdür.
A) S
ual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül,
çox nöqtə, tire, mötərizə, dırnaq
B
) Nöqtə, vergül, sual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire,
mötərizə, dırnaq.
C
) Nöqtə, vergül, sual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül
D
) Nöqtə, vergül, sual işarəsi, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire,
mötərizə.
E
) Nöqtə, nida işarəsi, qoşa nöqtə, nöqtəli vergül, çox nöqtə, tire, mötərizə, dırnaq.
249. Nöqtəli vergül:
1. Fasiləyə görə nöqtə ilə vergül arasında mövqe tutur.
2. M
ürəkkəb və ya geniş sadə 39%cümlələrin nisbətən müstəqil hissələrini bir-
birindən ayırmaq üçün işlədilir – cümlədə ayırıcı funksiya daşıyır.
3. Tabeli və tabesiz mürəkkəb cümlələr arasında işlənir.
4. O, bu əvəzlikləri, qrammatik cəhətdən cümlə üzvləri ilə bağlı olmayan xitab, ara
söz və birləşmələrdə işlənir.
5. Bəli, yox, xeyr sözləri, vokativlərdən sonra və s. məqamlarda işlənir.
A) 3,5
B) 1,2
C) 2,3,4,5
D) 1,2,3
E) 1,3,5
250. Üslub dedikdə nə nəzərdə tutulur?
A) Məcazi ifadələr yaratmaq üsulu
B) Bədii ədəbiyyatın yaradılması formaları
C) Dilin xüsusi bölməsi
D) Dil vasitələrindən məqsədyönlü istifadə
E) Xüsusi səciyyəli danışıq forması
