10 – Amaliy ish. Mavzu: Parollardan foydalanishni boshqarishni o‘rganish. Ishdan maqsad

Kuchli parol parametrlari.

1. 
   Katta va kichik harflar birikmasidan iborat (masalan, a-z, A-Z).
   
2. 
   0-9, !@#$%^&*()_+|~-=\`{}[ [ ] ]:";'<>?,./ kabi raqamlar va tinish belgilarini o'z ichiga oladi.
   
3. 
   Sakkiz yoki undan ortiq belgilardan iborat.
   
4. 
   Hech bir tilda, shevada, jargonda, dialektda va hokazolarda mavjud so‘z emas.
   
5. 
   Familiya, tug'ilgan sana va boshqalar kabi shaxsiy ma'lumotlarga asoslanmagan.
   
6. 
   Hech qachon yozib olinmagan yoki onlayn saqlanmaydi.
   

Oson eslab qoladigan parollar yarating. Bunday parollarni yaratish usullaridan biri qo'shiqlar, she'rlar va boshqa jozibali iboralardan foydalanishdir. Masalan, "This May Be One Way To Remember" iborasidan siz quyidagi parollarni olishingiz mumkin: "TmB1w2R!" yoki "Tmb1W>r~" va boshqa variantlar.

2-rasm. 2022-yilda hakerlar tomonidan parollarni buzish uchun
Sarflaydigan vaqtning parollar murakkabligiga bog’liqligi.
Parolli himoya qoidalari.
Akkauntlar va boshqa resurslarga kirish uchun bir xil paroldan foydalanmaslik kerak (masalan, uydan Internetga kirish, elektron tijorat tizimlari va boshqalar). Iloji bo'lsa, kompaniya ichidagi turli manbalarga kirish uchun bir xil paroldan foydalanmaslik kerak. Misol uchun, ilovalar uchun bitta paroldan foydalanish, boshqasi esa resurslarni boshqarish uchun. Windows va Unix hisoblari uchun turli xil parollardan foydalanish.
Taqiqlangan harakatlar ro'yxati.

1. 
   Telefon orqali parolingizni hech kimga aytmang.
   
2. 
   Parolingizni elektron pochta orqali yubormang.
   
3. 
   Parolingizni boshlig’ingizga bermang.
   
4. 
   Notanishlar atrofida parolingiz haqida gapirmang.
   
5. 
   Parolning mazmunini eslatib o'tmang (masalan, "mening tug'ilgan kunim").
   
6. 
   Anketa yoki so’rovnomalarda parolingizni kiritmang.
   
7. 
   Parolingizni oila a'zolaringiz bilan baham ko'rmang.
   
8. 
   Ta'tilga chiqishdan oldin parolingizni hamkasblaringizga aytmang.
   
9. 
   Parolni yozmang va uni ish joyida saqlamang.
   
10. 
    Parolni kompyuterdagi faylda, shu jumladan portativ qurilmalarda, shifrlashsiz saqlamang.
    

Ko'pgina dalillar shuni ko'rsatmoqdaki foydalanuvchilar, xavfsiz parol boshqaruvchisi parollarni avtomatik ravishda yaratish va veb-saytlarda to'ldirish,foydalanuvchilarni eslashning bilim yukidan xalos qilish kabi qulayliklarga ega .Bundan tashqari, parol menejerlari avtomatlashtirilganligi sababli uning joriy joylashgan joyiga qarab parollarni to'ldiradi.Ushbu afzalliklarni hisobga olgan holda, ommaviy axborot vositalari ko'pincha zamonaviy parol man-ning xavfsizlik afzalliklaridan foydalanadi Parol menejeri har bir noyob parolni kuzatib borish usullari yoki o'zingiz uchun yaratgan parollarni ularni yozmasdan turli xil onlayn hisob qaydnomalariga tushirish kabi xususiyatlari parol charchoqlarini yo'qotish uchun xizmat qiladi.CNET , PC Magazine va New York Times texnik nashrlarda chop etilgan ma’lumotlarga ko’ra.Yanvar oyida PasswordBox ning milliondan ortiq foydalanuvchisi borligi aytilgan

3-rasm. Parol menenejerlariga misollar
Amaliy qism.

Ushbu ishning amaliy qismida biz brauzerimiz yordamida parol menejerini o'rnatish usullarini, shuningdek, misol sifatida Dashlane va LastPass dasturidan foydalangan holda maxsus dasturlardan foydalanishni ko’rib chiqamiz.