10-mavzu: urug’larni ekishga tayyorlash

Urug’larni ekishga tayyorlash. Urug’larni yekishga tayyorlashning fizik, kimyoviy, fiziologik usullarga mavjud. Ularni amalda qo’llash yesa belgilangan urug’lar turlaridagi turg’unlik shakliga bog’liq.
Fizik usul - bu urug’ qobig’ini to’liq olib tashlash va unga mexanik ta’sir ko’rsatishi (skorifikasiya, impaksiya) turlicha termik ishlov berishlar va yuvishdir.
Kimyoviy usul - meva yoki urug’larni kuchli ta’sir yetuvchi kislotalar, ishqorlar va boshqa moddalar (mikroelementlar, stimulyatorlar) bilan urug’lar qobig’ining o’tkazuvchanlikni oshirishdir.
Fiziologik usul - bu zarodish holatiga ta’sir yetish. Bu usul biologik aktiv diapozondan harorat, yorug’lik, havo tartibining uzoq muddat tayyorlash, hamda o’sish stimulyatorlari bilan ishlov berishga asoslangan.
Urug’lar maxsus yashiklarda yoki transheyalarda stratifikasiyalanadi. Alohida hollarda urug’lar qalin bo’lmagan gazlamalardan tayyorlangan xaltalarda qor tagida yoki poliyetilen xoltalarda xonalarda xolodilniklarda stratifikasiyalanadi.
Stratifikasiyalash uchun substrat sifatida diametri 3-4 mm bo’lgan toza va quruq torf yoki yirik (0,25 mm dan yuqori) zarrachasi qumdan faydalaniladi.
YAshiklarda urug’lar stratifikasiyalanganda yashiklarni ko’chirib qo’yish va havo almashini uchun qulay qilib tayyorlanadi. YAshiklar balandligi 30-35 sm bo’ladi. Oldindan ivitilgan urug’lar torf yoki qum zarrachalari bilan 1:3 nisbatda aralashtiriladi (bir qismi urug’ va 3 qismi qum yoki torf) va yashiklarga joylanadi, 2-3 kun davomida suv sepib turiladi. Keyinchalik qayta aralashtiriladi va suvi sergitiladi. Yaxshi ayerasiya uchun optimal namlik 60 % da ushlab turiladi.
Uzoq muddat stratifikasiyalanadigan urug’lar 2-3 oyda bir marotaba qayta aralashtiriladi, zarurat bo’lganda suv sepiladi.
Urug’larni odatdagi stratifikasiyalardan tashqari tezkor stratifikasiya usullari mavjud: oldin issiq suvda ivitish, haroratni ko’tarish, yuqori va past harorat bilan almashlab ishlash, mexanik va kimyoviy ta’sir yetish, urug’larni stimulyatorlar bilan ishlash va boshqalar.