1230y az Qiyabi Yekun imtahan testinin sualları Fәnn : 1230Y İnsan biologiyası
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
polimielit • qızılca ayaq mәdә
böyrәk baş beyin • ürәk
ürәk sümük
sinir sistemi • mәdә böyrәk qoxu
eşitmә müvazinәt • görmә
517 518
519 520
521 522
523 524
Otolitlәr yerlәşir: Otolitlәr insan orqanizmindә yerlәşir: İşıq şüaları insan gözünün hansı qişasında sinir impulsuna çevrilir? İnsanda işıq şüaları gözün hansı strukturu tәrәfindәn fokuslaşdırılır? Yuxugörmә zamanı böyük yarımkürәlәrin hansı nahiyәsinin fәaliyyәti artar? İnsanda normada gözün qüzehli qişasının rәngi: İnsanda gözün buynuz qişası hansı rәngdәdir? İnsanın refleks qövsündә reseptordan sinir düyününәdәk olan hissә: dad eşitmә sümüyü daxili qulaq • orta qulaq qulaq keçәcәyi eşitmә borusu eşitmә sümüklәri orta qulaq yarımdairәvi kanal qulaq keçәcәyi oval vә dәyirmi kisәcik • torlu • qüzehli
damarlı ağlı
rәngsiz çöpcüklәr qüzehli qişa ağlı qişa bәbәk büllur
• hәrәki
eşitmә görmә
• dad
qoxu yaşıl
piqmentin miqdarından asılıdır • qara ağ şәffaf
mavi qırmızı
şәffaf • ağ sarı 525 526
527 528
529 530
531 Onurğa beyinә sinir impulsları hansı köklәr ilә daxil olur? Gözün işini tәnzim edәn parasimpatik sinirlәrin çıxdığı yer: Göz almasının qanla tәchiz olunması gözün hansı qişasının funksiyasına daxildir? Xüsusilә yazıçılarda, rәssamlarda, musiqiçilәrdә daha yaxşı inkişaf edәn yaddaş növü: Hәrәkәt, idman vә әmәk vәrdişlәri hansı yaddaş növünә aiddir? İnsanda sidik kisәsinin fәaliyyәtini tәnzimlәyәn simpatik siniirlәrin çıxdığı yer: İnsanda ürәyin işini idarә edәn parasimpatik sinirlәrin çıxdığı yer: duyğu neyronunun aksonu ara neyron duyğu neyronunun dendriti • hәrәki neyronu ara neyronu yan
sağ dal
• ön sol beyin kötüyü • uzunsov beyin orta beyin ara beyin böyük yarımkürәlәr damarlı
• ağlı
torlu piqment
buynuz görmә
emosional hәrәkәt
söz obrazlı
• emosional söz obrazlı
hәrәkәt • qeyriiradi uzunsov beyin ara beyin onurğa beynin bel şöbәsi • böyük yarımkürәlәr orta beyin beyin kötüyü • orta beyin böyük yarımkürәlәr 532 533
534 535
536 537
538 İnsanda ara neyronon iştirak etmәdiyi refleks: әgәr peseptorlardan gәlәn sinir impulsları onurğa beynindәn ötürülürsә, onda bu reseptorlar harada yerlәşir? Sinir impulsları onurğa beyinә hansı köklәr ilә daxil olur? Sinir impulsları onurğa beyindәn çıxır: İnsanın әksәr sinir hüceyrәlәrindә yoxdur: İnsanın әksәr sinir hüceyrәlәrindә yoxdur: İnsanda hansı әzәlәlәrin işi onurğa beynin reflektor funksiyası ilә әlaqәdar deyil? ara beyin uzunsov beyin göz qırpma diz •
asqırma udma
gözdә burunda
daxili qulaqda dәridә
• dildә
sol üst
alt arxa
• sağ
sol arxa köklәr ilә dal köklәr ilә sağ köklәr ilә sol köklәr ilә ön köklәr ilә • sitoplazma membran nüvә
dendrit • xromosom sitoplazma nüvә
akson • membran xromosom qarın
bazu bel
çeynәmә • bud 539 540
541 542
543 544
545 546
İnsanda onurğa beyindәn keçәn refleks qövslәri hansı әzәlәlәrin yığılmasını tәmin etmir: Duyğu neyronların cismi yerlәşir: İnsanda onurğa beyinin hәrәki neyronlarını dağıdır: Hansı xәstәlikdә sinir sisteminin oyanması zәiflәyir? İnsanda neçә növ neyron mәrkәzi sinir sistemindәn kәnara çıxır? Hәrәki neyronların cismi yerlәşir: Poliomielit haqqında doğru deyil: Lalә musiqi havasını yadda saxlayır, onu teztez tәkrar edir. Bu, onda hansı yaddaş növü ilә әlaqәdardır? ayaq әl
göz • saidi bükәn baş beyindә mәrkәzi sinir sistemindәn kәnarda yerlәşәn sinir düyünlәrindә • orta beyindә onurğa beyindә ara beyindә çiçәk virusları kokklar
batsil poliomielit virusları • vibrion
bazedov appendiks miksedema • skorbit qastrit 5 3 2 4 1 әzәlәlәrdә yalnız onurğa beynin boz maddәsindә yalnız baş beynin boz maddәsindә mәrkәzi sinir sisteminin boz maddәsindә • sinir düyünlәrindә әzәlә qruplarının yığılma qabiliyyәtini zәdәlәyir onurğa beyinin hәrәki neyronlarının dağıdır infeksion xәstәlikdir baş beyinin aparıcı yollarını zәdәlәyir • uşaq iflici törәdir görmә 547 548
549 550
551 552
553 Akselerasiyaya mәnfi tәsir göstәrә bilәr: İnsanda yeni doğulma dövrü nә qәdәr çәkir? İnsanın dalğa şәklindә qıcıqları qәbul edәn hiss orqanları: İnsanın anadangәlmә reflekslәri: İnsanın bütün hәyatı boyu qazandığı reflekslәr: İnstinkt deyil: Müvәqqәti fәaliyyәt göstәrәn vәzi: söz hәrәkәt
qeyriiradi obrazlı
• qidada vitaminlәrin bol olması açıq havada olmaq yaxşı qidalanma idmanla mәşğul olmaq qidada vitamin çatışmazlığı • 9 ay
7 ay 2 ay
1 ay • 1 il eşitmә • lamisә iybilmә dadbilmә
toxunma daimi deyil bir növün bütün fәrdlәri üçün eyni deyil fәrdi xarakter daşımır • irsәn ötürülmür şәrait dәyişdikdә itir fәrdi xarakter daşıyır • bir növün bütün fәrdlәri üçün sәciyyәvidir irsәn ötürülür itdikdә, yenidәn yaranmırlar şәrait dәyişdikdә itmir sahibi sәslәyәndә itin qaçıb gәlmәsi • arıların bal hazırlaması yazda durnaların öz doğma yerlәrinә uçub gәlmәsi xaçlı hörümçәyin tor qurması tut ipәkqurdunun barama hörmәsi hipofiz
uşaqlıq cift
süd •
554 555
556 557
558 559
560 Cinsi yetişkәnlik uşağın hansı yaş dövründә olur? İnsanda postembrional inkişafın südәmәr dövrü başlayır: İnsanın ağız boşluğunda hansı reseptorlar olmur: Hansı orqanın işi cazibә qüvvәsindәn asılıdır? İnsanda hansı struktur olmazsa, orta qulaqda tәbil pәrdәsinin hәr iki tәrәfindәki havanın tәzyiqi bәrabәrlәşmәz? Qrip nәticәsindә orta qulaqda iltlhab baş verәrsә, insanın eşitmә üzvünün hansı hissәsinin hәrәkәtliyi itәr? Nәqliyyatda kitab oxuyarkәn, gözün tez yorulmasının sәbәbi nәdir? sarı cisim yeni doğulma mәktәb •
yaşlı mәktәbәqәdәr 12ci aydan 5ci hәftәdә • 1ci hәftәdә 4cü aydan 5ci aydan mexaniki tәsiri duyan tәzyiqi qәbul edәn dad qaz halında maddәlәrdәn qıcıqlanan • istini duyan eşitmә müvazinәt • dad
qoxu görmә
eşitmә borusu • qulaq seyvanı oval pәncәrә dәyirmi pәncәrә eşitmә sümüklәri qulaq seyvanı oval pәncәrә dairәvi pәncәrә eşitmә sümüklәri • ilbiz şoferin sәriştәsizliyi büllurun qabarıqlığının teztez dәyişmәsi • mirvari suyu konyunktivit irin
561 562
563 564
565 566
567 568
Hansı halda büllurun qabarıqlığı teztez dәyişәr vә göz yorular? İnsanın ontogenezi başlayır: Uşağın inkşafının südәmәr dövrü nә qәdәr çәkir? Daxili qulağın iltihabı zamanı oval pәncәrә zәdәlәnәrsә, insanda hansı hissiyyat pozular? Vestibulyar sinir hansı sinirlә birlikdә baş beyin qabığına gedir? Seçenova görә, reflekslәrin 3cü mәrhәlәsi nә ilә әlaqәdardır? Seçenova görә, reflekslәrin 2ci mәrhәlәsi nә ilә әlaqәdardır? Seçenova görә, qәbul olunan qıcığın beyindә analiz olunması baş neyin reflekslәrinin hansı mәrhәlәdini tәşkil edir? nәqliyyatda kitab oxuyarkәn • işığın intensivliyi dәyişdikdә gur işıqda kitab oxuyarkәn işıq çox zәif olarkәn yatarkәn yumurta hüceyrәnin mayalanması anından • anadan olan andan cift әmәlә gәlәn andan rüşeymin uşaqlığa düşmәsi anından çoxhüceyrәli qişa әmәmlә gәlәn andan 1 il
4 hәftә 11 ay
• 9 ay
2 ay dәri
dad görmә
qoxu eşitmә
• dәri
qoxu eşitmә
• görmә
dad daxili qulaq onurğa beyin әzәlәlәr
• göz
baş beyin beyin qabığı • daxili qulaq göz daxili sekresiya vәzilәri әzәlәlәr
569 570
571 572
573 574
575 Analizatorların hansı hissәsinin zәdәlәnmәsi uyğun qıcıqların qәbulunun itmәsinә sәbәb olur? Reseptor vә beyin qabığının müvafiq nahiyәsi arasında yerlәşir: İnsan mәlumatları hansı analizatorla alır? Dilin yanında yerlәşәn dad reseotorları hansı dadı qәbul edir? Görmә analizatorlarının duyğu yolu necә adlanır? Daxili qulağın iltihabı zamanı yarımdairәvi kanallar, oval vә dairәvi kisәciklәr zәdәlәnәrsә, insanda hansı hissiyyat pozular? İnsan dәrisi ilә hiss etmir: 1 vә 3cü 2ci •
3cü 1ci vә 2ci duyğu yolunun mәrkәzi hissәnin hәrәki yolun hәr hansı birinin • reseptorun hәrәki neyron duyğu yolu • ara neyronlar xarici qulaq keçәcәyi hәrәki yol iybilmә dәri
görmә • iybilmә dad şirin vә acı acı vә turş acı
şirin turş vә duzlu • görmә nahiyәsi görmә siniri • ağlı qişa әnsә payı görmә neyronu әzәlә dadbilmә
görmә müvazinәt • qoxu
tәzyiq temperatur 576 577
578 579
580 581
582 Görmә orqanının xәstәliyi: Gözün hansı hissәsinin pozulması rәng korluğuna sәbәb olur? Toyuq korluğuna hansı göz hissәsinin pozulması sәbәb olur? İnsanda eşitmә orqanının işi ilә әlaqәdar deyil: Hansı yaddaş forması üçün tәkrar biliyin anası deyil ? Seçenova görә, reflekslәrin 1ci mәrhәlәsi nә ilә әlaqәdardır? Konyunktivit hansı orqanın xәstәliyidir? toxunma qoxu
• ağrı
vәba angina
qrip konyunktivit • vәrәm
ağlı qişa büllur
kolbacıq • çöpcük qüzehli qişa çöpcüklәr • kolbacıq
büllur ağlı qişa qüzehli qişa eşitmә sümüklәri tәbil pәrdәsi xarici qulaq keçәcәyi oval pәncәrә torbacıqlar • qeyriiradi • hәrәkәt
iradi obrazlı
söz vәzilәr
baş beyin dad reseptorları • onurğa beyin insanın davranışı mәdә
qulaq göz
• onurğa beyin burun
583 584
585 586
587 588
589 590
әzәlә hissiyyatı reseptorları yerlәşir: Orta qulaqda tәzyiqi tәnzim edir: İnsanda yarımkürәlәr qabığı zәdәlәnәrsә, nә baş verәr? Eşitmә refleks qövsü hansından keçmir? Sümük vә pәrdәli labirint yerlәşir: Sәs siqnallarının ötürülmәsindә iştirak etmir: Görmә mәrkәzi beyin qabığının hansı payındadır? İnsanda eşitmә mәrkәzi beyin qabığının hansı payında yerlәşir? torlu qişa qulaq
sinir ağlı qişa әzәlә vә oynaq • qulaq seyvanı eşitmә borusu • yarımdairәvi kanallar eşitmә sümüklәri xarici qulaq keçәcәyi söz yaddaşı güclәnәr obrazlı yaddaş yaxşı inkişaf edәr hәrәki yaddaş qüvvәtlәnәr emosional yaddaşın fәallığı artar bütün yaddaş növlәri zәiflәyәr • baş beyinin gicgah payı tәbil pәrdәsi • orta beyin ara beyin ilbiz
tәbil pәrdәsi daxili qulaq • orta qulaq xarici qulaq oval pәncәrә eşitmә sümüklәri tәbil pәrdәsi qulaq keçәcәyi yarımdairәvi kanallar • oval pәncәrә alın vә tәpә alın
tәpә tәpә
әnsә • ağız • 591 592
593 594
595 596
597 İnsanda yaddaş hansı yaşdan sonra zәiflәmәyә başlayır? İnsanda bilavasitә müvazinәt orqanının işi ilә әlaqәdar deyil: Tәbil pәrdәsinin rәqsi hәrәkәtlәrini güclәndirir: әgәr insanda yuxu 30 dәqiqә çәkmişdirsә, onda o: Üzvi maddәlәri әn sadә mineral hissәciklәrә qәdәr parçalayan mikroorqanizmlәri birlәşdirәn termin: Hansı bitki vә heyvan növlәrini Qırmızı Kitaba daxil etmirlәr? Müxtәlif biogeosenozları birlәşdirәn ali ekosistem: gicgah •
alın tәpә
60 25 40 50 • 80 otolitlәr dairәvi kisәcik oval kisәcik yarımdairәvi kanallar ilbiz •
xarici qulaq keçәcәyi yarımdairәvi kanallar xarici qulaq seyvanı eşitmә sümüklәri • tezliklә ayılacaq • gündüz çox işlәyib tәzәcә yuxuya gedib möhkәm yatıb rahat vәziyyәtdә yatıb parazit
konsument produsent redusent • koaservat sayı azalan tәrәqqidә olan • nәsli kәsilmәkdә olan qeyrimüәyyәn nadir
okean hidrosfer atmosfer palıdlıq
• 598 599
600 601
602 603
604 605
Böyümә, çoxalma, tülәmә, köçmә, qışlama kimi dövrü hadisәlәr adlanır: Biosfer terminini elmә kim gәtirib? Ozon ekranı Yer sәthindәn maksimum neçә km hündürdә yerlәşir? Canlıların mövsümi inkişafını idarә edir: Biogeosenoz anlayışına uyğun gәlәn termin: Autos sözünün yunancadan tәrcümәsi: Küknar meşәsinin bataqlığa çevrilmәsindә әsas rolu oynayır: Daş kömürü әmәlә gәtirir: biosfer •
bioloji saat fotoperiodizm bioloji ritm • çoxalma intensivliyi Meçnikov Darvin
Linney Vernadski Lamark •
• 15 3 100 65 qida çatışmazlığı temperatur rütubәt
bioloji saat günün uzunluğu • biokütlә
biosfer fotoperiodizm populyasiya ekosistem • sap
hәyat qida
özü • bәdәn mamır • şibyә göbәlәk bakteriya qıjı •
606 607
608 609
610 611
612 Tәbiәtin yaratdığı ekosistem: Torfu әmәlә gәtirir: Palıdlıqda bitki köklәrinin neçә yarusu olur? Küknar meşәsindә bitki köklәrinin neçә yarusu olur Növ müxtәlifliyi daha çox olan yer: Litos sözünün yunanca mәnası Biosfer nәyin nәticәsindә formalaşır? bitkilәr • trilobitlәr mәmәlilәr mollyusk
mәrcan üzümlük
meşә • tarla )bağ bostan
göbәlәk bakteriya plankton mamır
• heyvanlar 3 2
• 6 1 2 • 1 4 3 5 palıdlıq • taxıl zәmisi tarla süni meşә alma bağı yer
işıq buxar
daş • dәyirmi mikroorqanizmlәr daşlar
canlılar •
613 614
615 616
617 618
619 Hansı canlılar üçün әtraf mühitin temperaturuna qarşı dözümlülüyün yuxarı vә aşağı hüdudları daha genişdir? Hәyatın neçә prosesi atomların atomların biogen miqrasiyasının sәbәbidir? Hәyatın neçә prosesi atomların atomların biogen miqrasiyasının sәbәbidir? Hansı qatın hәcmi daha böyükdür? Canlıların yaşama ehtimalı әn az olan qat: Yırtıcı mәmәlilәr üçün әsas mәhdudlaşdırıcı amil: Biosferdә atomların biogen miqrasiyasının neçә növü var? insan
göbәlәklәr şibyә
bitki bakteriya • heyvan
göbәlәk bitkilәr
insan • göbәlәklәr mikroorqanizmlәr heyvanlar 1 2
5 3 • stratosfer atmosfer
• litosfer
hidrosfer troposfer troposfer hidrosfer stratosfer • litosfer torpaq qida çatışmazlığı • işıq
istilik rütubәt
şaxta 3 • 4 2 5 1 620 621
622 623
624 625
626 627
Növ müxtәlifliyi daha çox olan yer: Torpağın mәhsuldarlığını azaldan bakteriyalar: әn kiçik bakteriyalar nә şәkillidir? Vaxtaşırı quraqlıq şәraitindә yaşayan bitkilәrdә baş verir: Azot ekosistemә daxil ola bilmәz: Südlük qaramal fermalarında günün uzunluğunu süni olaraq artıranda inәklәrin: Toyuq fermalarında günün uzunluğunu süni olaraq artıranda quşların: Bakteriyaların әmәlә gәtirdiyi zәhәr hansı amildir? taxıl zәmisi şirin su hövzәsi • alma bağı tarla süni meşә fosforlu çürümә
nitrifikasiya azottutucu denitrifikasiya • spiral kürә • vergül çubuq qamçı
yarpaqlama böyümә vә inkişafın dayanması • sürәtli böyümә kökün sәthә yaxın yerlәşmәsi budaqlama denitrifikasiya bakteriyaların fәaliyyәti ilә • atmosfer yağıntıları ilә sintetik gübrәlәrlә atmosferdә elektrik boşalmaları ilә azotfiksәedici bakteriyaların fәaliyyәti ilә çәkisi artar rәngi dәyişәr südlülüyü artar • ömrü artar çәkisi azalar çәkisi artar lәlәklәrin rәngi dәyişәr yumurtlama qabiliyyәti artar • ömrü artar çәkisi azalar kimyәvi
628 629
630 631
632 633
634 İnsanın yaratdığı ekosistem Trope sözünün yunanca mәnası: Koynos sözünün yunanca mәnası: Fotosintezdә әsas rol oynayan şüalar: әn yüksәk kimyәvi fәallığa malik olan şüalar: Parazitlәr aiddir: İnsan tәrәfindәn dәyişdirilmiş az növlü orqanizmlәrin birliyi: antropogen fotoperiodizm abiotik biotik
• çöl
meşә çәmәn
park • bataqlıq azan daş
qat dәyişiklik • dәyirmi
әmәlәgәlmә ikiqat
ümumi • yaşayış yeri ayrılma yaşıl
infraqırmızı ultrabәnövşәyi rentgen görünәn
• qırmızı
sarı ultrabәnövşәyi • yaşıl
göy yırtıcı
saprofit avtotrof
konsument • produsent sistematika dominantlıq aqrosenoz • mimikriya 635 636
637 638
639 640
641 Biosfer haqqında tәlimin banisi: Sahә vә ya hәcm vahidinә düşәn fәrdlәrin miqdarını göstәrәn biosfer göstәricisi hansı terminlә ifadә Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|