14- amaliy ish ikkilik chm signalini optimal kogerent demodulyatorni tadqiq etish ishning maqsadi

---

14- AMALIY ISH 
 
IKKILIK CHM SIGNALINI OPTIMAL KOGERENT 
DEMODULYATORNI TADQIQ ETISH 
Ishning maqsadi: Optimal korrelyatsion demodulyatorningikkilik CHM 
signalining strukturaviy sxemasi bilan tanishish, bu qurilmaning funksional 
bog‘lamalar orqali signallarning qayta tuzilishini o‘rganish.
Ishda «Istochnik diskretnix signalov», «amplitudniy modulyator», «Kanal 
svyazi», «istochnix pomex», G1va G2 generatorlari, «Usilitel», «Integrator, 
«Reshayushiye ustroystva» bloklaridan foydalaniladi. 
 
14.1- rasm. Optimal korrelyatsion demodulyatorning ikkilik CHM 
signallarini tadqiq qilishning strukturaviy sxemasi 
Optimal maksimal haqiqatga to‘g‘ri mezonlar bo‘yicha, demodulyator 
kogerent priyemnikni o‘zida aks ettiradi. Ikkilik signali tizimi uchun uning ishlash 
algoritmi quyidagicha ko‘rinishda bo‘ladi: 
   
   




T
dt
t
s
t
z
S
s
T
dt
t
s
t
z
0
2
2
1
0
1

---

Bu yerda 
 
t
i
s
-uzatiluvchi signallarning nusxasi (tayanch signallari); 
 
   
t
n
t
i
s
t
z


-signalning additiv aralashmasi va demodulyator kirishidagi 
xalaqitlar. 
Amaliy topshiriqlari 
 
1. Ikkilik CHM signalli demodulyatorni aloqa kanalida halaqitlarsiz tadqiq 
qilish. 
2. Aloqa kanalida demodulyatorni halaqitlar harakatlanish sharoitida ishlashini 
tadqiq qilish.
Uslubiy ko‘rsatmalar 
 
1.Aloqa kanalida demodulyatorning ikkilik CHM signalini to‘siqlarsiz tadqiq 
qilish. 
 
1.1. Programmani yuklash va ossillografni sozlash. Buning uchun 
kuchaytirishni birinchi va ikkinchi kanallarga o‘rnatish 1 V/del; signalni 
kengaytirish - 0,13 ms/del. 
1.2. «Источник сигнала» blokida kodli kombinatsiyani kiritish. Buning uchun 
ikkilamchi kodga o‘tkazish ( var + 5) 
1.3. Ossillografning 1 raqamli kanalida 1-3 raqamli nazorat nutqasini tanlash. 
Hosil bo‘lgan ossillogrammani chizib olish. Qanday qurilmaning chiqishidan hosil 
bo‘lganini ossillogrammalar bilan birga yozib olish.
1.4. 1 raqamli ossillografning kanalida 1 raqamli nazorat nutqtasini tanlash. 
Ossillografning 2 raqamli kanalini ulash. 2 raqamli kanalda navbatma-navbat 4-8 
raqamli nazorat nuqtalarini tanlash. Hosil bo‘lgan ossillogrammani chizib olish. 
Qanday qurilmaning chiqishidan hosil bo‘lganini ossilllogrammalar bilan birga
yozib olish.

---

2. Demodulyatorning ishlashini aloqa kanalida xalaqitlar ta'siri sharoitida 
tadqiq qilish.
2.1. Ossillografning ikkala kanalini ulash. «Istochnik pomex» blokida «Aloqa 
kanaliga xalaqitlar manbaini ulash» yozuvi ostidagi «Da» tugmasini bosish.
2.2. 0,2 xalaqitlar dispersiyasini o‘rnatish. 
2.3. Hosil bo‘lgan parametrlar uchun 1.3 va 1.4 p.p. ni takrorlash. 
2.4. Chiqishdagi signal xato bilan qabul qilinmaguncha, ya'ni 11 raqamli 
nazorat nuqtasidagi signal 1 raqamli nazorat nuqtasidagi signal bilan to‘g‘ri 
kelmaguncha xalaqitlar dispersiyasini oshirish. 
2.5. Hosil bo‘lgan parametrlar uchun p.p.1.3 va 1.4 ni takrorlash. Halaqitlar 
dispersiyasining ahamiyatini yozib olish. 
Hisobot tarkibi 
Bajarilgan ish bo‘yicha hisobot quyidagilarni o‘z ichiga olishi kerak: 
1. Ishning nomi va maqsadi. 
2. Ikkilamchi CHM signallarning optimal korrelyatsion demodulyatorining 
strukturaviy sxemasi. 
3.Qurilmaning 
barcha 
nuqtalarida 
kuzatilayotgan 
jarayonlarning 
ossillogrammasi. 
4. Tadqiqotlar natijasi bo‘yicha xulosa. 
Nazorat savollari 
1. Demodulyator ishining algoritmini tushuntirib bering. 
2. Xalaqitlar sharoitida diskret signallarni optimal qabul qilish prinsipini 
tushuntiring. 
3. Optimal qabul qilish masalalarining geometrik interpretatsiyasini ko‘rsating. 
4. Diskret signallarni qabul qilishda optimallash mezonlarini sanab o‘ting, ular 
o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushuntiring. 
5. Optimal qabul qilish sifatini baholashning miqdoriy tasnifini keltiring. Ular 
qanday aniqlanadi? 

---

6. Kogerent qabul qilishda modulyatsiyaning turli ko‘rinishlarida 
halaqitbardoshlik qanday baholanadi?
7. Optimal kogerent demodulyatorning ishlash algoritmini maksimal haqiqatga 
yaqinlik mezoni bo‘yicha yozib oling. 
8. Ikkilik AM tizimi uchun optimal kogerent demodulyatorning ishlash 
algoritmini yozib oling va uning funksional sxemasini chizing. 
9. Ikkilik CHM tizimi uchun optimal kogerent demodulyatorning ishlash 
algoritmini yozib oling va uning funksional sxemasini chizing.