14-mavzu. Iqtisodiy tengsizlik. I. Nazariy savollar Shaxsiy daromadlar deganida nima tushuniladi?
Aholining umimiy nominal daromadlari deganda nima tushuniladi?
Aholi ixtiyoridagi daromadlar nimani ko’rsatadi?
Aholining real umumiy daromadlari va ixtiyoridagi real umumiy daromadlari qanday aniqlanadi?
Aholining umumiy daromadlarini asosiy manbalarini ko’rsating.
Daromadlar tengsizligining asosiy sabablarini tushuntiring.
Diskriminatsiya daromadlar tengsizligiga qanday ta’sir qiladi?
Lorents egri chizig’i nimani ko’rsatadi?
Gini koeffitsienti qanday aniqlanadi?
Ijtimoiy adolat tamoyilining mohiyati va unga erishning asosiy instrumentlarini tushuntiring.
II. Masalalar 1. Mamlakat aholisi 500$, 350$, 250$, 75$, 50$ daromad oladigan 5 kishidan iborat. 5 kishilik bunday iqtisodiyot uchun Lorenz egri chizigʻini tuzing va kerakli tushuntirishlarni bering.
2. Quyidagi ma’lumotlarga asoslanib, Lorenz egri chizig'ini tuzing.
Lorenz egri chizig'ini qurish uchun dastlabki ma'lumotlar
Bazaviy davri
Hisobot davri
Daromadlarni teng taqsimlash
Aholi ulushi Х
Daromad ulushi Y
Aholi ulushi Х
Daromad ulushi Y
Aholi ulushi Х
Daromad ulushi Y
0
0
0
0
0
0
0,2
0,098
0,2
0,065
0,2
0,2
0,4
0,247
0,4
0,171
0,4
0,4
0,6
0,435
0,6
0,336
0,6
0,6
0,8
0,673
0,8
0,561
0,8
0,8
1
1
1
1
1
1
3. Faraz qilaylik, X mamlakatda uy xo'jaliklari soni ikki guruhga bo'lingan: aholining birinchi guruhi (60%) past daromadga ega bo'lib, barcha daromadlarning 45% ni tashkil qiladi; ikkinchi guruh daromadning 55% oladi. Jini koeffitsientini hisoblang. Daromadlarning ijtimoiy-iqtisodiy tabaqalanish darajasi qanday?
4. 9 yil ichida A mamlakatida ish haqi 30% ga, yashash qiymati esa 90% ga oshdi. Haqiqiy ish haqi darajasidagi o'zgarishlarni aniqlang. Nominal va real ish haqi deganda nimani tushunish kerak?