16-majburiyatlar hisobi topshiriqvariantlari Majburiyatlar turlari va ularning tavsiflari

Xo’jalik operatsiyalarining mazmuni	Summasi, ming so’m
21-son BHMS bo’yicha hisobvaraqlar korrespondentsiyasi
debet	kredit
1	Mahsulotlarni sotish aks ettirildi	12 000	4010	9010
2	Sotilgan mahsulotning tannarxi hisobdan chiqarildi	6 000	9110	2810
3	Sotish xarajatlari hisobdan chiqarildi	1 700	9410	5110
4	Joriy xarajatlar hisobdan chiqarildi	1 200	9430	5110
5	Mulkni ijaraga berishdan olingan daromad aks ettirildi	2 400	7290	9550
6	Ijara bo’yicha xarajatlar hisobdan chiqarildi	1 600	9550	5110
7	Yagona soliq to’lovi hisoblandi	1 440	9810	6410
8	Hisobot davrining oxirida moliyaviy natija aniqlandi	3 900	9910	9110, 9410, 9430, 9550, 9810
9	Hisobot davrining sof foydasi (zarari) hisobdan chiqarildi	2 460	9910	8710

KEYSLAR TO’PLAMI

Keys-1.

1-guruh uchun:

Tuzilgan kontraktlarga asosan xaridorlarga tayyor mahsulotlar jo’natildi:

• 
  Rejadagitannarxi 2 500 000
  
• 
  Haqiqiytannarxi (tejalgan 3%) ______?
  
• 
  Shartnomadagibaho 4 000 000
  
• 
  QQS (20%) ______?
  

Vazifa:

1. 
   Sotilgan mahsulotningtannarxischyotlardaqaydqilinsin.
   
2. 
   Sotilgan mahsulotdanolingandaromadtegishlischyotlardaaksettirilsin.
   
3. 
   QQS aksettirilsin.
   
4. 
   Moliyaviynatijaaniqlansin.
   

Yechish:

2 500 000 – 100%

X - 3%

X= 75 000

Haqiqiytannarxteng: 2 500 000 – 75 000 = 2 425 000 so’m

2 425 000 – 100%

X - 20%

X = 485 000

QQS teng: 485 000 so’m

№	Xo’jalik operatsiyalarining mazmuni	Summasi, ming so’m	21-son BHMS bo’yicha hisobvaraqlar korrespondentsiyasi
			debet	kredit
1	Mahsulotlarni sotish aks ettirildi	4 000	4010	9010
2	Sotilgan mahsulotning tannarxi hisobdan chiqarildi	2 425	9110	2810
3	QQS aks ettirildi	485	4010	6410
4	Hisobot davrining oxirida moliyaviy natija aniqlandi	1 090	9910	9010, 9110
5	Hisobot davrining sof foydasi (zarari) hisobdan chiqarildi	1 090	9910	8710

2-guruh uchun:

Tuzilgankontraktgaasosanxaridorlargatayyormahsulotsotildi.

• 
  Rejadagitannarxi 2 500 000
  
• 
  Haqiqiytannarxi (ortiqchasarflar 2%) ______?
  
• 
  Shartnomadagibaho 4 000 000
  
• 
  QQS (20%) ______?
  

Vazifa:

1. 
   Sotilganmahsulotningtannarxischyotlardaqaydqilinsin.
   
2. 
   Sotilganmahsulotdanolingandaromadtegishlischyotlardaaksettirilsin.
   
3. 
   QQS aksettirilsin.
   
4. 
   Moliyaviynatijaaniqlansin.
   

Yechish:

Haqiqiytannarxteng: 2 550 000

QQS teng: 510 000

№	Xo’jalik operatsiyalarining mazmuni	Summasi, ming so’m	21-son BHMS bo’yicha hisobvaraqlar korrespondentsiyasi
			debet	kredit
1	Mahsulotlarni sotish aks ettirildi	4 000	4010	9010
2	Sotilgan mahsulotning tannarxi hisobdan chiqarildi	2 550	9110	2810
3	QQS aks ettirildi	510	4010	6410
4	Hisobot davrining oxirida moliyaviy natija aniqlandi	940	9910	9010, 9110
5	Hisobot davrining sof foydasi (zarari) hisobdan chiqarildi	940	9910	8710

3-guruh uchun:

Tuzilgan shartnomaga muvofiq xaridorlarga bajarilgan ish topshirildi.

• 
  Kontraktdako’rsatilganqiymat 4 500 000
  
• 
  Ishningrejadagitannarxi 3 000 000
  
• 
  Ishninghaqiqiytannarxi (tejalgan 3%) ______?
  
• 
  Muomalanatijasibo’yichaolinganfoyda
  

yokizararsummasi ______?

Vazifa:

1. 
   Sotilganmahsulotningtannarxischyotlardaqaydqilinsin.
   
2. 
   Sotilganmahsulotdanolingandaromadtegishlischyotlardaaksettirilsin.
   
3. 
   QQS aksettirilsin.
   
4. 
   Moliyaviynatijaaniqlansin.
   

Yechish:

Haqiqiytannarxteng: 2 910 000

QQS teng: 582 000

Muomalanatijasibo’yichaolinganfoydayokizararsummasiteng:

1 008 000 (foyda)

№	Xo’jalik operatsiyalarining mazmuni	Summasi, ming so’m	21-son BHMS bo’yicha hisobvaraqlar korrespondentsiyasi
			debet	kredit
1	Mahsulotlarni sotish aks ettirildi	4 500	4010	9010
2	Sotilgan mahsulotning tannarxi hisobdan chiqarildi	2 910	9110	2810
3	QQS aks ettirildi	582	4010	6410
4	Hisobot davrining oxirida moliyaviy natija aniqlandi	1 008	9910	9010, 9110
5	Hisobot davrining sof foydasi (zarari) hisobdan chiqarildi	1 008	9910	8710

18-MAVZU: MOLIYAVIY HISOBOTLARNITUZISHVATAQDIMETISH

Javoblar:

• 
  Moliyaviy hisobotning mazmuni nimada?
  

Moliyaviy hisobotning maqsadi xo’jalik subyektining moliyaviy ahvoli, faoliyati, moliyaviy ahvolidagi o’zgarishlar to’g’risidagi axborotni taqdim etishdan iborat. Biroq moliyaviy hisobot iqtisodiy qarorlar qabul qilish uchun foydalanuvchilarga zarur bo’lgan butun axborotni o’z ichiga olmaydi, chunki hisobot asosan avvalgi voqealarning natijalarini aks ettiradi.

• 
  Moliyaviy hisobotning qanday shakllari mavjud?
  

O‘zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi Qonun (22-modda) bilan yillik hisobotning quyidagi shakllarini tuzish nazarda tutilgan:

1 - «Buxgalteriya balansi» (1-shakl);

2 - «Moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot» (2-shakl);

3 - «Puloqimito‘g‘risidahisobot» (4-shakl);

4 - «Xususiykapitalto‘g‘risidahisobot» (5-shakl).

• 
  Balans nima?
  

Buxgalteriya balansi – muayyan sanaga pulda ifodalangan va xo‘jalik mablag‘larining turlari, tashkil topish manbalari bo‘yicha iqtisodiy guruhlashtirish hamda umumlashtirish usulidir.

• 
  Uning ahamiyati nimada?
  

Balans yordamida korxona va tashkilotlarning o‘ziga taalluqli mablag‘lari, qarzga olingan mablag‘lari, vaqtinchalik foydalanishga olingan mablag‘lari to‘g‘risida aniq ma'lumotga ega bo‘lish mumkin, ikkinchidan mablag‘lar holatini nazorat qilish imkoniyatini bersa, uchinchidan mablag‘ turlarini o‘rganish uchun asos hisoblanadi.

• 
  Balansning qanday vazifalari mavjud?
  

Korxona va tashkilot mablag‘larining joylanishi va tashkil topish manbalarini o‘rganishda balans alohida axamiyatlidir. Buxgalteriya balansi yordamida korxona va tashkilotlarning xo‘jalik faoliyatini, iqtisodiy holatini baholash imkoniyati yaratiladi. Buxgalteriya balansi yordamida korxona va tashkilotlar tasarrufida bo‘lgan mablag‘lar harakati ikki jihat bilan, ya'ni mablag‘larni joylanishi va ularni tashkil topish manbalari bilan taqqoslangan holda o‘rganiladi.Buxgalteriya balansi yordamida korxona mablag‘larining joylanishi va ularining tashkil topish manbalarining bir-biriga tengligi ta'minlanadi, ya'ni balans summasi aktiv va passiv tomonlari bo‘yicha hisob-kitob qilinadi.

•