Debitorlik va kreditorlik qarzlari to’g’risida ma’lumotnoma qanday?
Hisoblash usulidan foydalanganda xaridorlarga ortib jo‘natilgan mahsulot uni ishlab chiqaruvchi korxonaning mulki bo‘lmay, balki sotib oluvchi korxonaning mulki hisoblanadi va to‘lovning yo‘qligi debitorlik qarzning yuzaga kelganligini anglatadi.Har xil tashkilot va shaxslar bilan o‘zaro hisob-kitob munosabatlarida korxonda tugallanmagan hisob-kitoblar bo‘yicha debitorlik va kreditorlik qarzlari yuzaga keladi. korxonadadebitorlik va kreditorlik majburiyatlari yuzaga kelishining asosiy sababi hisob -kitoblarda to‘lovlar muddati yoki sanasining turli hisobot davriga tushib. Bunga har qanday holatda ham yo‘l qo‘yiladi. Agarda mahsulot ortib junatish orqali sotiladigan bo‘lsa, bunda to‘lovlar amalga oshish sanasiga qadar majburiyat, qarz sifatida aks ettiriladi.
Debitorlik va kreditorlik majburiyatlarining undirish muddati 3 oy yoki 90 kun qilib belgilangan. Ushbu muddatdan sung debitorlik va kreditorlik majburiyatlari nazoratga olinadi va ularning holati bo‘yicha amaldagi qonunchilikka muvofiq javobgarlik shartlari jshuriy va moliyaviy) belgilanadi.
Debitorlik va kreditorlik majburiyatlarini hisobdan chiqarish muddati sifatida yuridik shaxslar o‘rtasida ham, korxona bilan jismoniy shaxslar o‘rtasida ham 3 yil muddat belgilangan. Ushbu muddatda tulanmagan yoki undirib olinmagan majburiyatlar, qarzlar korxonaning foyda va zararlariga olib boriladi. Muddati utgan debitorlik va kreditorlik majburiyatlari davlat tomonidan nazoratga olinadi. Muddati utkazib vborilgan kreditorlik majburiyatlari korxona foydasiga kushiladi va umumiy asosida soliqqa tortiladi. Muddati utgan debitorlik majburiyatlarini zararga olib borish soliqqa tortiladigan foyda summasini kamaytirmaydi.
