16-mavzu. Pythonda fayllar bilan ishlash. Reja

with open("salom.txt", "r") as fayl: for satr in fayl:
print(satr, end="")

Biz, albatta, har bir qatorni o'qish uchun readline() metidini ishlatmasak ham, har bir yangi satrni olish uchun ushbu metod avtomatik ravishda chaqiriladi. Shuning uchun ham, readline() metodini siklda chaqirishdan ma‟no yo„q va satrlar yangi satr "\n" belgisi bilan ajratilganligi uchun, yangi satrga chop qilish zaruryati qolmaydi va end="" qiymati print metodining ikkinchi parametri sifatida uzatiladi.

Endi satrlarni alohida o'qish uchun readline() metodini to„g„iridan-to„g„ri chaqiramiz:

1 2 3	with open("salom.txt", "r") as fayl: str1 = fayl.readline() print(str1, end="")
4 5	str2 = fayl.readline() print(str2)

Konsol ektaniga quyudagi natijalar chiqariladi:

salom olam hayr, olam readline() metodini alohida qatordagi satrlarni o„qish uchun while siklida ham foydalanish mumkin:

1 2 3 4 5

with open("salom.txt", "r") as fayl: satr = fayl.readline() while satr: print(satr, end="") satr = fayl.readline()

Fayl kichik bo'lsa, read() metodidan foydalanib, uni birdan o'qishingiz mumkin:

1 2 3

with open("salom.txt", "r") as fayl: mazmun = fayl.read() print(mazmun)

Hamda, readlines() metodi yordamida fayldagi barcha satrlar ro‟yxatga o‟qib olinadi, ya`ni elementlari fayldagi satrlardan tashkil topgan ro‟yxat hosil qilinadi:

1 2 3 4 5 6

with open("salom.txt", "r") as faly: mazmun = fayl.readlines() str1 = mazmun [0] str2 = mazmun [1] print(str1, end="") print(str2)

Ba‟zida fayldagi ma‟lumotlar ASCIIdagi belgilardan farqlanishi mumkin. Ushbu holatda fayldan berilganlarni o`qish to‟g‟ri bo‟lishi uchun kodlash parametrini ishlatib kodlashni aniq belgilab olishimiz mumkin:

1 2 3

faylnomi = "salom.txt" with open(faylnomi, encoding="utf8") as file: matn = file.read()

Quyidagi dastur orqali foydalanuvchi tomonidan kiritilgan satrlar massivi dastlab faylga yozish amalga oshirilgan, so‟ngra ularni fayldan konsolga qayta o`qib, chop qilish amalga oshirilgan:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

# fayl nomi FILENAME = "habarlar.txt" # bo’sh ro’yxat aniqlaymiz xabarlar = list() for i in range(4): xabar = input("Satrni kiriting " + str(i + 1) + ": ") xabarlar.append(xabar + "\n") # ro’yxatni faylga yozish with open(FILENAME, "a") as fayl: for xabar in xabarlars: fayl.write(xabar) # xabarlarni fayldan o’qiymiz print("Xabarlarni o’qish") with open(FILENAME, "r") as fayl: for xabar in fayl: print(xabar, end="")

Dastur ishlashining namunasi:

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Satrni kiriting 1: salom Satrni kiriting 2: tinchlik so’zi Satrni kiriting 3: buyuk ish Satrni kiriting 4: Python Xabarlarni o’qish Salom tinchlik so’zi buyuk ish Python

3.3. CSV fayllari bilan ishlash

Ma'lumotni qulay shaklda saqlashning keng tarqalgan fayl formatlaridan biri csv formatidir. CSV faylidagi har bir satr vergul bilan ajratilgan alohida ustunlardan iborat bo'lgan yozuv yoki satrni aks ettiradi. Aslida, bu format "Vergul bilan ajratilgan qiymatlar (Comma Separated Values)" deb nomlanadi. CSV formati matnli fayl formati bo'lsa-da, Python u bilan ishlashni soddalashtirish uchun maxsus ajralmas CSV modulini taqdim etadi. Quyidagi misolda modulning ishini ko'rib chiqamiz:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18