17-tema. Elektr maydanındaǵı dielektrikler

2. Polyarizatsiya vektorı. Dielektrik qabıl etiwsheńlik hám onıń temperaturaǵa baylanıslılıǵı

Dielektriktiń polyarizatsiya dárejesin xarakterlew uchun polyarizatsiya vektorı dep atalatuǵın shama qollanıladı.

Polyarizatsiya vektorı degende dielektriklertiń birlik kólemindegi barlíq dipollar elektr momentleriniń vektor jıyındısı túsiniledi.
Bir tekli bolmaǵan dielektriklerde, onıń qálegen birar tochkasındaǵı polyarizatsiya vektorı haqqında pikir júritiw mumkin. Bunıń uchun usı tochka dógereginde elementar V kólem ajratamız. Bul kólem ishindegi barlíq dipollar momentleriniń vektor jıyındısınınıń usı V kólemge qatnası,
(4.q)
dielektriktiń polyarizatsiya vektorın sıpatlaydı.
Tájiriybelerdiń kórsetiwinshe, izotrop dielektriklerde polyarizatsiya vektorı menen maydan kernewliligi (eger júdá úlken bolmasa) arasındaǵı tómendegishe baylanıs bar.
= ₀ (4.ń)
 - dielektriktiń tábiyatini sıpatlaydıgan oń ólshemsiz ( > 0) shama bolıp, ol dielektrik qabıl etiwsheńlik dep ataladí. Ol ge baylanıslı emes. Polyarsız molekulalardan quralǵan dielektriklertiń  temperaturaǵa baylanıslı emes, polyarlı dielektriklertiki bolsa  temperaturaǵa á/T tárizde baylanısqan boladı. Kópchilik dielektriklertiń  sı birden oncha úlken emes, biraq spirt uchun  = ǵó hám suv uchun bolsa  = h0 ge te4.
Polyarsız dielektrikler uchun (4.ń) formula =n_{0 e}=n₀₀ kórinisinde jazıladı, onı (4.ń) formulaǵa teńlep  = n₀ ekanligin kóremiz, bunda  = ńR^q – atomnıń polyarzatsiyalanıwshılıǵı dep ataladí. Polyarlı dielektriklerde bolsa (4.q) formula tómendegi kórinisinde jazıladı.
= n₀ < _e>,
bunda
< _e> = ( /qkT)
bunı (4.ń) ge teńlestirsek
 = n₀ /q₀kT (4.ó)

ekenligin kóremiz. Bul ańlatpa Depay- Lanjeven formulası dep ataladí.