18 – mavzu: iso 9000 seriyasidagi xalqaro standartlar bo’yicha ishlarni tashkil etish. Reja: 1

Bosh assambleyasi 

ISO 

Kengashi 

Standart-

lashtirish

 

tamoyil-

larini ilmiy 

o’rganish 

bo’yicha 

qo`mita 

(

STACO)

 

Texnik 

byuro 

(PLACO) 

Muvo-

fiqlikni 

baho-lash 

bo’-yicha 

qoi`mita 

(CASCO

) 

Rivojla-

nayotgan 

davlatlar-

ga yordam 

ko’rsa-tish 

bo’yicha 

qumita 

(DEVCO) 

Iste’molchi-

lar 

huquqlarini 

himoya 

qilish 

bo’yicha 

qumita 

(COPOLC) 

Standart 

namuna-

lar 

bo’yicha 

qumita 

(REMCO

) 

Ijro byurosi 

Markaziy kotibiat 

Texnik qo`mitalar 

Qumita osti qumitalar 

Ishchi guruhlar 

18.1-расм. ISO tashkilotining tashkiliy tuzilmasi 

---

DEVCO  standartlashtirish  sohasida  rivojlanayotgan  mamlakatlar  takliflari 

o’rganadi va ushbu sohada bu mamlakatlarga ko’maklashish bo’yicha tavsiyalarni 

ishlab chiqadi. 

COPOLCO  iste’molchilar  qiziqishlarini  va  standartlashtirish  orqali 

ko’maklashish  imkoniyatlarni  ta’minlash  masalalarini  o’rganadi  hamda  xalqaro 

standartlar to’g’risidagi zaruriy ma’lumotlarni ularga etkazish bilan shug’ullanadi. 

Bunda  uni  nashr  etayotgan:  “Iste’mol  mahsulotlarini  solishtirish  sinovlari”, 

“Iste’molchilar uchun mahsulotlar to’g’risida axborotlar”, “Iste’mol mahsulotlarini 

ekspluatatsiya qilish tavsiflarini o’lchash usullari standartlarini ishlab chiqish” va 

boshqa qo’llanmalarini eng katta o’rin tutadi. 

REMCO  standart  namunalar  (etalonlar)ga  taalluqli  masalalarbo’yicha 

qo’llanmalarni  ishlab  chiqish  bilan  shug’ullanadi.  Bundan  tashqari  REMCO 

halqaro  metrologiya  tashkilotlari,  xususan,  MOZM  –  xalqaro  qonunlashtiruvchi 

metrologiya  tashkiloti  bilan  standart  namunalar  bo’yicha  ISO  ning  faoliyatini 

muvofiqlashtiruvchi bo’lib hisoblanadi.   

Xalqaro  standartlarning  loyihalarini  texnikaviy  qumitalar  ishlab  iqishadi. 

Texnikaviy  qumitalar  (TQ)  muayyan  texnika  sohasida  ishlovchi  umumtexnik  va 

qumitalarga bo’linadi. TQ doirasida qumita osti qumitalari (QQ) va ishchi ruhlar 

(IG) ishlashadi. 

ISO  ning:  xalqaro  o’lchash  birliklarini  ishlab  chiqishi;  rezbalarning  metrik 

tizimini  qabul  qilishi;  barcha  turdagi  transportlarda  yuklani  tashish  uchun 

konteynerlarning  standart  o’lchamlari  va  konstruktsiyasi  tizimini  qabul  qilishi 

muhim  ahamiyatga  ega  bo’lgan  yutuqlarga  erishgan.  Hozirgi  paytda  juda  muhim 

bo’lgan, ISO 9000 seriyali standartlarni ishlab chiqish TQ 176 “Sifatni ta’minlash 

tizimlari” qumitasining ishi ekanligi bilan dolzarb hisoblanadi.  

ISO xalqaro standartlari majburiy bo’lib hisoblanmaydi, biroq, har bir davlat 

ularni to’liq qabul qilmasligi yoki umuman qabul qilmaslik huquqiga ega. Ammo, 

o’zining mahsulotlarini xalqaro bozorda raqobatbardoshligini ta’minlash uchun bu 

standartlarni  qabul  qilishga  o’z-o’zidan  majburdir.  SHuning  uchun  bir  qacha 

davlatlar  standartlashtirish ob’ektlariga o’zining  milliy  standartlarini  yaratmasdan 

mavjud bo’lgan mos standartlarni qo’llashga intilishadi.