1981 IL – cdc gənc homoseksualistlər arasında 5 pnevmosist pnevmoniya və 28 Kapoşi Sarkoması halının aşkar olunmasından məlumat yaydı – HİV/ads pandemiyası erası başlandı

• 1981 il – CDC gənc homoseksualistlər arasında 5 pnevmosist pnevmoniya və 28 Kapoşi Sarkoması halının aşkar olunmasından məlumat yaydı – HİV/ADS pandemiyası erası başlandı

• 1982 il – M.S.Qottib AİDS analayışını təqdim etdi və onun klinikasını təsvir etdi

1983 virus L.Montanye və

• 1983 virus L.Montanye və

• 1984 R.Qallo tərəfindən aşkar edilmişdir.

• Həmin virus – Limphadenopathy Associated Virus (LAV) – yəniLimfadenopatiya ilə Əlaqəli Virus adlandırılmışdır

• 1985 ildə virusun qan, sperma, süd və bəzi digər mayelərində aşkar olunmuşdur.

1986-cı ildə Virusların Nomenklaturası üzrə Beynəlxalq Komitə bu virusu İnsanın İmmunçatışmazlığı Virusu (İİV) adlandırmağa təklif etdi.

• 1986-cı ildə Virusların Nomenklaturası üzrə Beynəlxalq Komitə bu virusu İnsanın İmmunçatışmazlığı Virusu (İİV) adlandırmağa təklif etdi.

• Beləliklə, onun AİDS-in törədicisi faktoru təsdiqləndi

• 1988-ci ildə Amerika rəssamı Frank Mur qırmızı lenti AİDS-lə mübarizə simvolu kimi təsis etmişdir

İnsanın immuniteti, yəni orqanizmi müxtəlif xəstəliklərdən qoruyan qüvvəsi zədələnir

• İnsanın immuniteti, yəni orqanizmi müxtəlif xəstəliklərdən qoruyan qüvvəsi zədələnir

• İmmunitet hüceyrələri orqanizmin müdafiəciləri - əsgərləridir

• Bu səbəbdən müxtəlif xəstəliklərlə mübarizə aparmaq qabiliyyəti zəifləyir

• Nəticədə AİDS xəstəliyi inkişaf edir!

Dünyadakı HİV-lə əlaqədar vəziyyəti pandemiya kimi qiymətləndirmək olar. Ölüm sayına və cəmiyyətə vurduğu ziyanın səviyyəsinə görə onu dünya müharibələri iləmüqayisə etmək olar

• Dünyadakı HİV-lə əlaqədar vəziyyəti pandemiya kimi qiymətləndirmək olar. Ölüm sayına və cəmiyyətə vurduğu ziyanın səviyyəsinə görə onu dünya müharibələri iləmüqayisə etmək olar

HİV-ə yoluxma yalnız yoluxmuş insandan baş verə bilər

• HİV-ə yoluxma yalnız yoluxmuş insandan baş verə bilər

• HİV-ə yoluxmuş insan həyatının sonunadək infeksiyanın mənbəyi olmaqda davam edir

İİV yoluxanlarının sayı – 2723 (67%-ПИН)

• İİV yoluxanlarının sayı – 2723 (67%-ПИН)

• Azərbaycan vətəndaşları – 2621 nəfər

• QİCS mərhələsində – 700 nəfər

• Vəfat edənlərin sayı – 354 nəfər

• 2010cu ildə 459 nəfər İİV yoluxmuşdur, onlardan 447 nəfər Azərbaycan vətəndaşıdır

• 100 000 əhaliyə – 29,13 İİV yoluxma halları

HİV-ə yoluxmuş Azərbaycan vətəndaşlarının yarısından çoxu inyeksion narkotiklərin istifadəçiləridir

• HİV-ə yoluxmuş Azərbaycan vətəndaşlarının yarısından çoxu inyeksion narkotiklərin istifadəçiləridir

• 24% cinsi əlaqə

• nəticəsində

• yoluxmuşdur

35 uşaq HİV-ə yoluxmuş anadan

• 35 uşaq HİV-ə yoluxmuş anadan

• 1 nəfər yoxlanılmamış donor qanının köçürülməsi

• 1 nəfər tatuirovka (döymə)

• nəticəsində

• yoluxmuşdur

.

• .

Kişi

• Kişi

• 30-39 Yaş

• İşsiz

• İnyeksion narkotiklərin istifadəçisi

• Miqrant

İNKAR

• İNKAR

• QƏZƏB

Depresiya

• Depresiya

• Uğurlaşma və adaptasiya

AİDS, vərəm və malyariya ilə mübarizə üzrə Qlobal Fondun dəstəyi ilə 08.11.2006-cı il tarixdən etibarən HİV/AİDS-li insanlara pulsuz qaydada həyata keçirilən antiretrovirus terapiyasına hazırda 227 nəfər cəlb olunmuşdur.

• AİDS, vərəm və malyariya ilə mübarizə üzrə Qlobal Fondun dəstəyi ilə 08.11.2006-cı il tarixdən etibarən HİV/AİDS-li insanlara pulsuz qaydada həyata keçirilən antiretrovirus terapiyasına hazırda 227 nəfər cəlb olunmuşdur.

1986-cı il – onkoloji xəstələrdə və qan donorlarında HİV-ə anticisimlərin aşkarlanması üzrə ilk tədqiqatların həyata keçirilməsi

• 1986-cı il – onkoloji xəstələrdə və qan donorlarında HİV-ə anticisimlərin aşkarlanması üzrə ilk tədqiqatların həyata keçirilməsi

• 1987-ci il – Respublika qanköçürmə stansiyasının nəzdində AİDS-in diaqnostikası ilə məşğul olan laboratoriyanın təşkili və xarici vətəndaşlar arasında ilk HİV-ə yoluxmuş şəxslərin aşkar olunması

• 1988-ci il – Respublika GEM-in nəzdində ikinci diaqnostik laboratoriyanın təşkil olunması

• 1989-cu il – AİDS-in profilaktikası və diaqnostikası üzrə Respublika mərkəzinin yaradılması

• 1996-cı il – “İnsanın immunçatışmazlığı virusunun törətdiyi xəstəliyin (AİDS) yayılmasının qarşısının alınması haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun qəbul edilməsi,- 2010 həmin Qanunun yeniləşməsi

• 1998-ci il – regional HİV-in diaqnostikası laboratoriyalarının təşkili

“İnsan İmmunçatışmaması Virusa yoluxma nəticəsində əmələ gələn xəstəliklə mübarizə” haqqında Qanun” 11 May 2010 ci il;

• “İnsan İmmunçatışmaması Virusa yoluxma nəticəsində əmələ gələn xəstəliklə mübarizə” haqqında Qanun” 11 May 2010 ci il;

• Azərbaycan Respublikasının İİV-infeksiyası ilə mübarizə və qarşısının alınmasına dair Milli Proqram (1997-2002 ; 2002-2006 ; 2009-2013 illər.);

• ARV müalicəsinə dair protokollar

HİV-ə yoluxmuş ailələrin sayı – 416

• HİV-ə yoluxmuş ailələrin sayı – 416

• HİV-ə yoluxmuş ailələrdə uşaqların sayı – 724

• HİV-ə yoluxmuş uşaqların sayı – 11

• HİV-ə yoluxmuşdur:

• 11 ailədə - ata, ana və uşaqlar

• 99 ailədə - ata və ana

• 285 ailədə - yalnız kişi

• 21 ailədə - yalnız qadın

• 2006-cı ilin noyabr ayında başlanmışdır;

• 2006-cı ildə müalicə olunan şəxslərin sayı - 8 nəfər;

• 2007-ci ildə müalicəyə cəlb olunan xəstələrin sayı – 94 nəfər;

• 2007-ci ildə müalicə olunan şəxslərin sayı – 81 nəfər;

• Anadan uşağa HİV-infeksiyası keçməsinin profilaktikası məqsədilə müalicə olunan şəxslərin sayı – 6 hamilə qadın və 1 uşaq;

• ARV-terapiya Respublikanın 23 inzibati ərazi vahidinin 61 sakini və penitensiar xidmət müəssisələrində 20 məhkum arasında aparılır;

• sağlam həyat tərzinin təbliği;

• məktəblilər üçün xüsusi tədris kursları;

• HİV-ə yoluxma yolları haqqında məlumatlandırma;

• HİV-ə yoluxmadan qorunma yolları haqqında məlumatlandırma;

• zərərin azaldılması proqramı çərçivəsində tədbirlər (şprislərin dəyişdirilməsi, prezervativlərin paylanması, İNİ-lər üçün metadon əvəzedici terapiya);

cəmiyyətdə HİV-ə yoluxmuş insanlara münasibətin dəyişdirilməsinə yönəldilmiş təbliğat;

• cəmiyyətdə HİV-ə yoluxmuş insanlara münasibətin dəyişdirilməsinə yönəldilmiş təbliğat;

• HİV-ə yoluxmuş insanlara qarşı stiqma və diskriminasiyanın aradan qaldırılmasına yönəldilmiş təbliğat;

• kütləvi informasiya vasitələrində maarifləndirici məlumatların verilməsi;

• HİV/AİDS-lə bağlı anonim sosioloji sorğuların aparılması;

• HİV/AİDS-lə bağlı məlumat kitabçaları, buklet, yaddaş vərəqələri, məlumatlı təqvimlər, bloknot, qələm və plakatların paylanması;

• gecə-gündüz fəaliyyət göstərən “Qaynar xətt - İnam telefonu”nun yaradılması.

Cəmi: 210 nəfər

• Cəmi: 210 nəfər

• Onlardan:

• Qadın – 21

• Kişi – 189

Yetim qalmiş uşaqlar – 136

• Yetim qalmiş uşaqlar – 136

• Onlardan:

• 10 uşaq - ata və anasını,

• 13 uşaq - anasını,

• 113 uşaq - atasını

• itirmişdir

• HİV/AİDS-ə yoluxmamaq üçün

• hər kəs davranışına nəzarət etməli, yaşadığı həyat tərzinə məsuliyyətlə yanaşmalıdır!

• Unutmayın ki, Sizin sağlamlığınız öz əlinizdədir!

• UNUTMAYAQ

• VƏ AİDS-ə QARŞI

• BİRLƏŞƏK