2- ma’ruza: Atom emissiya spektrometriyasi. Atomlanish va qo'zg'alish manbalari. Sifat va miqdoriy tahlil

MODDALARNI ATOMLASH USULLARI
Atom-emissiya spektroskopiyasida ishlatiladigan atomlash va qo’zg’atish manbalarining asosiy turlari quyidagi jadvalda keltirilgan.

2.1-jadval. Atom-emissiya spektroskopiyasida ishlatiladigan atomlash manbalalarining asosiy turlari

Atomlash manbaining turi	T, ^0C	namunaning xolati	, mass. %
Alanga elektr yoyi elektr uchquni induktiv bog’langan plazma	1500-3000 3000-7000 10000-12000 6000-10000	Eritma Qattiq Qattiq Eritma	10^-7-10^-2 10^-4-10^-2 10^-3-10^-1 10^-8-10^-2	0,01-0,05 0,1-0,2 0,05-0,1 0,01-0,05

Alanga. AES da ishlatiladigan temperaturasi eng past bo’lgan atomlash va qo’zg’atish manbai hisoblanadi. Yonuvchi aralashmaning tarkibiga qarab alanganing temperaturasi 1500 dan (yorituvchi gaz va havo aralashmasi) to 3000 ⁰S gacha boradi (asetilen - N₂O). Atomlash va qo’zg’atish oson bo’lgan elementlar uchun birinchi navbatda, ishqoriy va ishqoriy-yer metallari (Ca, Sr, Ba) uchun bunday temperaturalar eng samarali natija beradi. Alanga fotometriya usuli bular uchun eng sezgir usullardan biridir (aniqlash chegarasi 10^-7 % mass. gacha). Ko’pchilik boshqa elementlar uchun aniqlash chegarasi bir necha tartib pastdir.
Atomlash manbai sifatida alanganing muhim ustunligi uning turg’unligidadir va shunga ko’ra o’lchash natijalari yaxshi takrorlanadi ( ).