2-Amaliyot ishi Mavzu: Relyatsion MBni loyihalash. Ishdan maqsad: Ma`lumotlar bazasini relyatsion modeli uchun jadvallar tizimini ishlab
chiqishni o`rganish va ob`yektlarni bog`lanish munosabatlarini tahlil qilish.
Masalani qo`yilishi: Berilgan predmet soha ma`lumotlar bazasidagi barcha ob`yektlarni relyatsion modelini ishlab chiqish.
Uslubiy ko`rsatmalar. Ma`lumotlar bazasini relyatsion modelini qurishda bog`lanish munosabatlari muhim ahamiyatga ega. Aslida ma`lumotlar bazasi munosabatlarga qarab ob`yektlari bog`laydi. Asosan ma`lumotlar bazasida quydagi munosabatlar mavjud:
1. Birga – bir (1:1) munosabat. A va V obyektlar to‘plami orasida 1:1 munosabat o‘rnatilgan deyiladi, agarda A obyektning har bir nusxasiga V obyektning bitta nusxasi mos kelsa, va aksincha, V obyektning har bir nusxasiga A obyektning bitta nusxasi mos kelsa.
2. Birga – ko‘p (1:M) munosabat. A va V obektlar to‘plamida A obyektning har bir
nusxasiga V obektning bir nechta nusxasi mos kelsa, shu bilan birga V obektning har bir
nusxasiga A obektning bittadan ko‘p bo‘lmagan nusxasi mos kelsa shunday munosabat hosil
bo‘ladi.
3. Ko‘pga – bir (M:1) munosabat A va V obektlar to’plami orasida o„rnatilsa, unda
A obektning har bir nusxasiga V obektning ko„pi bilan bitta nusxasi mos keladi. V obektning
nushalari orasida shundaylari mavjudki, ularga A obektning bir nechta nusxasi mos keladi.
4. Ko’pga – ko’p (M:M) munosabat. A va V obektlar orasida shunday munosabat o’rnatilgan deyiladi, agarda A obektning har bir nusxasiga V obektni bir nechta nusxasi mos
kelsa va aksincha.
Yuqoridagilarga tayangan holda obyektlarni yaratib olamiz. “IMTIXON” predmet sohasining jadvallari:
2.1. jadval. Abiturent jadvali.
Bu ob`yektda boshqa bir ob`yekt bilan bog`lanishi uchun raqam ustuni mavjud.
Ob`yektlarni raqamlar orqali bog`lash maqsadga muvofiqdir.
2.2. jadval.
Imtihonlar jadvali.
Bu ob`yekt “Imtihon_ID” atributi orqali Ballar ob`yektiga bog`lanadi
2.3 Jadval.
Ballar jadvali.
Bu ob`yekt “Abiturent_ID” atributi orqali Abiturent ob`yektiga bog`lanadi