13-mavzu. Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar Milliy iqtisodiyotni tahlil qilishda qo‗llaniladigan ko‗rsatkichlar tizimi.,
Milliy hisoblar tizimining asosiy makroiqtisodiy ko‗rsatkichi sifatida Yalpi ichki
maxsulot (YAIM) ko‗rsatkichining mohiyati. Iqtisodiy hudud. Rezident. Oraliq
hamda yakuniy tovarlar va xizmatlar. Bozor baholari. YAIMni hisoblashning
ishlab chiqarish usuli. Qo‗shilgan qiymat, bir qiymatni ikki bor hisobga olishni
istisno etish. YAIMni harajatlar bo‗yicha hisoblash. Shaxsiy iste‘mol harajatlari.
Yalpi investitsiyalar. Tovarlar va xizmatlarning davlat haridi. Sof eksport.
O‗zbekiston Respublikasida YAIMning ishlab chiqarish hamda yakuniy iste‘molga
ko‗ra
tarkibi. YAIMni daromadlar bo‗yicha hisoblash. Boshlang‗ich
daromadlarning taqsimlanishi va qayta taqsimlanishi. Yalpi milliy daromad. Sof
ichki maxsulot. Sof milliy daromad. Shaxsiy daromad. Shaxsiy tasarrufdagi
daromad. Iste‘mol. Jamg‗arish. Yalpi milliy tasarrufdagi daromad. Asosiy
makroiqtisodiy ayniyatlar. Daromadlar va harajatlar tengligi. Investitsiyalar va
jamg‗armalar tengligi. Xususiy, davlat va tashqi dunyo jamg‗armalari. Nominal va
real YAIM. Baholar indekslari. YAIM deflyatori (Paashe indeksi). Iste‘mol
narxlari
indeksi
(INI).
Fisher
indeksi.
YAIMni
hisoblash
usullarini
takomillashtirish zaruriyati va yo‗nalishlari.
14-mavzu. Iqtisodiy tebranishlar. Ishsizlik Iqtisodiy davrlarning mohiyati. Iqtisodiy tebranishlarning sabablari: Ilmiy
texnika taraqqiyoti. Siyosiy hodisalar. Jahon bozorida energoresurslar
narxlarining o‗zgarishi. Tabiat xodisalar. Talab va taklif o‗rtasidagi nisbat. Yalpi
xarajatlardagi o‗zgarishlar. Iqtisodiy davrlarning bosqichlari va ularning tavsifi.
Iqtisodiy tebranishlarning turli tarmoqlarga ta‘siri. Iqtisodiy tebranishlarning
hozirgi
kundagi
xususiyatlari.
Moliyaviy-iqtisodiy
inqirozlar.
Iqtisodiy
tebranishlarga bozorlardagi monopol tuzilmalar, davlatning taribga soluvchilik
roli, ilmiy texnika taraqqiyoti va ishlab chiqarishnig baynalminallashuvi ta‘siri.
Ishsizlik tushunchasi. Ish bilan bandlar va ishsizlar. Ishsizlikning neoklassik va
keynscha konsepsiyalari. A.Piguning neoklassik konsepsiyasi. Real ish haqi, ish
kuchi taklifi va unga talab. Ishsizlikning keynscha konsepsiyasi. Majburiy
ishsizlik. Bandlilik mul‘tiplikatori. Ishsizlik turlari va ish bilan to‗la bandlik.
Ishsizlikning haqiqiy va tabiiy darajasi. Potensial va haqiqiy YAIM. Ishsizlikning
iqtisodiy oqibatlari. Ouken qonuni. Ishsizlikning ijtimoiy oqibatlari.
O‗zbekiston Respublikasida yangi ish o‗rinlar yaratish va aholining ish bilan
10
bandligini ta‘minlash siyosatining xususiyatlari va yo‗nalishlari.