2-laboratoriya ishi

Sinxron RS-trigger. Elementar asinxron RS-triggerli yacheykalar - turli kombinatsion qurilmalarning asosi bo„lib hisoblanadi. Ular qatoriga hisoblagichlar, registrlar va chastota bo„luvchilari kiradi. Bu qurilmalarda takt signali yoki sinxronlash signali deb ataluvchi maxsus signal yordamida avval kiritilgan maTumotni chiqishga uzatish va keyingi xotira yacheykasiga yozib qo„yish kerak. Bunday rejimni amalga oshirish uchun RS-trigger qo„shimcha C (clock) takt kirishi bilan to„ldiriladi, va u sinxron trigger deb ataladi.
Sinxron trigger ham maTumot, ham takt kirishlarida signal mavjud bo„lgandagina o„z holatini o„zgartiradi. Bunda sinxron trigger takt impulsining cho„qqisi, fronti yoki kesishi bilan boshharilishi mumkin. Impuls fronti yoki kesishi bilan o„z holatini o„zgartiradigan trigger kirishlari dinamik kirishlar deb ataladi. Agar trigger cho„qqiga etgan, ya‟ni katta uzanlikka ega bo„lgan signal bilan boshharilsa, bunday kirish statik deb ataladi.
Sinxron RS-trigger asinxron trigger va ikkita HAM-EMAS elementidan tashkil topgan bo„lib, shular tufayli mantiqiy bir signali bir vaqtni o„zida C takt kirishiga va S yoki R ma‟lumot kirishlaridan biriga berilgandagina trigger o„z holatini o„zgartiradi. Sinxron RS-trigger tuzilma sxemasi va uning shartli belgisi mos ravishda 4.6-a va b rasmlarda keltirlgan.
C, S va R to„g„ri kirishlarga ega bo„lgan trigger uchun ishlash qoidalari o„tishlar (haqiqiylik) jadvali yordamida ifodalanadi (4.3- jadval). Ko„rinib turibdi- ki, kirishlar soni 3 ta bo„lganda, C, S va R kirish signallarining kombinatsiyasi 8 ga teng.
4-jadvaldan kelib chiqib, takt kirishida “1” signali bo„lmaganda ma‟lumot kirishlarining ixtiyoriy kirish signali kombinatsiyasida RCS- trigger avvalgi ma‟lumotni eslab turish rejimida ishlaydi. Kirish signallarining S=R=C=1 kombinatsiyasi mumkin emas, chunki bu holda, asinxron triggerning S' va R' kirishlarida bizga ma‟lum bo„lgan S'=R'=0 man etilgan kombinatsiya hosil bo„ladi.
4-jadval

Bu yerda, S' = CS, R' = C R.

4. 
   javdalni qo„llagan holda, sinxron RCS-trigger ishini ifodalovchi minimizaciyalangan MAF hosil bo„ladi
   

JK-trigger man etilgan kirish signallar kombinatsiyasiga ega emas. Agar mantiqiy 1 signali aktiv boʻlsa, u holda,, JK-triggerning oʻtishlar jadvali quyidagi koʻrinishga ega boʻladi (5-jadval).
Jadvaldan koʻrinib turibdiki, kirishga mantiqiy 1 signali berilganda J trigger Q=1, bir vaqtning oʻzida K-kirishda Q=0 boʻladi
5-jadval
Quyida mos ravishda asinxron va sinxron JK-trigger ishini ifodalovchi analitik ifodalar keltirilgan:

JK-triggerlarning universalligi ular asosida barcha turdagi triggerlar hosil qilish imkonini beradi. JK-trigger asosidagi qurilmalar 10-rasmda keltirilgan.
10-d rasmda JK-triggerga qoʻshimcha R va S mustaqil oʻrnatish kirishlari
kiritilgan boʻlib, bu kirishlardagi signallar boshqa kirishlarga nisbatan ustuvorlikka ega. Bu vaqtlarda triggerlarga nom beriladi, masalan, S turli trigger (S=R=1 boʻlganda) bir holatiga oʻrnatiladi, R turli trigger (S=R=1 boʻlganda) nol holatiga oʻrnatiladi, Ye turli trigger (S=R=1 boʻlganda) oʻz holatiga ega emas.
Triggerlarning oʻzaro almashinuv sxemalari 11-rasmda keltirilgan.
Sanoatda turli funksional imkoniyatlarga ega boʻlgan JK-triggerlar ishlab chiqariladi. Masalan, K155TB1 mikrosxemasida J va K kirishlarda uchta kirishli ham ME ishlatilgan boʻlib, mustaqil 0 (R) va 1 (S) oʻrnatiladigan kirishlar ham mavjud.