2-lekciya. Tema: Turmıs háreketi qáwipsizliginiń huquqıy tiykarları Jobası

22-stat`ya. Islewshiniń miynetti qorǵaw tarawındaǵı huqıqları hám májbúriyatları. Islewshi tómendegi huqıqlarǵa iye:
- miynetti qorǵaw máseleleri boyınsha texnika jaǵınan tártipke salıw tarawındaǵı normativ hújjetlerdiń hám normativ-huqıqıy hújjetlerdiń talaplarına tuwrı bolǵan is ornına iye bolıwı;
- is beriwshiden miynet islew jaǵdayları haqkında, sonıń ishinde kásiplik kesellikleri hám basqa keselliklerge shalınıw itimalı barlıǵı, usı sebepli ózine beriliwi kerek bolǵan jeńillikler hám kompensaciyalar, sonday-aq, jeke qorǵanıw quralları hám jámiyetlik qorǵanıw quralları haqqında maǵlıwmat alıw;
- miynetti qorǵawga tiyisli belgilengen normalar hám talaplarǵa muwapıq is beriwshiniń qarjıları esabınan jeke qorǵanıw quralları menen támiyinleniwi;
- óndiristegi baxıtsız hádiseler hám kásiplik keselliklerinen nızamshılıqta belgilengen tártipte mámleket tárepinen májbúriy sociallıq qamsızlandırılıwı;
- miynetti qorǵawǵa tiyisli talaplar buzılǵanlıǵı aqıbetinde óz ómiri hám salamatlıǵı ushın qáwip júz bergen jaǵdayda, eger usınday jaǵdaylar miynetti qorǵawǵa tiyisli talaplarǵa ámel qılınıwı ústinen mámleketlik qadaǵalawı hámde tekseriwin ámelge asırıwshı organlar tárepinen tastıyıqlansa, jumıslardı orınlaw bunday qáwip saplastırılǵansha qadaǵan etiledi;
- óz jumıs ornıdaǵı miynet jaǵdayları hámde qorǵanıwı miynetti qorǵawga tiyisli talaplarǵa ámel qılınıwı ústinen mámleketlik qadaǵalawı hám tekseriwin ámelge asırıwshı organ tárepinen tekseriwden ótkeriliwi ushın sorawnama beriw;
- is beriwshiniń qarjıları esabınan miynettiń qáwipsiz metodikası hám usılları boyınsha oqıwsh;
- nızamshılıqta belgilengen jeńillikler hám kompensaciyalardı alıw;
- óz miynet wazıypaların orınlaw menen baylanıslı bolǵan halda jumısta mayıp bolıwı, kásiplik keselligine shalınıwı yamasa salamatlıǵına basqasha tárizde zıyan jetiwine baylanıslı ómirine yamasa salamatlıǵına jetkizilgen zıyannıń ornın is beriwshiden óndiriw;
- óz jumıs ornında miynet qılıw ushın qáwipsiz jaǵdaylardıń támiyinleniwi menen baylanıslı máseleler kórip shıǵılıp atırǵanda hám ózi menen sádir bolǵan baxıtsız hádise yamasa onıń kásiplik keselligi tekserilip atırǵanda óziniń qantasıwı yamasa óz uákilleri arqalı qatnasıwı;
- medicinalıq usınıslarǵa muwapıq náwbettegiden tısqarı medicinalıq kórikten ótiw, bul medicinalıq kórikten ótiw waqtında onıń is ornı (lawazımı) hám is haqı saqlanıwı;
- miynetti qorǵawǵa tiyisli talaplar buzılǵanlıǵı aqıbetinde is ornı jabılǵan waqıtta is beriwshiniń qarjıları esabınan qayta tayarlıqtan ótiwi.