2-maruza. Mavzu: Pythonda shart operatorlari, pythonda siklik operatorlar. If- shart operatori. If

A va B haqiqiy sonlarni hamda arifmetik amal belgisini kiritgandan keyin ifodani hisoblash dasturi:

Natija:

Yil oylarining raqami kiritilgach oy necha kundan iborat ekanligini topish dasturi:

Natija:



Pythonda rostlikka tekshirish

• 
  Har qanday nolga teng bo`lmagan son yoki bo`sh bo`lmagan obyekt-rost
  
• 
  Nol yoki bo`sh obyekt-yolg`on
  
• 
  Taqqoslash amallari True yoki False qiymat qaytaradi
  
• 
  Mantiqiy operatorlar and va or rost yoki yolg`on obyekt-operandni qaytadi
  

Mantiqiy operatorlar:

X and Y

Rost, agar x va y ham rost bo`lsa

X or Y

Rost, agar x yoki y dan bittasi rost bo’lsa

Not X

Rost, agar x yolg`on bo`lsa
While sikl operatori

While (shart) {
sikl_tanasi}
While operatori quyidagi umumiy ko`rinishga ega:
While sikl operatorining ishlash tartibi
Agar (shart) rost (true) qiymatga ega bo`lsa, sikl_tanasi bajariladi. Qachonki shart yolg`on (false) qiymatga teng bo`lsa sikl tugatiladi.
Agar (shart) true qiymatga ega bo`lmasa sikl tanasi biror marta ham bajarilmaydi.
Toq sonlarni ekranga chiqarish: Natija:

For operatori
Python dasturlash tilida for operatori C va Paskal dasturlash tillarida qo`llanishidan farq qiladi. Python da for operatori biroz murakkabroq, lekin while sikliga qaraganda ancha tezroq bajariladi. For…in operatori obyektlar ketma-ketligida iteratsiyani amalga oshiradi, ya’ni bu sikl har qanday iteratsiya qilinadigan obyekt bo`ylab o`tadi(satr yoki ro`yxat bo`ylab) va har bir o`tish vaqtida sikl tanasini bajaradi.
For operatoriga misol:


Range() va xrange funksiyasi
Agar dasturda sonlarni ketma-ket chiqarish kerak bo`lsa range() funksiyasidan foydalaniladi. U arifmetik progressiyaga asoslangan ro`yxat tuzadi.

>>> range(10) [0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9]

Range(10) funksiyasi 10 ta elementdan iborat bo`lgan ro`yxat tuzadi. Bunda yuqori chegara sifatida 10 beriladi, lekin u yaratilgan ro`yxat ketma-ketligiga kirmaydi. Shuningdek funksiyaga quyi chegara va qadamni ham berish mumkin.

>>> range(5,10) [5, 6, 7, 8, 9] >>> range(0,10,3) [0, 3, 6, 9] >>> range(-10,-100,-30) [-10, -40, -70]

Ketma-ketlik indekslarini tanlash uchun range() va len() funksiyalarini birgalikda ishlating.


Katta diapazondagi raqamlardan foydalanib ro`yxatni yaratish range() funksiyasi o`zini oqlamaydi yoki ba’zi hollarda xotira yetishmaydi.

Shunday hollarda Python da xrange() funksiyasidan foydalaniladi.
Break operatori
Break operatori agar siklning bajarilish sharti hali False qiymat olmagan bo'lsa ham yoki ketma-ketlik elementlari hali tugamagan bo'lsa ham siklni to'xtatish, ya'ni buyruqlar bajarilishini to'xtatish uchun xizmat qiladi. Shuni aytib o'tish kerakki, for yoki while sikllarini break operatori bilan to'xtatilsa, ularga tegishli bo'lgan else bloki bajarilmaydi.
Misol:

Natija:

Continue operatori
Continue operatori joriy blokdagi o'zidan keyingi qolgan barcha buyruqlarni bajarmay siklning keyingi iteratsiyasidan davom ettirish uchun ishlatiladi.
Misol:

Natija: