2-mavzu. Hududiy moliya organlarining tarkibiy bo‘linmalarining funksiyalari, vazifalari va ish faoliyati bilan tanishish

2. Moliya bo‘limining byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limining funksiya va vazifalari.

Har bir moliya bo’limi o’z tarkibiga qamrab oluvchi bo’linmalaridan biri bu Byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limidir. Amaliyot davomida byudjetning daromadlar bazasini mustahkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limii faoliyati, funksiyalari va vazifalarini o‘rgandim hamda keyingi qatorlarda ular haqida malumot berib o’taman. Shuningdek tumanda amalga oshirilgan va oshiriladigan ishlar statistik ma’lumotlari bilan ham tanishib chiqdim.

Hududlarning moliyaviy barqarorligini ta’minlash nuqtai nazaridan hududlarning moliyaviy bazasini mustahkamlash, mahalliy byudjetlarning daromad qismini kengaytirish bo‘yicha hududlarning zaxira va imkoniyatlarini ishga tushirish, bu boradagi ishlar ustuvor vazifalardan biri, shuningdek subventsiyali rayonlar va shaharlarda sanoat va xizmatlarning jadal rivojlanishi hisobiga bunday hududlarni qisqartirish hisoblanadi. Mahalliy byudjetlar darajasida mahalliy byudjetlarning daromad bazasini ularni soliqlar va boshqa majburiy toʻlovlarning alohida turlari bilan birlashtirish orqali tubdan mustahkamlash, viloyatlar, shaharlar va tumanlar budjetlarini subsidiyalardan chiqarib tashlash hamda bosqichma-bosqich amalga oshirish soliq-byudjet siyosatining ustuvor vazifalari, ularning daromadlari yuqori bo‘lgan byudjetlarning taqsimlanishiga bog‘liqligini kamaytirish, bundan kelib chiqib, mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan hududlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish masalalarini hal etish yer resurslarini ko‘paytirish va mas’uliyatini tizimli asosda qo‘shimcha zahiralarni aniqlash sifatida belgilangan va mahalliy byudjet daromadlarini oshirish hisoblanadi. Mahalliy byudjetlar daromadlarini oshirish, mahalliy byudjetlar xarajatlaridan samarali foydalanishga erishish, hududlarning barqaror rivojlanishini ta’minlash, mahalliy davlat hokimiyati organlarining moliyaviy mustaqilligi va mas’uliyatini yanada oshirish chora-tadbirlarini amalga oshirishda ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi. Mahalliy byudjetlar daromadlarining barqarorligini ta’minlash, shuningdek, mahalliy byudjetlar xarajatlaridan samarali foydalanish ham iqtisodiy, ham huquqiy omillarga bog‘liq. Ayrim iqtisodchilar bu omillarga mahalliy davlat hokimiyati organlarining vakolat va mas’uliyatini oshirish orqali erishish mumkinligini e’tirof etishsa, ba’zi iqtisodchilar esa daromadlar va xarajatlar mutanosiblikka erishish orqali amalga oshirilishi mumkinligini tan olishadi. mahalliy byudjet daromadlari, bir tomondan, yalpi ichki mahsulot qiymatining ishlab chiqarish jarayoni ishtirokchilari o‘rtasida taqsimlanishi natijasi bo‘lsa, ikkinchi tomondan, bu qiymat hisoblanadi va u mahalliy ahamiyatga ega fondni shakllantirishga xizmat qiladi. Mahalliy budjetlar daromadlarini mustahkamlash, xarajatlarini barqarorlashtirish, ularning daromadlari bazasini kengaytirish hal qilinishi kerak bo‘lgan dolzarb masalalardan biridir. Mahalliy byudjetlarning daromad bazasi bevosita hududlarda hosil bo'ladigan milliy daromadga, ya'ni ishlab chiqarishning rivojlanish darajasiga, daromadlarning doimiy va bosqichma-bosqich kamayib borishiga bevosita bog'liqdir.

Mahalliy byudjetni shakllantirish, byudjet tashkilotlarini moliyaviy ta’minlash bo‘limi xodimlarining funksional vazifalari va majburiyatlari bayoni
№	Shtat birligi nomi	Lavozim bo’yicha vazifasi
1	Byudjet daromadlari bazasini mustaxkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limi boshlig‘i	- Bo‘limga umumiy rahbarlik qilish hamda xodimlar faoliyatini muvofiqlashtirish; - Bo‘limda mehnat va ijro intizomiga qat'iy rioya qilinishini nazorat qilish; - Kelgusi yil uchun daromadlar prognozini asoslangan hisob-kitoblar asosida shakllantirish, umumdavlat soliqlaridan ajratmalar me'yorlari bo‘yicha takliflarni tayyorlash va Moliya bosh boshkarmasiga taqdim etish; -Tasdiqlangan byudjet parametrlarining daromadlar qismi bo‘yicha daromad manbalari miqdorlari va umumdavlat soliqlaridan ajratmalar me'yorlarini tuman va tumanlar hokimliklariga hamda davlat soliq organlariga yetkazish; - Joriy yil uchun daromadlarning manbalar va choraklar kesimida taqsimlangan yoyilmasini soliq organlaridan qabul qilish hamda umumlashgan holda Moliya bosh boshkarmsiga topshirish; - Belgilangan daromadlar kontingent va mahalliy byudjet rejasining manbalar kesimidagi ijrosini doimiy tahlil qilish borish hamda tahlil natijalari bo‘yicha ma'lumotni Moliya bosh boshkarmasi va tuman hokimligiga har kunlik kiritib borish; - Soliq va iqtisodiyot organlari bilan birgalikda xududda joylashgan korxonalarning ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish) hajmlarini, byudjetga hisoblangan va to‘langan to‘lovlarini, ularning byudjet oldidagi qarzdorliklarni tahlil qilish hamda tahlil natijalariga ko‘ra byudjet oldidagi qarzdorlikni kamaytirish bo‘yicha takliflarni tayyorlash; - VMning 445-sonli qaroriga muvofiq mahalliy byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash, byudjetga qo‘shimcha daromadlar zahiralarni aniqlash bo‘yicha ishlarni muvofiqlashtirish hamda faoliyat natijasi bo‘yicha tegishli takliflarni tuman hokimligi va Davlat soliq inspeksiyasiga taqdim etish uchun tayyorlash; - Davlat soliq organlari tomonidan kiritilgan xulosalarning (zaklyucheniya) muddatida ijro etilishini nazorat qilish; - Mahalliy byudjet daromadlar bazasini mustahkamlash, byudjetga qo‘shimcha daromadlar zahiralarni aniqlash bo‘yicha moliya organlari xodimlarining faoliyatini muvofiqlashtirish hamda faoliyat natijasi bo‘yicha tegishli takliflarni tuman hokimligi va Davlat soliq inspeksiyasiga taqdim etish uchun tayyorlash; - har yili shaxar ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish Dasturlari asosida byudjetning daromadlar bazasini oshirish va subvensiya ulushini kamaytirish hududiy Dasturlarini qayta shakllantirish va uning bajarilishini doimiy monitoring qilishni tashkil etish; - Hududiy suvbensiya dasturlari ijrosining monitoring natijalari bo‘yicha shaxar hokimligiga har oyda axborot kiritish hamda har oyda kengaytirilgan yig‘ilishda muhokama qilish uchun axborot tayyorlash
2	Byudjet daromadlari bazasini mustaxkamlash va byudjetlararo munosabatlar bo‘limi mutaxassisi	- Mehnat va ijro intizomiga qat'iy rioya qilinishini ta'minlash; - Hududda joylashgan kichik korxonalarning va YaTTlarning oylik, choraklik, yillik ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish) hajmlari, byudjetga hisoblangan va to‘langan to‘lovlarini, byudjet oldidagi qarzdorliklarni va ularni o‘sish sabablarini tahlil qilish hamda ishlab chiqarishni hajmini oshirish, byudjet oldidagi mavjud qarzdorliklarni qisqartirish yuzasidan asoslangan takliflar tayyorlash; - Daromadlar bo‘yicha ma'lumotlarni soliq, bank, bojxona va boshqa tegishli organlar ma'lumotlari bilan taqqoslash orqali belgilangan shakldagi taqqoslash dalolatnomalarini tasdiqlash hamda umumlashgan hisobotlarni Moliya bosh boshqarmasiga taqdim etish; - Prognoz ko‘rsatkichlari bajarilmagan soliq turlari bo‘yicha bajarilmaslik sabablarini tahlil qilish hamda