2-Мавзу: Юридик шахсларни соликка тортиш тизими

Soliq bo’yicha belgilangan imtiyozlar.

Soliq kodeksining 158-159 moddalarida yuridik shaxslarga foyda solig’i bo’yicha beriladigan imtiyozlar qayd qilingan. Bular o’z navbati 3-ta guruhga bo’linadi:

1. 
   Yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ini to’lashdan quyidagi yuridik shaxslar
   

ozod qilinadi:
- nogironlarning jamoat birlashmalari, «Nuroniy» jamg’armasi va «O’zbekiston chernobilchilari» assosiasiyasi mulkida bo’lgan, ishlovchilari umumiy sonining kamida 50 foizini nogironlar, 1941-1945 yilardagi urush va mehnat fronti faxriylari tashkil etgan yuridik shaxslar, bundan savdo, vositachilik, taminlash-sotish va tayyorlov faoliyati bilan shug’ullanuvchi yuridik shaxslar mustasno. Mazkur imtiyozni olish huquqini belgilayotganda xodimlarning umumiy soniga shtatda turgan xodimlar kiritiladi;
- davolash muassasalari xo’zuridagi davolash-ishlab chiqarish ustaxonalari;
- jazoni ijroitish muassasalari;
- ichki ishlar organlari xuzuridagi qo’riqlash bo’linmalari.

2. 
   Yuridik shaxslarning quyidagi foydasi yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’ini to’lashdan ozod qilinadi:
   

• 
  protez-ortopediya buyumlari, nogironlar uchun inventarlar ishlab chiqarishdan,
  

shuningdek nogironlarga ortopedik protezlash xizmati ko’rsatishdan, nogironlar uchun mo’ljallangan protez-ortopediya buyumlari va inventarlarni ta’mirlash hamda ularga xizmat ko’rsatishdan olingan foydasi;

• 
  shahar yo’lovchilar transportida (taksidan,shu jumladan yo’nalishli taksidan tashqari)
  

yo’lovchilarni tashish bo’yicha xizmatlar ko’rsatishdan olingan foydasi;

• 
  tarixiy va madaniyat yodgorliklarini ta’mirlash hamda qayta tiklash ishlarini amalga
  

oshirishdan olingan foydasi;

• 
  investisiya fondlarining xususiylashtirilgan korxonalar aksiyalarini sotib olishga
  

yo’naltiriladigan foydasi;

• 
  xalk banki tomonidan larning shaxsiy jamgarib boriladigan pensiya
  

hisobvaraklaridagi mablag’lardan foydalanishdan olingan foydasi.

3. 
   Yuridik shaxslarning Soliq solinadigan foydasi quyidagi so’mmaga kamaytiriladi:
   

• 
  ekologiya, sog’lomlashtirish va xayriya jamg’armalari, madaniyat, xalk ta’limi,soglikni
  

saklash, mehnat va aholini ijtimoiy muxofaza qilish, jismoniy tarbiya va sport muassasalariga, larning o’zini-o’zi boshqarish organlariga beriladigan badallar so’mmasiga, biroq Soliqsolinadigan foydaning bir foizidan ko’p bo’lmagan miqdorda;

• 
  O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining qarori asosida kollejlar, akademik liseylar, maktablar va maktabgacha tarbiya ta’lim muassasalari qurilishiga yo’naltirilgan mablag’lar so’mmasiga, lyokin Soliq solinadigan foydaning 30 foizidan ko’p bo’lmagan miqdorda;
  
• 
  Asosiy ishlab chiqarishni yangi qurilish shaklida kengaytirishga, ishlab chiqarish
  

maqsadida foydalaniladigan binolar va inshootlarni reqonstruksiya qilishga, shuningdek ushbu maqsadlar uchun olingan kreditlarni o’zishga yo’naltiriladigan mablag’lar so’mmasiga, tegishli Soliq davrida hisoblangan amortizasiyani chegirib tashlagan holda, biroq Soliq solinadigan foydaning 30 foizdan ko’p bo’lmagan miqdorda;

• 
  Ishlab chiqarishni modernizasiyalashga, texnik va texnologik jihatdan qayta
  

jihozlashga, yangi texnologik jihozlar harid qilishga, ushbu maqsadlar uchun berilgan kreditlarni o’zishga, lizing obyekti qiymatining o’rnini qoplashga, tegishli Soliq davridan hisoblangan amortizasiyani chegirgan holda yo’naltiriladigan mablag’lar so’mmasiga. Soliq solinadigan bazani kamaytirish yukorida kursatib utilgan xajaratlar amalga oshirilgan Soliq davrida e’tiboran, texnologik jihozlar bo’yicha esa u foydalanishga topshirilgan paytdan e’tiboran 3 yil ichida amalga oshiriladi. Yangi texnologiya jihozlari ular olingan (import qilingan)paytdan e’tiboran 3 yil ichida realizasiya qilingan yoki tyokin berilgan taqdirda, mazkur imtiyozni amal qilishi foydadan olinadigan Soliqni to’lash bo’yicha majburiyatlar tiklangan holda , imtiyoz qo’llanilgan butun davr uchun bekor qilinadi;

• 
  Yosh oilalar toifasiga kiruvchi xodimlarga ipoteka kreditlari badallari to’lashga va
  

(yoki) mulk sifatida uy-joy olishga tyokin yo’naltiriladigan mablag’lar so’mmasiga, biroq Soliq solinadigan bazaning 10 foizidan oshmagan miqdorda;

• 
  diniy va jamoat birlashmalarining (kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar va
  

harakatlardan tashqari), xayriya jamg’armalarini mulkida bo’lgan korxonalar foydasidan shu birlashmalar va jamg’armalarining ustavda belgilangan faoliyatini amalga oshirish uchun yo’naltiriladigan ajratmalari so’mmasiga.