2. О‘lchash usullarining klassifikatsiyasi. О‘lchash xatoliklarining klassifikatsiyasi

О‘rniga qо‘yish usuli bilan
Tо‘rt qutblining parametrlarini о‘lchash chizmasi.

3. 
   О‘lchash xatoliklarining klassifikatsiyasi
   

О‘lchash xatoliklari quyidagicha klassifikatsiyalanadi:

• 
  Xatoliklar namoyon bо‘lishi xarakteriga kо‘ra (muntazam, tasodifiy va qо‘pol xatoliklar);
  
• 
  Sonli ifodalanish usuliga kо‘ra (absolyut, nisbiy va keltirilgan xatoliklar);
  
• 
  Kirish kattaligining vaqt bо‘yicha о‘zgarish xarakteriga kо‘ra (statik va dinamik);
  
• 
  О‘lchanayotgan kattalikka bog‘liqligiga kо‘ra (additiv va multiplikativ);
  
• 
  Atrof-muhit parametrlarining ta’siriga kо‘ra (asosiy va qо‘shimcha).
  

Statik xatoliklar quyidagi manbalar orqali sodir bo’ladi: ekalogik va tavsiflash xatoliklari. Statikxatoliklar: yuqori va quyi chegaralarga bo’linishi aniq o’lchashni beradi. Sanash xatoligi esa paralaks, interpolyatsiyalarga olib keladi. Bu xatolik o’zaro bog’liqligi bo’lmagan xolatlarda o’lchashlar tuzilishi, chegarasida o’tkaziladi. Buxatoliklarni yo’qotish yoki kamaytirish usullari qo’llash mumkin.
Parallaks oqibatidagi xatoliklarning ko’rsatkich orqasiga oynaq oyib sanash yoki bu turdagi xatolik sodir bo’lishini intikatoramalda yo’qotadi.
Interpolyatsiya xatoligini ko’rsatkich atrofida mashtabli lupa yordamida optik rezalyutsiyani oshirish hisobiga amalga oshirish mumkin.
Raqamli sanash qurilmalarni favqulotda oshib borishi , aniq ko’rsatkich yozib olish imkonini beradi va subektiv xatoliklarning kuzatuvchi tomonidan bajariladi.
Ammo bir usul mavjudki, “ + ” “ - ” xatoliklar chegaralarida uning samaradorligi raqamli sanash qurilmalarida kamaytirish, to’liq spektrni qondirish, ko’pmiqdordagi pulslarda muvofiqligi, bunda bitta puls qiymati unchalik sezilarli bo’lmaydi, ammo, raqamli sanash qurilmalari har pulsni sanash imkoniyatiga ega bo’lib, boshlang’ich va oxirgi puls orasida 1 puls xisobga olinmasligi ham mumkin, bu esa hatolikka olib keladi.