2021 sinxron generatorlarda cho‘tkasiz qo‘ZG‘atish tizimining qo‘llanilishi abdullayev J. N

---

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 9 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
755 
w
www.oriens.uz
October 
2021
 
SINXRON GENERATORLARDA CHO‘TKASIZ QO‘ZG‘ATISH 
TIZIMINING QO‘LLANILISHI 
Abdullayev J.N. 
Toshkent Davlat texnika universiteti, “Elektr mashinalari” kafedrasi, 2-kurs 
magistranti 
Pirmatov N.B. 
Toshkent Davlat texnika universiteti, “Elektr mashinalari” kafedrasi professori
 
ANNOTATSIYA 
Ma’lumki, elektr energiyasi ishlab chiqarishda sinxron generatorlar asosiy 
elektromexanik o’zgartkich hisoblanadi. Biroq an’anaviy turdagi sinxron 
generatorlarda kontakt halqa-cho’tka tizimining mavjudligi ularning asosiy 
kamchiliklaridan biri hisoblanadi. Shuning uchun sinxron generatorlarni 
takomillashtirish bugungi kundagi muhim vazifalardan biridir. Cho’tkasiz turdagi 
sinxron generatorlardan foydalanish ushbu muammoning yechimidir.
Ushbu maqolada cho’tkasiz turdagi sinxron generatorlardan foydalanish 
masalalari tahlil etilgan. Maqolada cho’tkasiz sinxron generatorning elektr sxemasi 
keltirilgan va ularning an’anaviy turdagi sinxron generatorlarga nisbatan afzallik 
jihatlari keltirib o’tilgan. 
Kalit so’zlar: 
kontakt halqa-cho’tka tizimi, cho’tkasiz sinxron generator, 
qo’zg’atish chulg’ami, qo’zg’atkich, to’g’rilagich, elektr sxema. 
USE OF BRUSHLESS EXCITING SYSTEM IN SYNCHRONOUS 
GENERATORS 
ABSTRACT 
It is known that synchronous generators are the main electromechanical 
converters in power generation. However, the existence of a contact ring-brush 
system is the main disadvantage of traditional synchronous generators, therefore, the 
improvement of synchronous generators is one of the main tasks today. The use of 
brushless generators is the solution to this problem. This article analyzes the issues 
of using synchronous brushless generators. The electric circuit of the brushless 
generator and its advantages over the traditional synchronous generators is 
presented. 
Keywords: 
contact ring-brush system, brushless synchronous generator, field 
winding, exciter, 
 
rectifier, electric circuit.