21-laboratoriya ishi

Id, mA kremniyli
Id, mA germaniyli

Yarimo‘tkazgichli diod VAXini teskari shoxobchasini tadqiq etish.

Tadqiqotlarni kremniyli va germaniyli diodlar uchun o„tkazib, natijalarni 4.2- jadvalga kiritamiz.
4.2-jadval

U, V	0	2	4	6	8	10	12	14	16	18	20
Id, mkA kremniyli
Id, mkA germaniyli

Laboratoriya ishini MultiSim 10.1 dasturiy ta’minoti yordamida bajarish uchun topshiriq:

Yarimo„tkazgichli diodni VAXini tadqiq etish uchun MultiSim 10.1 dasturiy ta‟minotidan foydalanamiz. Bu dastur virtual modellashga asoslangan. MultiSim 10.1 dasturi kutubxonasidan 1D507A markali diodni tanlaymiz. Diod VAXining to„g„ri shoxobchasini o„lchash uchun 4.4-rasmda keltirilgan sxemani yig„amiz. Tok qiymatini I2 tok manbai yordamida o„zgartirib borib, V1 voltmetr ko„rsatmalarini 4.3-jadvalga qayd etib boramiz.
4.4- rasm. Yarimo‘tkazgichli diod VAXining to‘g‘ri shoxobchasini MultiSim 10.1 dasturiy ta’minoti yordamida tadqiq etish sxemasi
4.3-jadval

Id, mA	0	0,2	0,4	0,6	0,8	1	2	4	6	8
Ud, V
S, mA/V
Rst, Om
Rdif, Om

1. 
   , 4.2 va 4.3 – jadvallar asosida diodlar VAXlarining to„g„ri va teskari shoxobchalarini quring.
   

VAX to„g„ri shoxobchasining chiziqli sohasida ishchi nuqtadan urinma o„tkazib diodlarning xarakteristika tikligini aniqlaymiz.

_{S } ^Iтўгри
^Uтўгри

[mA/V].

1
Diodlarning differensial qarshiliklarini aniqlaymiz.

_{R } ^Uтўгри
^Iтўгри
^ _S [kOm].

Proteus dasturi asosida diodli sxemalarni tadqiq etish Amaliy qism

Buning uchun bizga diodlar, rezistorlar, manba va ossillograf kerak bo„ladi.

4.5- rasm. Yarimo‘tkazgichli diodda bajarilgan to’g’rilagichlarini
Proteus dasturiy ta’minoti yordamida tadqiq etish sxemalari

Hisobot mazmuni:

1. 
   o„lchash sxemalari;
   
2. 
   olingan bog„liqliklar jadvallari va grafiklari;
   
3. 
   o„lchash va hisob natijalarining tahlili.
   

Nazorat savollari

1. 
   Yarimo„tkazgichli diod to„yinish toki qanday fizik mohiyatga ega ?
   
2. 
   Ideal yarimo„tkazgichli diod VAXsining tenglamasini yozing va undagi parametrlarning fizik ma‟nosini tushuntiring?
   
3. 
   Diodga qo„yilgan kuchlanish qiymati va qutbi undagi p-n o„tish kengligiga qanday ta‟sir ko„rsatadi ?
   
4. 
   Diodning elektr modeli sxemasini chizing. Sxemadagi elementlar va ularning parametrlarini tushuntiring?
   
5. 
   Germaniyli va kremniyli diodlarning VAXsi bir xil sharoitda farqli bo„lishiga sabab nima va u diodlarning qaysi parametrlari bilan ifodalanadi?
   
6. 
   Yarimo„tkazgichli diod elektr modeli parametrlarini tajribada qanday aniqlash mumkin?