22-mavzu. Valuta kursi reja : Valyuta va jaxon valyuta tizimi tushunchasi

Kiskacha xulosalar

Jaxon valyuta tizimi - xalkaro ayirboshlashning barcha shakllariga xizmat kilishga va ularning samarali rivojlanashini ta’minlashga karatilgan mamlakatlar o‘rtasidagi valyuta munosabatlarining yigindisidir.

Valyuta konvertirlashuvi deganda uni boshka xorijiy valyutalarga almashish kobilyati tushuniladi. erkin konvertirlanadigan valyuta – bu, amaldagi kurs bo‘yicha xar kanday boshka xorijiy valyuta erkin va cheklanmagan mikdorda ayirboshlanadigan valyutadir. Bunga misol kilib AKSh, evropa xamjamiyatiga a’zo mamlakatlar, Yaponiyalar valyutalarini kiritish mumkin.
Davlat valyuta kurslarini barkarorlashtirish uchun valyuta bozoriga ta’sir kilishning rasmiy zaxiralarni tartibga solish, savdo siyosati, valyuta nazorati va ichki makroiktisodiy tartiga solish kabi usullaridan foydalanadi..
Valyuta kursi mamlakat pul birligining boshka mamlakatlar pul birligida ifodalangan baxosidir.
Yerkin tebranuvchi valyuta kursi talab va taklif asosida aniklanadi.
Kayd etilgan valyuta kursi – xorijiy valyutada ifodalangan, davlat tomonidan rasmiy o‘rnatilgan milliy pul birligining baxosi bo‘lib, unga valyuta bozorida talab va taklifning o‘zgarishi ta’sir kilmaydi.
Xarid kobiliyati pariteti konsepsiyasiga ko‘ra valyuta kursi doimo turli mamlakatlarda baxolar darajasining o‘zgarishi natijasida kelib chikadigan farkni koplash uchun zarur bo‘lgan darajada o‘zgaradi
Valyuta taklifining kiskarishi uning real almashtirish kursini oshiradi.
Importga tarif yoki kvotalar joriy kilish siyosati sof eksportning oshishiga olib keladi . Natijada muvozanatli real valyuta kursi oshadi, milliy maxsulotlar kimmatlashadi va sof eksport kamayadi.
Mamlakat ichki bozorini chet el rakobatchilaridan ximoya kilish maksadida olib boriladigan proteksionistik u muvozanatli real valyuta kursini oshiradi va tashki savdo mikdorini kamaytiradi. Valyuta kurslarining o‘zgarishiga, shuningdek bir kator tashki va ichki omillar va ular o‘rtasidagi nisbat ta’sir ko‘rsatadi.