23-mavzu. Elektron biznes va mobil

23-MAVZU. ELEKTRON BIZNES VA MOBIL TIJORAT TEXNOLOGIYALARI.


Keys. Elektron tijoratni rivojlantirish “Creon” elektron do’konini xizmatlarini ko’rsatish.
"Creon" savdo tarmog'i 1994 yilda tashkil etilgan bo'lib, Toshkentda 3 ta savdo maydonchasiga ega va 5 ta O'zbekiston shaharlarida video texnika va maishiy elektronika vositalarini sotishga ixtisoslashgan. Creon mijozlarining keng doirasiga ega (jismoniy shaxslar, firmalar). Kompaniyada juda ko'p sonli shaxsiy kompyuterlar (50 dona) mavjud, ularning barchasi tarmoqqa ulangan. Kompaniyada hujjatlarni boshqarish tizimi (LotusNotes asosida), yagona ombor dasturi, 1C buxgalteriya dasturi va shu kompaniyaning mehnat va ish haqini hisobga olish dasturi mavjud. Kompaniyada 5 kishidan iborat avtomatizatsiya bo'limi mavjud (ulardan 2 nafari dasturchilar, 1 nafari WEB dizaynerlari). Kompaniya tovarlar katalogini oyiga 2 marta nashr etadi, ammo
muammo shundaki, ularning assortimenti tezda yangilanadi, narxlar o'zgaradi va katalog iste'molchilarga etib borguncha eskiradi. Kompaniya rahbariyati on-layn buyurtma tizimi bilan Internet katalogini yaratish uchun elektron tijorat texnologiyalaridan foydalanishga qaror qildi. Bozor tadqiqotlari natijasida quyidagi avtomatlashtirish variantlari taklif qilindi:

• 
  O'z-o'zidan elektron katalog bilan kompaniya uchun avtonom veb-sayt ishlab chiqish.
  

-Mavjud echimlar bilan bog'lanib, shunga o'xshash saytni integrator kompaniyasiga buyurtma qiling.

• 
  O'rnatilgan veb-interfeysli funktsiyalarga ega bo'lgan "Baan" sinfidagi yoki SAP R / 3 kompleks avtomatlashtirish tizimini sotib olish.
  

Keyin deputatdan iborat guruh. savdo direktori, bosh buxgalter va avtomatlashtirish bo'limi boshlig'i ma'lum bir korxona uchun har bir variantni baholash va istiqbollari, narxlari va funksionalligini hisobga olgan holda eng maqbulini tanlashga taklif qilinadi.
Qora quti sinovi

1. 
   Agar men masofaviy bank texnologiman, shuningdek, istalgan vaqtda va Internetga ulangan har qanday kompyuterdan taqdim etilgan hisob-kitoblar va operatsiyalarga kirish huquqim borligini bilsam, kimligimni taxmin qiling.
   
2. 
   kim ekanligimni taxmin qiling, agar men bozor sub'ektlari o'rtasidagi munosabatlarga kelsak, bir tomon ikkinchi tomonga ma'lum bir biznes turiga haqni haq evaziga berganda, ishlab chiqilgan biznes modelidan foydalangan holda.
   
3. 
   Men kimligimni taxmin qiling, agar men bu bo'lsam - oldindan belgilangan qoidalarga muvofiq amalga oshiriladigan tovarlarni, qimmatli qog'ozlarni, korxonalar mollarini, san'at asarlarini va boshqa narsalarni ommaviy sotish
   

Sinovga javoblar: 1- Internet-banking, 2- franchayzing.3 - kim oshdi savdosi.


AMALIY ISH UCHUN TOPSHIRIQLAR
Topshiriq-1. Masalani qo’yilishi: O’zbekistonning uchta bankidan 4 000 000 so’m kredit(qarz) olmoqchisiz Milliy bank 12% , Innoteka 11% va Xalq 10% foizlardan bir yil muddatga. Qaysi bankdan kredit olish afzalligini hisoblab chiking.
Masalani yechilishi: MS Excel dasturi yordamida amalga oshiriladi. MS Excel dasturini ishga tushurganda quyidagi oyna ochiladi
“Файл” menyusi ichidan “Создать” buyrug’i orqali biz MS Excelidagi shablonlarni ochish imkoniyatiga ega bo’lamiz. «Шаблоны» oynasi ochiladi. Uning ishida
«Решения» bo’limini ochamiz va «Рассрочка» shablonni tanlanadi.

“Рассрочка” shablonining ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan
Kreditni uzish grafigi. U o’z ichiga Kredit Summasini – 4000000 so’m. yillik foiz stavkasi – birinchi bank uchun – 12%. Kreditni uzish muddati – hamma banklar uchun bir hil 1 yil. Yilliga nechi marotaba to’lanishi – 12 marta, oyiga bir marotaba. Kreditni boshlanishi – sana. Kreditor – baynk nomi. Barcha yacheykalar to’ldirilsa pastdagi jadval avtomatik ravishda dastur tomonidan to’ldiriladi.

MS Excelda tekshirish: Masalaning berilishidan kelib chiqqan holda Milliy bank uchun jadval yaratamiz. Jadvalning ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan.

Kreditni kaytarish summasini hisoblash uchun “Формулы” menyusidan

«Вставить функцию» piktogrammasidan foydalanamiz.

«Финансовые» kategoriyasidan «ПЛТ» funktsiyasini tanlaymiz va quyidagi oyna ochiladi.

Bu funktsiyada asosiy ko’rsatkichlar « СТАВКА», «КПЕР» va «ПС» hisoblanadi. « СТАВКА»ga B3/12 bo’lamiz, chunki yillik foiz stavka 12% bo’lgandan keyin uni oyllik foiz stavkaga o’tkazishimiz shart. «КПЕР» - bu kredit oladigan muddatimiz C3*12. Bu misolda muddat 1 yil uni oyga o’tkazishimiz uchun 12ga ko’paytiramiz va «ПС»-bu hozirgi keltirilgan summa bo’lib, u umumiy summani bildiradi. Bu masalada 4000000 bo’lganligi uchun, xali olinmagan summa bolganligi asoslagan holda “ПС”ga – 4000000
deb kiritamiz. OK tugmasini bosak quyigadi kiymatni olamiz 355 395,15 сўм. Masalaning ikkinchi echimi: MS Excelda masalaning berilishi karab jadval tuzib olamiz, uning ko’rinishi quyidagi rasmda keltirilgan

Masalani echilishi: Olinayotgan kreditimiz yillik bolgani uchun, Kredit summasini va yillik foiz summasini oylikga o’tkazamiz. Buning uchun B4=B3/12 shunda kredit summa oylik kaytariladigan summaga o’tkaziladi. Yillik foiz stavkani F =C3/12 bo’lib oyllik foiz stavkaga o’tkazib olamiz. Rasmda keltirilgan

1. 
   C4=B3*$F$3
   
2. 
   D4=B3-B4
   
3. 
   E4=B4+C4
   
4. 
   C5=D4*$F$3
   
5. 
   D5=D4-B5
   
6. 
   E5=B5+C5
   

Bu amallarni barajsak quyidagi rasmda ko’rsatilgan natijaga ega bo’lamiz.