23-O’zgarmas tok zanjirlarida elektr toki va kuchlanish



Yüklə 87,93 Kb.
tarix16.12.2022
ölçüsü87,93 Kb.
#75407
23-O’zgarmas tok zanjirlarida elektr toki va kuchlanish


23-O’zgarmas tok zanjirlarida elektr toki va kuchlanish
Elektr tokini hosil qiluvchi va uning oqib o'tishini ta'minlovchi qurilmalar yig'indisi elektr zanjiri deyiladi. Elektr zanjirining asosiy qism lari manba (generator), iste’molchi va biriktimvchi o‘fkazgichlar (simlardan) iborat. Vaqt birligida miqdori va yo'nalishi o‘zgarmaydigan elektr toki o'zgarmas tok deb ataladi O'zgarmas tok manbalari galvanik elementlar, elektr akkumulyatorlar, fotoelementlar, elektromexanikaviy generatorlar, termoelektr generatorlardan iborat

0 ‘zgarmas tok manhalarining shartli belgilari: a—galvanik va akkumulyator elementlari; b—elektr mexanikaviy generator; d— termoelektr generator (termopar); e— fotoelement; / —o'zgarmas tok elektr yuntuvchi kuch (F Yu.K.) manbasining umumiy belgisi.
Elektr toki deb, elektr zaryadlarining tartibli harakatiga yoki zaryadlarning ko`chishi bilan bog’liq bo`lgan elektr maydonning tarqalishiga aytiladi. Elektr tokini metallarda erkin elektronlarning harakati, elektrolitlarda ionlarning, gazlarda esa ionlar bilan elektronlarning harakati hosil qiladi. Biroq qarma–qarshi ishorali zaryadga ega bo`lgan juda ko`p elektron va atom yadrolaridan tashkil topgan jismlar tartibli harakatlanganda hech vaqt elektr toki hosil bo`lmaydi. Bunga sabab musbat va manfiy zaryadlar o`zaro kompensasiyalanishi natijasida har qanday yuza orqali o`tayotgan to`liq zaryad nolga teng bo`ladi. Shuning uchun ham, elektr tokini umumiy ko`rinishda quyidagicha tariflash mumkin. Elektr toki deb, kompensasiyalashmagan ortiqcha musbat yoki manfii zaryadlarning tartibli harakatiga aytiladi. O`tkazgichlar ichidagi elektr maydoni sababli hosil bo`lgan elektr tokiga o`tkazuvchanlik toki deb ataladi. Lekin elektr tokini bundai tor manoda tushunish kerak emas. Masalan, zaryadlangan jismlar (yomgir tomchisi, suniy yo`ldosh va shu kabilar) ning fazodagi tartibli harakatidan ham elektr toki hosil bo`ladi. Bunday tok boshqa turdagi toklardan farqli ravishda konveksion tok deb ataladi. ELEKTR KUCHLANISH — elektr va tashqi kuchlarning birlik musbat zaryadni zanjirning aniq bir qismida koʻchirishida bajargan ishiga teng boʻlgan fizik kattalik. 

26-Quyosh fotoelementining ishlash prinsipi
Quyosh batareyasi - bu nurlanish energiyasini elektr energiyasiga aylantirish ta'siridan foydalanadigan to'g'ridan-to'g'ri oqim fotovoltaik generator.







Yüklə 87,93 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin