28 mavzu: buxgalteriya hisobini konsepsiyasi va tamoyillari

Boshlang’ich xujjatlardagi xatolarni to’g’rilash tartibi 
Boshlang’ich xujjatlarning matni yoki rakamli mahlum» larini tozalash va 
to’zatish mumkin emas. 1qulda tuzilgan boshlang’ich xujjatlarda (kassa va bank 

---

128 
xujjatlaridan tashqari) qo’yilgan xatolar quyidagi tartibda to’g’ri lanadi. Noto’g’ri 
matn yoki summa ustidan chiziladi, uning.tepasiga to’g’ri matn yoki summa 
yoziladi, yoniga «to’g’ri langan» degan yozuv qilinadi, xujjatga avval imzo 
chekkan shaxslar yana imzo chekishib to’g’ri lashni tasdiklashadi va to’g’ri lash 
amalga oshirilgan sana (kun, oy, yil) yozib qo’yiladi. Kirim va chiqim kassa 
orderlarida xech qanday o’zgarish qilish mumkin emas. 
Buxgalteriya hisobi registriga yozilgan xo’jalik operatsiyalarini aks ettirib 
turuvchi hamma yozuvlar oy yoki yilning oxirida jamlanadi. Bunday jamlashdan 
maksad umumiy oborot summani va hamma schyotlar bo’yicha oy yoki yil oxiriga 
qoldiqni aniqlashdir. Bundan tashqari, u aniqlanilgan jami summalarning 
yozuvlarini solishtirib kurish va yo’l qo’yilgan xatolarni topish uchun ham 
zarurdir. Ezuvlarni solishtirib kurish uchun sintetik schyotlar bo’yicha bosh 
daftarning jami ma’lumotlariga muvofiq aylanma balansi tuziladi, kelib chiqqan 
debet va kredit oborotlarining umumiy summasi ro’yxatga olish jurnali bo’yicha
oborot summalarining jami yoki, agar hisob mexanizatsiya vositalari bilan 
yuritilayotgan bo’lsa, u paytda nazorat sonlar ro’yxati summasining jami bilan 
solishtiriladi. Buxgalteriya hisobi registrida yozuvlarning to’g’ri amalga 
oshirilishini ta’minlash uchun aylanma balansning debet va kredit summalari teng 
kelishi kerak. Bu tenglik xronologik yozuv (ro’yxatga olish jurnali) 
ma’lumotlarining muntazam yozuv (bosh daftar) ma’lumotiga to’g’ri kelishidan 
kedib chiqadi. Buxgalteriya hisobi registrlarida aniqlangan xatoliklar belgilangan 
tartibga muvofiqq kechiqtirilmasdan to’zatilishi. zarur.