3- amaliy ish Truecrypt yordamida ma'lumotlarni shifrlashni o‘rganish Ishdan maqsad

Amaliy qism 
Dasturni o‘rnatishning o‘zi taklif qilingan hamma narsani oddiy qabul qilish 
va "Next" tugmasini bosishdir (Далее). Odatiy bo‘lib, yordamchi dastur ingliz 
tilida, 
agar 
sizga 
rus 
tilida 
TrueCrypt 
kerak 
bo‘lsa, 
rus 
tilini 
http://www.truecrypt.org/localizations saytidan yuklab olib, so‘ngra quyidagicha 
o‘rnatiladi: 
1.
TrueCrypt uchun rus tilidagi arxivni yuklab oling 
2.
Barcha fayllarni arxivdan o‘rnatilgan dastur bilan papkaga oching 
3.
TrueCryptni ishga tushiring. Rus tili o‘z-o‘zidan faollashtirilgan bo‘ladi 
(agar Windows rus tilida bo‘lsa), agar unday bo‘lmasa, «Настройки» ga o‘ting 
(Settings) – «Язык» (Language) va kerakli bandini tanlang. 
3.1-rasm. Platforma tilini tanlash 
Bunda TrueCrypt ni o‘rnatishni yakunlanadi, endi foydalanish qo‘llanmasi 
bilan tanishamiz. Bu amaliy ishda dasturni o‘rnatish Windows 8.1 da amalga 

---

16 
oshirilgan, ammo oldingi versiyalari bilan deyarli farq qilmaydi. 
TrueCrypt- dan foydalanish 
3.2-rasm. Disk qismini tanlash 
Shunday qilib, siz dasturni o‘rnatdingiz va ishga tushirdingiz (skrinshotlarda 
TrueCrypt rus tilida ko‘rsatiladi). Birinchi navbatda – disk qismini yaratish uchun 
tegishli tugmani bosing. 
3.3-rasm. Disk qismini yaratish variantini tanlash 
TrueCrypt hajmini yaratish ustasi quyidagi jild yaratish opsiyalari bilan 
ochiladi: 
− 
shifrlangan fayl konteynerini yarating (biz ushbu variantni tahlil 
qilamiz); 

---

17 
− 
tizim bo‘lmagan bo‘limni yoki diskni shifrlash - bu operatsion tizim 
o‘rnatilmagan butun bo‘limni, qattiq diskni, tashqi diskni to‘liq shifrlashni nazarda 
tutadi; 
− 
Windows bilan butun tizim qismini to‘liq shifrlash. Kelajakda operatsion 
tizimni ishga tushirish uchun siz parolni kiritishingiz kerak bo‘ladi; 
− 
TrueCrypt -da shifrlash tamoyilini tushunish uchun yetarli bo‘lgan eng 
oddiy variantlardan «зашифрованный файловый контейнер» ni tanlang. 
3.4-rasm. Disk qismi turini tanlash 
Shundan so‘ng, sizdan oddiy yoki yashirin hajmni yaratishni tanlashingiz 
so‘raladi. Dasturdagi tushuntirishlardan, qanday farqlar borligi aniq ko‘rinib turadi. 
3.5-rasm. Disk qismi joylashuvini tanlash 
Keyingi qadam disk qismining joylashishini, ya'ni u joylashgan papka va 
faylni tanlashdir (chunki biz fayl konteynerini yaratishni tanladik). «Файл» 
tugmasini bosing, shifrlangan hajmni saqlamoqchi bo‘lgan papkaga o‘ting, kerakli 

---

18 
fayl nomini .tc (quyidagi rasmga qarang), disk qismini yaratish ustasida
«Сохранить» va keyin «Далее» tugmasini bosing. 
3.6-rasm. Fayl nomi va yo‘lini tanlash 
Keyingi konfiguratsiya bosqichi shifrlash variantlarini tanlashdir. Aksariyat 
vazifalar uchun, agar siz maxfiy agent bo‘lmasangiz, maxsus jihozlarsiz standart 
sozlamalar yetarli: bir necha yil oldin hech kim sizning ma'lumotlaringizni ko‘ra 
olmasligiga amin bo‘lishingiz mumkin. 
3.7-rasm. Shifrlash variantini tanlash 
Keyingi qadam, qancha hajmdagi faylni sir saqlashni rejalashtirganingizga 
qarab, shifrlangan fayl hajmini belgilashdir. 

---

19 
3.8-rasm. Shifrlash uchun parol yaratish 
«Далее» tugmasini bosing va sizdan parolni kiritishingiz va disk qismi 
uchun parolni tasdiqlashingiz so‘raladi. Agar siz haqiqatan ham fayllaringizni 
himoya qilishni istasangiz, oynada ko‘radigan tavsiyalarga amal qiling, u yerda 
hamma narsa batafsil tavsiflangan. 
3.9-rasm. Shifrlash uchun disk qismi formatini tanlash 
Disk qismini formatlash bosqichida sizdan shifrlash kuchini oshirishga 
yordam beradigan tasodifiy ma'lumotlarni yaratish uchun sichqonchani oyna 
bo‘ylab harakatlantirish so‘raladi. Bundan tashqari, siz hajmning fayl tizimini 
belgilashingiz mumkin (masalan, 4 GB dan katta fayllarni saqlash uchun NTFS ni 
tanlang). Tugatgandan so‘ng, «Разметить» tugmasini bosing, biroz kuting va disk 

---

20 
qismi yaratilganligini ko‘rganingizdan so‘ng, TrueCrypt disk yaratish ustasidan 
chiqing . 
Keyingi qadam shifrlangan hajmni tizimga o‘rnatishdir. TrueCrypt asosiy 
oynasida shifrlangan xotiraga tayinlanadigan disk harfini tanlang va «Файл» 
tugmasini bosish orqali oldin yaratgan tc. «Смонтировать» tugmasini bosing va 
keyin siz o‘rnatgan parolni kiriting. 
3.10-rasm. Yaratilgan disk qismi
Shundan so‘ng, o‘rnatilgan disk qismi asosiy TrueCrypt oynasida 
ko‘rsatiladi va agar siz «проводник» yoki «Мой компьютер»-ni ochsangiz, u 
yerda shifrlangan hajmingizni ifodalovchi yangi diskni ko‘rasiz. 
Endi, ushbu disk bilan har qanday operatsiyalar paytida, unga fayllarni 
saqlash, ular bilan ishlash, tezkor shifrlanadi. Shifrlangan TrueCrypt jild bilan 
ishlagandan so‘ng, dasturning asosiy oynasida «Размонтировать» tugmasini 
bosing, shundan so‘ng keyingi parol kiritilgunga qadar sizning ma'lumotlaringiz 
begonalar uchun mavjud bo‘lmaydi. 
Topshiriq 
TrueCrypt dasturini o‘rnating, disk va faylni shifrlashni amalga oshiring. 
Nazorat savollari 
1.
Blokli shifrlash algotimlariga misol 
2.
TrueCrypt qanday operatsion tizimlarda ishlaydi.
3.
TrueCrypt qanday shifrlash algoritmlari asosida ishlaydi.