3- ma`ruza. Mp yaratilish texnologiyalari, mp turlari, mp asosiy parametrlari va xarakteristikalari. Reja

Prossesor tezligi. Tezlik-bu prossesorning tezligi ijobiy xususiyatlardan biridir. Bu qismlarda siz protssesor tezligi va Intellning protsesorlari haqida ma’lumot olasiz. Tezlik komp’yuterda tak chastotalarda o’lchnadi. Odatda ular (MG) deb ataladi.
U o’zida kristal kvarstsni tashkil etgan . kvarts rezanatorlari aniqlanadi. Elektr toki tebranishi kristalning ajmidan aniqlaydi. Chastota bu o’zgaruvchan elektr toki xususiyati bo’lib, u takt castota deb ataladi. Mikrosxema komp’yuterda 1000000 mln Gst tezliklarda ishlaydi. (Gst-sekundiga bir tebranish). Tezlik sekundiga millionlab bajaruvchi MGst da ham o’lchanadi.
(Gerst 1885 yilda Nemis fizigi Genrix Gerst tomonidan aniqlangan. )
Protsessor har bir operatsiya uchun 1 takt yo’qotadi. Pentium II protssesoridan ma’lumotlarning almashinuvi 3 ta takt bir necha kutish tsikllari bajariladi. Komanadalar bajarilisiga ketadigan vaqt doimiy emas. 8086 va 8088 protsessorlarida 12 ga yaqin takt bir komanda sarflanadi. 286 va 386 protssesorlarida 4,5 to’rt yarim taktga yetkazildi. 486 esa 2ta taktga taktga yetkaziladi. Pentiumda 2 ta parallel konveyr tashkil topgani uchun o’rta kattalikdagi komanda uchun 1 taktga yaqin vaqt sarflaydi. Pentium Pro, Pentium II Celelron va Xeon 1 takt ichi da minimum 3 ta komanda bajariladi. Komandalar bajarilish tezligi traktlar soniga bog’liq. Komp’yuter ishlab chiqarishda komp’yuter effektligini tak chastota belgilaydi. Ayrim hollarda bir xil chastotali protssesorlar boshqasiga qaranda yaxshi va tez ishlaydi, buni sababbi ishlab chiqarishga kelib taqaladi.
Protssesor parametrlari. Parametrlar va protssesor qurilmalarining yozilishida ba’zan chalkashlik yuzaga keladi. Protssesorning ba’I bir xarakteristikalarni ko’rib o’tamiz va bu ma’lumotlar shinasining razryadliligi adres shinasi va tezlligi. Protssesorni ikkita assosiy parametr bilan klasifikatsiya qilish mumkin. Tezligi MGts da o’lchanadi. 1 gerts sekundiga million taktiga ega
Qancha katta tezlik bo’lsa shuncha protssesor tez ishlaydi. Protssesor razryadligi ancha qiyin narsa. Protssesorga uchta muhim qurilma kiradi, uning asosiy parametrlari razryadlilik hisoblanadi. Shunda e’tibor berish kerakki, Pentium II va Pentium III protssesor platasi 5/2 K baytli 2 chi hajmli KESh xotirani tashkil qiladi. Yarim pog’onada ishlaydigan protssesorlar Xeon protssesorlar oilasi darajali hajmi bo’lib, 5/2 MGts KESH hajmi mavjud. 1 Mbayt yoki yoki 2 bayt protssesor chastotasida ishlaydi. Celeron Pentium II PE esa AMD K6-3 KESH xotira 2 darajali chastota protssesorlarga o’rnatilar edi. Shunday olib qaraganda hamma yangi komp’yuterlarda 2 darajali KESh xotira chastotali protssesorlar ishlatiladi. Ko’pgina yangi komp’yuter protsessor chastotasida kesh xotira 2 o’rinda xizmat qiladi.
Z-80 protsessori 8080bilan teng bo’lolmas edi, lekin unga yozilgan ma’lumotlarni bajara oladi. U TRS-80 Model kompyuterda ishlatilardi. Radio Snack firmalari bilan ishlab chiqarilgan. Yana xuddi shu protsessor Osbrne va Kaypro kompyuterlarga o’rnatilar edi. Intel o’zini yo’qotib qo’ymadi 1976 yil mart oyida u 8085 prossesorini ishlab chiqardi unda 6500tranzistorlar mavjud va 5 Mgs li chastotada ishlaydigan 3 mikro texnalogiyali prossesorlarni chiqardi.
Persanal kompyuterning miyasi mikrokroprossessor yoki CPC (Central Processing Unil) hisoblanadi. Mikroprossesor berilgan ma’lumotlarni qayta ishlaydi matematik amallar bajarishida mavjud, bunga qaramay kompyuterning eng qimmatbaxo mikrosxemasi hisoblanadi. Barcha PC kompyuterlarida Intel oilasi mikrosxemalarining turlari prossesorlarda birgalikda ishlatiladi. Bundan tashqari ylar Intel firmasidan o’zini va AMD Cyrix kompaniyalarini ko’llab kuvvatlaydi. Hozirgi zamonda Intel prossesori bozorida xukumrO’nlikni saqlab turibdi 70-yillar oxirida Zilog Z-80 modeli va MOS Tehnology (6502 modeli) prossesor firmalari bozorlarida birinchiligida edilar. Z-80 prossesori yuqori ishlab chiqarishiga ega bo’lgani va arzO’nligi bilan Intel 8080 prossesoridan ajralib turdi.
1981 yilda IBM firmasibirinchi IBM PC Intel 8088 (4,77Mgs) prossesorini va Microsoft Disk ope rating Sustem (DOS) 1. 0 avlodini yaratganidan keyin Intel va Mikrosoft firmalarining yulduzi porladi. Shu zohoti o’zida hamma personal kompyuterlariga Intel firmasining Macrosoft operasion tizimlari o’rnatildi. Bu mikrosxemaning texnik xarakteristikasi shundayki, bir vaqtning o’zida prossesor boshqalariga nisbattan ko’proq amalni bajaradi.
Pentium mikroprotsеssorlari
80586 (R5) mikroprotsеssorlari Intel firmasi tomonidan patеnt-lantan Pentium tovar markasi buyicha ko’prok ma'lumdir (boshka fir-malarning 80586 MP boshkacha bеlgilanishga ega: AMD firmasida K5, Cyrix firmasida Ml va b. ).
Bu mikroprotsеssorlar bеsh pogonali konvеyеrli strukturaga ega bulib, u kеtma-kеt buyruqdarning bajarilish taktlarini ko’p maro-taba birgalikda ishlashini ta'minlaydi va yana boshqarishni shart-li uzatish buyruqlari uchun kesh-bufеrga ega bulib, u dasturlarni tarmokdanish yunalishini oldindan aytish imkonini bеradi; sama-rali tеzkorligi buyicha ular xar bir buyruqni guеki bir takt ichida bajaradigan RISC MP lariga yakinlashadi. Pentium 12 razryadli ad-rеsli shinaga va 64-razryadli ma'lumotlar shinasiga egadir. Tizim bilan kiymatlarni almashish sеkundiga 1 Gbayt tеzlik bilan bajarilishi mumkin.