3. Korxonada buxgalteriya xizmatini tashkil etish bilan tanishish
| Асосий воситалар:
|
| |
|
| ||
|
Бошланғич (қайта тиклаш) қиймати (0100, 0300) |
366435.3 |
366435.3 |
|
Эскириш суммаси (0200) |
62957 |
123652.7 |
|
қолдиқ (баланс) қиймати (сатр. 010 - 011) |
303478.3 |
242782.6 |
|
Номоддий активлар: |
|
|
|
Бошланғич қиймати (0400) |
|
|
|
Амортизация суммаси (0500) |
|
|
|
қолдиқ (баланс) қиймати (сатр. 020 - 021) |
0,00 |
0,00 |
|
Узоқ муддатли инвестициялар, жами (сатр.040+050+060+070+080) |
0,00 |
0,00 |
|
Қимматли қоғозлар (0610) |
|
|
|
Шўъба хўжалик жамиятларига инвестициялар (0620) |
|
|
|
қарам хўжалик жамиятларига инвестициялар (0630) |
|
|
|
Чет эл капитали мавжуд бўлган корхоналарга инвестициялар (0640) |
|
|
|
Бошқа узоқ муддатли инвестициялар (0690) |
|
|
|
Ўрнатиладиган асбоб-ускуналар (0700) |
|
|
|
Капитал қўйилмалар (0800) |
|
|
|
Узоқ муддатли дебиторлик қарзлари (0910,0920,0930,0940) |
|
|
|
Долгосрочные отсроченные расходы (0950, 0960, 0990) |
|
|
|
I бўлим бўйича жами (сатр.012+022+030+090+100+110+120) |
303478.3 |
242782.6 |
|
|
|
|
Buxgalteriya hisobi to'g'risidagi qonunning 9-moddasiga binoan tashkilot tomonidan amalga oshiriladigan barcha xo'jalik operatsiyalari tasdiqlovchi hujjatlar bilan rasmiylashtirilishi kerak. Ushbu hujjatlar buxgalteriya hisobi olib boriladigan birlamchi buxgalteriya hujjatlari bo'lib xizmat qiladi.
“QAYNARKON” MCHJ birlamchi yozuvlari buxgalteriya yozuvlarining albomlaridagi shaklda tuzilgan bo’lib, ushbu albomlarda ko'zda tutilgan hujjatlar quyidagi majburiy ma'lumotlarni o'z ichiga olishi kerak:
-hujjatning nomi;
-hujjatni tayyorlash sanasi;
-nomidan hujjat tuzilgan tashkilotning nomi;
-jismoniy va pul ko'rinishidagi amaliyotlar hisoblagichlari;
-xo’jalik muomalasi uchun javobgar shaxslarning lavozimlari nomi va uni tuzish to’g’ri;
-ushbu shaxslarning shaxsiy imzolari.
Asosiy hujjat - bu biznes bitimining yozma dalili (tovarlar uchun to'lov, hisobot bo'yicha naqd pul berish va h.k.).
“QAYNARKON” korxonasi faoliyat jarayonida dastlabki hujjatlarga o'rnatilgan talablarni hisobga olgan holda Mustaqil ishlab chiqilgan dastlabki hujjatlarning shakllaridan foydalanishi mumkin. Bunday hujjatlarning shakllari korxonaning buxgalteriya siyosati to'g'risidagi buyruq bilan tasdiqlanadi.
Barcha dastlabki hujjatlarni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin.
-tashkiliy va ma'muriy;
-oqlash(qo’llab quvvatlash);
-buxgalteriya hujjatlari.
Moliyaviy hisobot elektron hujjat tarzida ham taqdim etilishi mumkin.
Moliyaviy hisobotni taqdim etish muddatlari O’zbekiston Respublikasi
Moliya vazirligi tomonidan belgilanadi.
Korxonada qo'llaniladigan buxgalteriya registrlari va shakllarini o'rganish.
Tashkiliy va ma'muriy hujjatlar –– bu buyruqlar, ko'rsatmalar, ko'rsatmalar, ishonchnomalar va boshqalar. Ushbu hujjatlar ma'lum bir biznes operatsiyalarini o'tkazishga imkon beradi.
Ba'zi hujjatlar ham ruxsat etilgan, ham oqlangan. Bularga, masalan, xarajatlar kassasi, ish haqi va boshqalar kiradi.Buxgalteriya hujjatlari buxgalter tomonidan to'ldirilgan. Ular orasida turli xil ma'ruzalar, ma'lumotnomalar mavjud. Ulardagi ma'lumotlar buxgalteriya registrlarida ham qayd etiladi.
Buxgalteriya hisobi registrlari ikkiyoqlama yozuv asosida shu usuliga muvofiq yuritiladigan jurnallar , qaydnomalar , kitoblar
va tasdiqlangan blankalardan iboratdir.
Buxgalteriya registrlaridagi ma'lumotlarning aniqlik darajasiga ko'ra, ular quyidagilar:
-sintetik (umumiy daftar);
-analitik (kartalar);
-kombinatsiyalangan (buyurtma jurnallar).
Qo'llab-quvvatlovchi hujjatlar - bu schyot-fakturalar, talablar, qabul qilish kafolatlari, qabul qilish dalolatnomalari va boshqalarni o'z ichiga oladi. Ushbu hujjatlar xo`jalik bitimi faktini aks ettiradi va ulardagi ma'lumotlar buxgalteriya registrlarida qayd etiladi. Amaliyot jarayonida “Qaynarkon” MChJda ishlatilgan quyidagi schyot-fakturani ko’rishimiz mumkin:
Buxgalteriya bo'limiga (buxgalter) kiradigan dastlabki hujjatlar tekshirilishi kerak:
-shaklda (hujjatning to'liqligi va to'g'riligi, ma'lumotlarni to'ldirish);
-arifmetik (miqdorlarni hisoblash);
-tarkib (individual ko'rsatkichlarning o'zaro bog'liqligi, ichki qarama-qarshiliklarning yo'qligi).
Birlamchi buxgalteriya hisobini to'g'ri bajarish uchun u ishlab chiqilgan va tasdiqlangan ish oqimi jadvali, korxona ichidagi dastlabki hujjatlarning harakati, ularni buxgalteriya hisobiga kiritish tartibi va muddatlarini belgilaydi. Birlamchi buxgalteriya hujjatlarining harakat jadvali quyidagi shaklda bo'lishi mumkin:
Birlamchi hujjatlardagi yozuvlar arxivda saqlash uchun belgilangan vaqt davomida ushbu yozuvlarning saqlanishini ta'minlash vositasida amalga oshirilishi kerak.
Qabul qilingandan so'ng, birlamchi hujjatdagi ma'lumotlar buxgalteriya registrlariga o'tkaziladi va hujjatning o'zida uning ikki marta ishlatilishini istisno qiladigan belgi qo'yiladi (masalan, buxgalteriya registriga yozilish sanasi qo'yiladi).
Birlamchi va konsolidatsiya qilingan buxgalteriya hujjatlari qog'ozda va mashinada o'qiydigan ommaviy axborot vositalarida tuzilishi mumkin. Ikkinchi holda, tashkilot o'z hisobidan bunday operatsiyalarning boshqa ishtirokchilari uchun qog'oz shaklidagi hujjatlarning nusxalarini, shuningdek O’zbekiston Respublikasi, sud va prokuratura qonunchiligiga muvofiq nazoratni amalga oshiruvchi hokimiyat organlarining talabiga binoan taqdim etishi shart.
Buxgalteriya hisobi registrining majburiy rekvizitlari quyidagilardan iborat:
Registrning nomi;
Buxgalteriya hisobi subyektining nomi;
Registrni yuritish boshlangan hamda tugallangan sana va registr tuzilgan davr;
Xo’jalik operatsiyalarining xronologik va tizimli guruhlanishi;
Xo’jalik operatsiyalarining o’lchov birligi ko’rsatilgan holda
puldagi o’lchov miqdori;
Buxgalteriya hisobi registrlarida boshlang’ich hisob hujjatlaridagi
Ma’lumotlar tizimlashtirilishi va to’planishi kerak.
Hisob siyosatida tasdiqlangan buxgalteriya hisobi bo'yicha tasdiqlangan hisob-kitob rejasi bilan tanishish.
“QAYNARKON” tashkilotida buxgalteriya hisobining dastlabki hujjatlari, buxgalteriya registrlari va moliyaviy hisobotlarni davlat arxivini tashkil etish qoidalariga muvofiq belgilangan, ammo kamida besh yil saqlashlari shart.
Arxivga topshirish uchun hujjatlar xronologik tartibda tanlanadi, to'ldiriladi, o'zaro bog'lanadi va papkalarga saqlanadi. Arxivga hujjatlarni topshirish sertifikat bilan birga beriladi.
Quyida biz “Qaynarkon” MChJda yuk tashish uchun foydalanilgan yuk xatini ko’rishimiz mumkin
Страница 1 из 1
Yüklə 425,21 Kb.
Dostları ilə paylaş:
