3-laborotoriya ishi Mavzu: mt da bajarilgan kalit sxemasi. Ims optronlarni tadqiq etish Ishning maqsadi

E1, V
UKIR, V
IKIR= E1/R1, mA

2.1.3. E2=0 deb oling. E1 ni o‘zgartirib borib, fotovoltaik rejim uchun optron uzatish xarakteristikasini I_CHIQ=f(I_KIR) o‘lchang.

O‘lchash natijalarini 15.2 – jadvalga kiriting.
15.2 – jadval

E1, V
UKIR, V
IKIR= E1/R1, mA

2.1.4. E2=5 V o‘rnating. 2.1.3 – banddagi o‘lchashlarni fotodiodli rejim uchun takrorlang. O‘lchash natijalarini 15.2 – jadvalga o‘xshab, 15.3 – jadvalga kiriting.

15.3 – jadval

E1, V
UKIR, V
IKIR= E1/R1, mA

2.1.5. Optron chiqishidagi signalning ortib borish t_ort. va kamayib borish t_kam. vaqtlarini o‘lchang.

29.6 – rasmda keltirilgan sxemani yig‘ing, yorug‘lik diodi zanjiriga impuls generatorini ulang. Genrator chiqishida amplitudasi 5V va chastotasi 1kGs bo‘lgan impulsni o‘rnating. R2 qarshilikka 1:10 kuchlanish bo‘luvchisi orqali ossilograf ulang. (Ossilografning boshqa kanalidan generator chiqishidagi impuls amplitudasini o‘lchash uchun foydalaning). E2=5 V o‘rnating va chiqish toki ossilogrammasidan signalning ortib borish t_ort. va kamayib borish t_kam. vaqtlarini o‘lchang.
E2=0 ni o‘rnating va fotovoltaik rejim uchun vaqt o‘lchovlarini takrorlang.

15.6-rasm. Diodli optron dinamik xarakteristikasini o‘lchash sxemasi.
2.2. Tranzistorli optron xarakteristikalarini tadqiq etish.
15.7 – rasmda keltirilgan sxemani yig‘ing, E2=5 V o‘rnating.

15.7-rasm. Kuchaytirgichli diodli optronni o‘lchash sxemasi.
(Bu sxemada optron fotodiodi va tashqi tranzistor fototranzistorni imitatsiya qiladi).
E1 ni o‘zgartirib borib, I_KIR=E1/R1 va I_CHIQ=I_K deb olib, tranzistorli optron uzatish xarakteristikasi I_CHIQ=f(I_KIR) ni o‘lchang. O‘lchash natijalarini 15.2, 15.3 jadvallarga o‘xshash tarzda 15.4 – jadvalga kiriting.
15.4 – jadval

E1, V
UKIR, V
IKIR= E1/R1, mA

3. Tajribada olingan natijalarni ishlash.
3.1. Optron kirish xarakteristikasini quring va I_KIR=10 mA qiymatiga mos keluvchi kirish kuchlanishi U_kir qiymatini aniqlang.
3.2. Diodli va fotovoltaik rejimlar uchun optron uzatish xarakteristikalarini quring va I_KIR=10 mA qiymatida tok bo‘yicha uzatish koeffitsientini K_I aniqlang.
3.3. Diodli optronda signal tarqalishining o‘rtacha kechikish vaqtini hisoblab toping.
.
3.4. Tranzistorli optron uzatish xarakteristikasini quring va I_KIR=10 mA qiymatida tok bo‘yicha uzatish koeffitsientini K_I aniqlang.
4. Hisobot mazmuni.
1) tadqiq etilayotgan optron chegaraviy qiymatlari va prinsipial sxemasi;
2) o‘lchash sxemalari;
3) o‘lchangan bog‘liqliklar jadvallari va grafiklari;
4) hisoblab topilgan parametrlar;
5) tok va kuchlanish ossilogrammalari.

Nazorat savollari

1. Optoelektron asbob nima va ular qaerlarda ishlatilishini tushuntiring.

2. Fotodiod ishlash prinsipi va asosiy xarakteristikasini tushuntiring.
3. YOrug‘lik diodi ishlash prinsipi va asosiy xarakteristikasini tushuntiring.