Marshrutlovchilar (router) OSI bayonnomalarini transportli darajasida tavsiflanadi va punktlari funkciyalarini bajaradi va mantiqiy bog’lanmagan tarmoqlarning (OSI ning seansli va undan yuqori darajalarida bir xil bayonnomalarga ega bo’lgan) ulanishini ta’minlaydi; ular axborotni tahlil qiladi, uning keyingi eng yaxshi yo’lini aniqlaydi, uni boshqa tarmoqda moslashtirish va uzatish uchun ba’zi bir bayonnomali o’zgartirishlarni bajaradi, kerakli mantiqiy kanal yaratadi va vazifasi bo’yicha axborotni uzatadi. Marshrutlovchilar servisning etarlicha murakkab darajasini ta’minlaydi: ular, masalan, tarmoqni turli xil murojaat qilish usullari bilan ulashlari mumkin, axborotlar juda yuklangan liniyalarni chetlab o’tib aloqa liniyasidagi yuklamalarni qayta taqsimlashlari mumkin va b.
Shlyuzlar (gateway) OSI ning turli bayonnomalarini uning hamma darajalarida ishlatuvchi hisoblash tarmoqlarini birlashtirish imkonini beruvchi qurilmadir; ular OSI modelining barcha ettita boshqarish darajasi uchun bayonnomali o’zgartirishlarni bajaradi. Marshrutlovchi vazifalardan tashqari ular ma’lumotli paketlarning formatini o’zgartirish va ularni qayta kodlashni ham bajaradi, bu bir jinsli bo’lmagan tarmoqlarni birlashtirishda juda muhimdir.
Ko’priklar, marshrutlovchilar va shlyuzlar lokal hisoblash tarmog’ida bu, odatda, dastur ta’minotli va qo’shimcha aloqa apparaturali maxsus ajratilgan EHM lir.
1. Internet tarmog’ida real vaqtda axborotlar (xabarlar) almashish xizmati qanday ataladi?
A. Elektron pochta
B. *Chat
C. Forum
D. Proksi
2. Qog’ozdagi rasm, matn va tasvirlarni kompyuter xotirasiga kirituvchi qurilmani toping. A) Plotter
B)*Skaner
C) Printer
D) Modem
5-mavzu: Kompyuter tarmog‘ining arxitekturasi, topologiyasi, tarmoq sistemasining modeli (2 soat amaliy)
Reja: 1. Kompyuter tarmog’ining arxitekturasi haqida ma’lumot bering?
2. Kompyuter tarmog’ining topologiyasi haqida ma’lumot bering?
3. Kompyuter tarmog’ining tarmoq sistemasining modeli haqida ma’lumot bering?
Komp’yuter tarmoqlari-kommunikatsion qism tizimlari yordamida yagona tizimga birlashtirilgan ғujlangan komp’yuter tizimlari tŏplamidir. Ғujlangan komp’yuter tizimlariga alohida EHMlar hamda lokal komp’yuter tarmoqlari (LKT) kirishi mumkin. Hozirda amalda tarkibida EHM bŏlgan intelektual’ abonent nuqtalari ishlatiladi va, demak, komp’yuter tarmoqlarining eng kichik strukturaviy qismi EHM desak xato bŏlmaydi. (1 - rasm).
Kommunikatsion qism tizim quyidagilarni ŏz ichiga oladi:
