3-mavzu: ontogenezning ilk bosqichlarida insonning psixik rivojlanishiga xos xususiyatlar mavzu o‘quv maqsadi : Ta’limiy

Uch Yoshgacha bo‘lgan bolalarning psixik rivojlanishidagi asosiy yangi o‘zgarishlar

Yosh davrlari	Bilishi	Harakati	Muloqoti
3 Yosh	Nutqning shakllanishi. Ko‘rgazmali harakat tafakkurning rivojlanishi. Obrazli tafakkurning dastlabki nishonalari. Atrof -muhitdan o‘zini ajratishi; qat’iylikni anglashi	Qo‘l predmetli harakatlarning rivojlanganligi o‘z xatti-harakatlarini irodaviy boshqarishning ko‘rinishlari	O‘z-o‘zini anglashning yuzaga kelishi. Dastlabki axlokiy qoidalarni egallashi
	Faol nutqni nutqni	Qo‘l va oyoq	Xarakter
2 Yosh	tushunishi va o‘zida yuzaga kelishi	funksiyalarining aniq belgilanishi	asoslarini shakllanishi

1 Yosh	Nutqni tushunishning dastlabki belgilari	Mustaqil holda tik turish va yurish	Nutqni qo‘llashning dastlabki belgilari
10 oylik	Sensomotor intellektning rivojlanishi	Mustaqil holda tik turish va yurishga harakat qilish	Bog‘liqlik reaksiyasining yuzaga kelishi, begona muhit va begonalar orasida xavotirlik
8 oylik	Sensomotor intellektning yuzaga kelishi	Tayanib yurishi	Jest, mimika va pantomimika yordamida noverbal muloqoti
7 oylik		YOrdam bilan turishi
5 oylik	Sezgilarning rivojlanishi	YOrdam bilan o‘tirishi
3 oylik	Ko‘rish qobiliyatining shakllanishi	YOn tomoniga o‘girilishi	Onaning jilmayishiga javob qaytarishi
2 hafta	Onaning tovushini boshqa tovushlardan farqlashi	Qo‘l va oyoq harakatlarida qat’iylik
1 hafta	Harakatlarni kuzatishi	Qo‘l va oyoqlarning betartib harakati

Takrorlash va muhokama qilish uchun savollar:

1. 
   Go‘daklik davri, uning tug‘ma xususiyatlari va rivojlanishining
   o‘ziga xos xususiyatlari.
   
2. 
   Ilk bolalik davridagi muloqotning psixik jihatlari.
   
3. 
   Ilk bolalik davridagi asosiy faoliyat turi.
   
4. 
   3Yoshdagi krizis: uning sabablari va namoyon bo‘lishi.
   
5. 
   Ilk bolalik davrida shaxs shakllanishining psixologik asoslari.
   

Mavzu yuzasidan test savollari:
1. Go‘daklik va ilk bolalik davri necha Yoshlarni o‘z ichiga oladi?
A) 0 – 1Yosh;
B) 1 – 3Yosh;
V) Barcha javoblar to‘g‘ri.
2. Ilk bolalik davrida etakchi faoliyat nima?
A) O‘yin faoliyati;
B) Predmetli faoliyat;
V) Muloqot faoliyati.
3. Bolaning psixik rivojlanishini ta’minlovchi omillar va shart-sharoitlarni aniqlang.
A) Tabiiy ijtimoiy muhit, maktabgacha tarbiya muassasalaridagi tarbiya va maktabdagi ta’lim.;
B) Irsiyat, muhit, bolaning shaxsiy faolligi,tarbiya va ta’lim.;
V) Oliy nerv faoliyatining tipi bilan bog‘lik bo‘lgan asab sistemasiga xos kuch va harakatchanlik.
4. 3 Yosh krizisi (inqirozi) qanday xatti-harakatlarda ifodalanadi?
A) O‘zini o‘zgalardan farqlay (ajrata)olish, o‘z imkoniyatlarini tushunish, mustaqillikka intilish;
B) Bola o‘zining xatti-harakatlarini nima yaxshi-yu, nima yomon degan tasavvurga moslay boshlashi;
V) Bola o‘zini kattalar bilan taqqoslay boshlashi, kattalar xatti-harakatlarini bajarishga intilishi, mustaqil harakat qila olishi, qat’iyligi va qaysarligida ifodalanadi.
5. Bola to‘g‘ri yurishni, muloqotga kirishishni, predmetli faoliyatni egallash xususiyatlarini qaysi davrda egallaydi?
A) Ilk bolalik davrida;
B) CHaqaloqlik davrida;
V) Kichik maktab Yoshi davrida.
6. 3 Yoshgacha bo‘lgan bolalarning psixik rivojlanishidagi asosiy o‘zgarishlar nimalar?
A) faol nutqning shakllanishi;
B) Obrazli tafakkurning dastlabki nishonalari, atrof- muhitdan o‘zini ajratishi;
V) Barcha javoblar to‘g‘ri.