3-tema: Eń áyyemgi dáwirlerden XIX ásirdiń birinshi yarımına shekem jáhán pedagogika pániniń rawajlanıwı. Ya. A. Komenskiydiń pedagogikalıq teoriyası. XIX ásir ekinshi yarımı – XX ásirde jáhán pedagogika pániniń rawajlanıwı

Ulıwma bilim beriw ideyası. Komenskiy jasaǵan dáwirde hámmeni oqıtıw shárt emes, tek qábiletlilerin ǵana oqıtıw kerek degen ideya húkim súrer edi. Komenskiy bolsa hámmeni oqıtıw kerek, hámme ulıwma bilim alıwı kerek degen usınıstı ortaǵa qoyadı. Ásirese sol dáwirdegi hayal-qızlardıń oqıp, bilim alıwı úlken mashqala edi, lekin soǵan qaramastan ol bul usınıstı ilgeri súredi.
Komenskiydiń jáne bir qımbatlı pikirleriniń biri ol oqıwshılar bilim alıw túsinigine iye dep kórsetedi. Aynanı qanshalıq shań bassada insan óz súlderin eplep bolsada kóriwi múmkin. Álbette taza ayna jaqsı kórsetedi. Oqıtıwshınıń wazıypası sol aynadaǵı shańdı tazalaw, yaǵnıy bilimdi bala qálbine jetkeriw, onı aqıl tárepten rawajlandırıw dep kórsetedi.
Komenskiy óz shıǵarmalarında tárbiyanıń maqsetin kórsetip ótedi.Tárbiyanıń maqseti insandı máńgilik dúńyasına tayarlawdan ibarat. Onı tómendegi úsh túrli tárbiya arqalı ámelge asırıw múmkin dep kórsetedi:
1. Aqıl tárbiyası.
2. Ádep-ikramlılıq tárbiyası.
3. Diniy tárbiya.
Bul maqset bala tuwılǵannan baslap 24 jasqa shekem ámelge asadı, bul dáwirdiń ishinde bala tórt mektepti tamamlawı, olardıń hár birinde 6 jıl oqıwı kerek dep esaplaydı.
Ya.A.Komenskiydiń balanı jas dáwirlerge bóliwi. Bunda ol tábiyǵıylıq principlkrine tiykarlanıp, bala jasın dáwirlerge bóledi:
1. Tuwılǵannan 6 jasqa shekem - ana mektebi dáwiri.
2. 6-12 jasqa shekem – xalıq mektebi yaki ana tili mektebi dáwiri.
3. 12-18 jasqa shekem - gimnaziya dáwiri.
4. 18-24 jasqa shekem – universitet, akademiya dáwiri.
Ana mektebi dáwirinde balanıń seziw organların rawajlandırıwǵa, balanıń qabıl etiw qábiletin ósiriwge, onı átiraptaǵı dúńya menen tanıstırıwǵa úlken itibar beriledi. Ana balada ádep-ikramlılıq tárbiyasınıń tiykarların qáliplestire baslaydı, onı tuwrı sózlikke, hadallıqqa, miynetti húrmet etiwge tárbiyalaydı. Ana mektebi baqsha jasındaǵı bala tárbiyasın kózde tutadı.
Xalıq mektebi yaki ana tili mektebi dáwirinde bala oqıwda este saqlawdı, sóylewdi, jazıwdı úyrenedi, baslawısh mektep kónlikpesin payda etedi. Bunıń ushın geometriya, geografiya, medicina tiykarları pánlerinde úyreniwi tiyis.