3-topshirq nazorat savollari

3. Psixologiyada proyektiv metodlarning o’rganilganligi

Psixologiya fani va amaliyotida shaxsni o’rganishning proektiv metodikalari

alohida o’ringa ega. Uning yuzaga kelishi va rivojlanishida shaxs, uning ichki

dunyosini bilish imkoniyati haqidagi g’oyalarga bo’lgan psixologik qarashlar

evolyusiyasi aks etadi. Yarim asrlik rivojlanish tarixiga ega proektiv psixologiya

bugungi kunda inson haqidagi psixologik bilim sohalaridan biri bo’lib, uni

o’zlashtirmay Shaxs haqidagi yaxlit tasavvurlarni shakllantirish mumkin emas.

Shaxsni tadqiq qilishning proektiv metodi proeksiyalarni aniqlash va tasvirlashga

asoslangan. «Proeksiya» tushunchasi dastlab Z. Freyd tomonidan sub’ektning ongli va

ongsiz tarzda ko’chirilgan shaxsiy xususiyatlari, tashqi ob’ektlarga nisbatan

holatlarning mazmunini ifodalash uchun qo’llanilgan. Proeksiya lotincha

«proektio» so’zidan olingan bo’lib, oldinga irg’itish, tashlash ma’nosini bildiradi.

Shaxsni o’rganishning proektiv metodi eksperiment natijalariga asosan

proeksiyalarni aniqlash va so’ngra ularni tahlil qilishni ko’zda tutadi.

Proeksiya tushunchasini tavsiflash «Men»ning himoya mexanizmlari bilan

uzviy bog’liq. Proeksiya sublimatsiya (faollikni boshqa maqsadlarga yo’naltirish),

ratsionalizatsiya (o’z xatti-harakatlarini asoslash uchun arzirli sabab, asos o’ylab

topish), katarsis (tozalash) bilan bir qatorda himoya mexanizmlaridan biri sifatida

qaraladi.

Proektiv metodlar yordamida inson proeksiyalarining psixologik

mexanizmlari o’rganiladi. G.S.Friman proeksiyani:

1) ongsizlik holati, ya’ni insonning bu holatda boshqa kishilarning g’oya,

arash, istak, emotsiya yoki xarakter xislatlarini o’ziga olishi sifatida;

2) O’z Shaxsiy ehtiyojlarini boshqalarga ko’chirish sifatida;

3) Qandaydir tajribaga asoslangan noto’g’ri xulosa chiqarish sifatida araydi.

Proektiv metodlar tekshiriluvchini shunday holatga qo’yadiki, bunda uning

Shaxsiy ehtiyojlari, uning o’ziga xos idroki, tavsiflari va ko’pgina xarakter