4-amaliy mashg’ulot Web brauzerlar. Internetda tibbiy ma’lumotlarni qidirish. Qidirish tizimlarini yaratish va uning ahamiyati. Web va Web texnologiyalari

3) library.wustl.edu – Vashington universiteti virtual kutubxonasining Web sayti.  Bunda 
edu kengaytmasi kutubxonaning ta’lim muassasiga tegishli ekanligini bildiradi.
Shunday qilib, biz Internetda yuqoridagi kabi turli sahifa manzillari orqali istalgan soha 
bo’yicha kerakli ma’lumotlarni olishimiz mumkin ekan. Ammo biz o’zimizga kerakli barcha 
bunday sahifa manzillarini bilavermaymiz yoki eslab qolish imkoniyatiga ega emasmiz. Bu borada 
bizga ma’lumotlarni topishning qulay usullarini taqdim etuvchi internetning maxsus q i d i r u v
t i z i m l a r i  yordamga keladi. Bunobarin, quyida Internetda eng ko’p foydalaniladigan
qidiruv tizimlaridan ba’zilarining nomlarini misol tariqasida keltiramiz: 
 
www.google.uz.
,
www.naytov.com
 (O’zbekistonda joylashgan qidiruv tizimlari); 
 
www.rambler.ru
, 
www.aport.ru
, 
www.yandex.ru
, 
www.mail.ru
, (Rossiyada joylashgan 
qidiruv tizimlari); 
www.altavista.com
,  
www.yahoo.com
(AQShda joylashgan qidiruv tizimlari) va 
boshqalar. 
 
Ishni bajarish tartibi: 
1. Internet Explorer dasturini ishga tushirish boshqa amaliy dasturlar singari asosiy menyu 
yordamida (1-rasm) yoki ish stolida joylashgan “Internet Explorer” yo’rlig’iga (agar mavjud 
bo’lsa) murojaat qilish orqali amalga oshiriladi.
Natijada Internet Explorer dasturining ishchi oynasi hosil bo’ladi.
2. Internet bilan ilk bora ishlayotgan foydalanuvchilar dastlab internetdagi qidiruv 
tizimlaridan foydalanib, kerakli ma’lumotlarga tez kirib borishlari mumkin. Foydalanuvchi biror 
qidiruv tizimiga kirish uchun mazkur oynaning Adres: deb nomlangan “Ro’yxatlar satri”ga 
murojaat qilishi zarur. Bu qanday amalga oshiriladi?
Masalan, biz Rambler qidiruv tizimida ishlamoqchi bo’lsak, ro’yxatlar satriga
http://www.rambler.ru
ko’rinishda qidiruv tizimining nomini klaviatura yordamida kiritib, 
[Enter]ni bosishimiz kifoya (2-rasm).
Natijada ekranda Rambler qidiruv tizimining sahifasi nomayon bo’ladi (3-rasm).

---

3-rasm. Rambler qidiruv serverining ko’rinishi 
Sahifada bugungi kunga qadar to’plangan turli sohaga oid ma’lumotlar bilan tanishish 
mumkin. Internetning bunday qidiruv tizimlari yordamida istalgan ma’lumotni tez va qisqa vaqt 
ichida topish mumkin. Faqat buning uchun sizni qiziqtirgan soha nomini tanlashingiz talab 
qilinadi.
3-amaliy ish: Internetda Elektron pochta tizimi