5- ma`ruza Nisbiylik nazariyasi prinsiplari. Ma`ruza rejasi

Eynshteynning massa bilan energiya orasidagi bog' lanish 
tenglamasidir. Shuni qayd qilish kerakki, energiya bilan massa 
orasidagi ekvivalentlik formulasi emas , balki energiya bilan 
massa orasidagi bog'liqlik tenglamasidir. Demak, nisbiylik 
nazariyasiga asosan relyativistik mexanikada massa bilan 
energiya bir-biridan ajralmas kattaliklar ekan. Eynshteynning 
nisbiylik nazariyasidan kelib chiqadigan barcha xulosalarning 
to'g`ri ekanligini atom va yadro ichida sodir bo'ladigan 
prosesslar to'la tasdiqlaydi. Relyativistik mexanikada nisbiylik 
nazariyasidan foydalanib, energiya bilan impuls orasidagi 
bog'lanish ham keltirib chiqarilgan. 
(9) ga asosan jismning energiyasi W = m
0
c
z

(6) ga asosan jismning impulsi p = mv va 

m
0
 
m = -------------- 
v
2
 


1 - ------- 
c
2

---

 ekanligini hisobga olib, ikkala tenglamadan 
energiya bilan impuls orasidagi quyidagi munosabatni olamiz: 
 
W = 

 p
2
c
2
 + m
0
2
c
4
(12) 
 
Ko'pincha, biz kо
`
rayotgan jismning tezligi v<
v
2
 


 
2
= --------- 

 0 
c
2
 
Bu shart bajarilganda Lorens almashtirishlari Galiley 
almashtirishlariga o`tadi. Demak, Galileyning nisbiylik prinsipi 
va almashtirishlari Lorens almashtirishlarining xususiy holi 
ekan. 
Shunday qilib , Galiley almashtirishlari o'rinli bo`lishi uchun 
klassik mexanika masalalarida jismning va harakatlanuvchi 
sanoq sistemalarining tezliklari yorug'lik tezligidan juda kichik 
bo'lishi kerak ekan. 
 

---

---

 

---

---

---

---

---

---

---