5 – Ámeliy jumisi tema: Shınjırlı berilislerdiń jumıs islew kriteriyaları hám olardı esaplaw Jumıstıń maqseti

№5 – ÁMELIY JUMISI


Tema: Shınjırlı berilislerdiń jumıs islew kriteriyaları hám olardı esaplaw


Jumıstıń maqseti: Shınjırlı berilislerdiń jumıs islew kriteriyaları hám olardı esaplaw haqqında studentlerde túsinikler payda etiw.


Shınjırlı berilislerdiń jumıs islew kriteriyaları hám olardı esaplawğa
tiyisli máseleler sheshiw



7.1-súwret. Shınjırlı berilis sxeması
7.1-mı’sele. Tokarlıq stanoktıń shpindelin háreketke keltiriwshi rolikli shınjır berilisin (7.1-súwret) tómendegi mánisler menen esaplań. Jeteklewshi juldızshadaģı quwatlılıq N₁ = 2,6 kVt. Jetekleniwshi juldızshanıń aylanıs jiyiligi n₂ = 400 ayl/min, berilisler sanı U = 2, kósherler aralıģı a = 750 mm den kóp emes, shınjırdıń tartılıwın jeteklewshi juldızshanı jılıstırıw arqalı ámelge asırıladı, kúshleniw – ortasha silkiniwler menen, maylanıw – waqtı-waqtı menen, jumıs – eki smenalı, juldızshalardıń oraylıq sızıģı gorizontqa 80⁰ múyeshte qıyalanģan.


Sheshimi: 1. 19-keste boyınsha berilis sanına baylanıslı kishkene juldızshanıń tisler sanın qabıllaymız – Z₁ = 25.
2. Jetekleniwshi juldızshanıń tisler sanın anıqlaymız
.
3. Berilistiń paydalanıwdaģı jumıs jaģdayın esapqa alatuģın koeffitsienti tabamız. Onı kelesi formula menen anıqlaymız
,
bunda: K_D – júkleniwdiń ózgeriwshilik (dinamikalıq) jaģdayın esapqa alatuģın koeffitsient.

Júkleniw bir qıylı jaģdayda K_D = 1, silkiniw túrindegi jaģdayda K_D = 1,2…1,5, kúshli soqqılı jaģdayda K_D = 1,8;

K_a – shınjır uzınlıģın (kósherler aralıģın) esapqa alatuģın koeffitsient.
a = (30…50) R bolģanda K_a = 1, a < 25R bolģanda K_a = 1,25,
a = (60…80) R bolģanda K_a = 0,9;
K_N – berilistiń gorizontqa qıyalıģın esapqa alatuģın koeffitsient.
Qıyalıq 60⁰ shekem K_N = 1, al 60⁰ tan kóp bolsa K_N = 1,25.
K_reg – berilistiń retlestiriwin, sazlastırıwın esapqa alatuģın koeffitsient.
Berilis tek bir juldızsha arqalı sazlastırılatuģın bolsa K_reg = 1, berilis shınjırdı keriwshi juldızsha yamasa rolik arqalı sazlastırılatuģın bolsa K_reg = 1,1, sazlastırılmaytuģın kósherli berilislerde K_reg = 1,25;
K_sm – berilisti maylaw usılın esapqa alatuģın koeffitsient.

Berilis may hámnnasında yamasa nasos arqalı maylanatuģın bolsa K_sm = 0,8, tamshılı maylawda K_sm = 1, berilis waqtı-waqtı maylanatuģın bolsa K_sm = 1,5;

K_rej – berilistiń jumıs jaģdayın esapqa alatuģın koeffitsient.
Bir smenalı jumısta K_rej = 1, eki smenalıda K_rej = 1,25, úsh smenalıda K_rej = 1,45.
Usılardı esapqa alıp koeffitsientlerdi tómendegishe qabıllaymız: K_D = 1,25; K_a = 1; K_N = 1,25; K_reg = 1; K_sm = 1 hám K_rej = 1,25.
Onda
.
4. Jeteklewshi judızshanıń aylanıs jiyiligin anıqlaymız
ayl/min.
5. Jeteklewshi juldızshanıń n₁ = 800 ayl/min aylanıs jiyiliginde 20-keste boyınsha shınjır sharnirlerindegi ruxsat etilgen ortasha basım


N/mm².

6. Shınjırdı bir qatarlı m = 1 dep qabıllap onıń adımınıń shamalanģan ólshemin kelesi formula menen anıqlaymız

mm .
-diń ortasha shaması K_a = 1 bolģan jaģday ushın qabıllanģalı sebepli esaplanģan shınjır adımıda shamalanģan ólshem dep esaplaymız.

Shınjır adımınıń qolaylı ólshemin anıqlaw ushın GOST 13568-75 boyınsha PR shınjırınıń irgelis úsh adımı shamaların qarap shıģıp hám esap juwmaqların kelesi kestege kirgezemiz.

№