5-Laboratoriya Mavzu: Ultratovush diapazoni o‘lchagichni qanday ishlatishni o‘rganish

5-Laboratoriya
Mavzu: Ultratovush diapazoni o‘lchagichni qanday ishlatishni o‘rganish

Ultratovush masofa o‘lchagichi (Ultrasonic Distance Sensor) ultrazvukning odamning yoki ob'ektning bir orqaga bo'lgan masofasini o'lchash uchun ishlatiladi. Bu datchiklar masofani odamning yoki ob'ektning qanday uzoqlikda joylashganligini aniqlaydi. Arduino orqali bu datchiklarni ishlatish juda oson va yaratishning bir qismini tashkil etadi. Ultrasovetli tezligini o'qish va uni qanday ishlatishni o'rganish uchun quyidagi kod va tushunchalarni taklif etaman:

Ultratovush masofa o‘lchagich haqida umumiy ma'lumot:
Ultratovush masofa o‘lchagichning ishlatilishi uchun ikkita ovoz sensori mavjud bo‘ladi: biri ovozni jonatib yuboradi va uning tiklanib tushib ketish vaqti, boshqa esa qaytib kelib qancha vaqt o'tkazishini o‘lchaydi.
Ovoz sensorlari to‘liq to‘plamdagi ovozni qo‘shib yuboradi va uning tiklanib tushib ketish vaqti tezligi hisoblanadi. Ovozlar tiklanib tushib ketish paytini hisoblash uchun biri biriga yo‘naltiriladi.
Ultratovush masofa o‘lchagich uchun oddiy bir ta dastur yozish mumkin, jumladan Arduino dasturida.
Arduino Kod:
Quyidagi kodda, Arduino dasturi ultratovush masofa o‘lchagichni ishlatadi va ovozni bir ob'ektga borib qaytib kelish vaqti (masofa) ni o‘lchaydi. Natijalarni Serial Monitor orqali ko‘rish uchun kodga qo‘shilgan.
#define trigPin 9
#define echoPin 10

void setup() {
Serial.begin(9600);
pinMode(trigPin, OUTPUT);
pinMode(echoPin, INPUT);
}

void loop() {
long duration, distance;
digitalWrite(trigPin, LOW);
delayMicroseconds(2);
digitalWrite(trigPin, HIGH);
delayMicroseconds(10);
digitalWrite(trigPin, LOW);
duration = pulseIn(echoPin, HIGH);
distance = (duration / 2) / 29.1; // Masofani smda hisoblash (tezlik 340 m/s)

if (distance >= 2 && distance <= 400) { // 2 sm dan 4 metrgacha bo'lgan masofani o'qi
Serial.print("Masofa: ");
Serial.print(distance);
Serial.println(" sm");
} else {
Serial.println("Ob'ekt topilmadi!"); // Masofa yetarlicha uzun, ob'ekt topilmadi
}
delay(1000); // 1 sekund o'zgina kutiladi
}

Bu kod trigPin va echoPin kabi o'zgaruvchanlarni aniqlaydi. Trig pinini o'zgaruvchi sifatida kiriting va ovozni yuborish uchun ishlatiladi, echoPin esa ovozning qaytib kelishini qabul qiladi. Dastur bir sekundda bir marta masofani o'qi va ovozning ob'ektga borib qaytib kelish vaqtini o'lb chiqadi. Natijalarni Serial Monitor orqali ko'rish uchun Serial.println ishlatiladi.

Ultratovush masofa o‘lchagichini ishlatish uchun dastur yozish, ob'ektlarning masofasini o‘lchash uchun juda foydali bo‘ladi. Dasturning ishchi qismini o‘zgartirish va ob'ektlarni aniqlash uchun kerakli masofa chegarasini o'rnating.