|
FzAkqn02UeY8NnPn7dIvc3brZL7qDiSwOpkfiLuj
(1)
4
0
r
0
formula bilan ifodalanadi. Bu formulada e – elektronning
zaryadi, c – yorug’likning vakuumdagi tezligi, m
0
- elektronning
tinchlikdagi massasi. Bu holda r
0
har qanday uzluksiz
qiymatlarga ega bo’lardi va vodorod atomi o’zidan tutash
spektrlar chiqargan bo’lardi. Lekin Belmer – Ridberg
xulosalariga asosan, uyg’ongan vodorod atomlari diskret –
chiziqlik speaktrlarga ega.
Bor Rezerfordning atom modelini kamchiliklarini hisobga
olib, plankning elektromagnit nurlanishlar diskret porsiyalarda
ro’y berishi haqidagi g’oyasini hisobga olgan holda
atomlarning o’zidan nur chiqarish va yutishini o’zining
quyidagi uchta postulati yordamida tushuntirib berdi.
Bor postulatlari:
1. Elektronlar yadro atrofida ma’lum stasionar
orbitalarda aylanib, bu orbitalarga E
1
, E
2
, E
3
, ...
E
n
uzlukli, diskret qiymatli energiyalar to’g’ri
keladi.
Elektron
stansionar
orbitalarda
anylanganda,
atom
tashqariga
energiya
chiqarmaydi. Shuning uchun hamda bu atomlarning
stansionar holati deyiladi.
2. Elektronlar
stansionar
orbitalarda
uzlukli
(kvantlangan) impuls momentiga ega bo’ladi.
h
m
0
vr = n ------- , n = 1, 2, 3, ...
(2)
2
Bu formulada m
0
- elektronning tinchlikdagi massasi, V –
uning tezligi, r – orbita radiusi, h – Plank doimiysi, n=1,2,3 ... –
butun sonlarga teng bo’lib, orbitalar tartibini xarakterlaydi.
3. Elektron
bir
stansionar
orbitadan
ikkinchi
stansionar orbitaga o’tganda atomda yoki energiya
nurlanib chiqadi ( elektron yuqori orbitadan quyi
orbitaga o’tganda), yoki energiya yutiladi (elektron
quyi orbitadan yuqori orbitaga o’tganda) Afralgan
yoki yutilgan energiya porsiyasi kvant – foton
ko’rinishida bo’lib, uning energiyasi:
h
= E
m
– E
n
(3)
bo’ladi, bunda v – yorug’lik chastotasi, E
m
va E
n
-
Dostları ilə paylaş: |
|
|