6 Simmetrik va assimetrik shifrlashlar

6.2-rasm. m-raundli Feystel tarmog’i

Feystel tarmog’i asosida qurilgan shifrlash algoritmlarida shifrlash va deshifrlash uchun bir xil algoritmdan foydalanilib, faqat raund kalitlarining qo’llanilishi teskarisiga o’zgaradi, ya’ni deshifrlashda 1-raundda 2-raundda va hakozo oxirgi raundda ishlatiladi. funksiya bir tomonlama bo’lsa ham, deshifrlash natijasida bu funksiya qaytadi.

DES standart simmetrik blokli shifrlash algoritmi
DES standart shifrlash algoritmi Amerika Qo’shma Shtatlari (AQSh) “Milliy Standartlar Byurosi” tomonidan 1977 yilda e’lon qilingan. 1980 yilda AQShning “Standartlar va Texnologiyalar Milliy Instituti” bu algoritmni davlat va savdo-sotiq moliyasi sohasidagi mahfiy bo’lmagan, ammo muhim bo’lgan ma’lumotlarni ruhsat etilmagan jismoniy va yuridik shahslardan muhofaza qilinishida shifrlash algoritmi sifatida qo’llash standarti deb qabul qildi.
DES algoritmida: dastlabki 56 bitli kalitdan raund kalitlarini hosil qilishning murakkab emasligi, raund asosiy akslantirishlarining apparat-texnik va dasturiy ta’minot ko’rinishlarida qo’llanilishini ta’minlashning qulayligi, hamda, ular kriptografik hossalarining samaradorligi – kriptobardoshliligining yuqoriligi, bu algoritmning asosiy xususiyatlarini belgilaydi.
Shifrlash jarayoni 64 bitli ochiq ma’lumot bloklarini algoritmda berilgan IP –jadval bo’yicha o’rin almashtirish, uning natijasini dastlabki 56 bitli kalitdan algoritmda keltirilgan jadvallar bilan bitlarning o’rinlarini almashtirish, siklik surish va ba’zi bitlarni yo’qotish akslantirishlaridan foydalanib hosil qilinadigan 48 bitli raund kalitlari hamda asosiy akslantirishlari bilan 16 marta shifrlash, shifrlash natijasi bloki bitlarini berilgan IP^-1 –jadval bo’yicha o’rinlarini almashtirishdan iborat.
Algoritm akslantirishlarini yoritish uchun quyidagi belgilashlar kiritiladi:
va ─har biri 32 bitli bloklar bo’lib, Feystel tarmog’ini chap va o’ng qisimlarini ifodalaydi, ;
─ bitlar bloklari vektorlari kordinatalarini bo’yicha qo’shish;
─ 48 bitli raund kalitlari;
─ Feystel tarmog’i asosiy akslantirishlari funksiyasi;
IP ─ o’rin almashtirish jadvali.