Yakuniy 5-sinf
1 Quydagilar orasida oila sistematik birliklari soni nechta? 1.tuvaloqlar.2.xongul.3.uzumdoshlar.4.safsan xurmosi.5.yo’rg’a tuvaloq.6.loladoshlar.7.yovvoyi tok.8.turnasimonlar.9.bug’ular.10.uzumdoshlar.11.xolmon isirg’aguli.12.juft tuyoqlilar.13.loladoshlar. a]4 b]2 c]3 d]5
2.Xitin……………………… a]o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda b]suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi c] lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi d]suvo’tlarning
pigment saqlovchi qismi
3.Fitonsid…………………. a]o’simlik bakteriyalarga qarshi ishlab chiqaradigan modda b]suvda erimaydigan modda bo’g’imoyoqlilarda tashqi tayanch vazifasini bajaradi c] lotinchada yupqa po’st degan ma’noni anglatadi d]suvo’tlarning pigment saqlovchi qismi
4.Archa,qarag’ayning ko’chatlarini yetishtirish,mo’ynasi uchun ondatrani ko’paytirish kabi ishlar qaysi xudda olib boriladi? A]qo’riqxona b]buyurtmaxona c]milliy bog’ d]tabiat yodgorligi
5. Insonning tabiatga ijobiy ta’siri to’g’ri ko’rsatilgan javobni aniqlang. 1.o’simliklarning yangi navlarini yaratish.2.atmosfera havosining chiqindilar bilan ifloslanishi.3.oziq-ovqat mahsulotlarining ko’patirilishi.4.cho’llarni o’zlashtirilishi natijasida daryo va dengizlarning qurib qolishi.5.hayvonlarning go’shtdor zotlarini olinishi.6.hayvonlarni ko’plab ovlash natijasida qirilib ketishi.7. hayvonlarning sersut zotlarini olinishi.8.o’rmondagi daraxtlarning keragidan ortiq kesilishi. a]1.3.5.7 b]1.2.4.7 c]2.4.6.8 d]2.3.7.8
6. Oziq zanjirining ikkinchi halqasida qanday organizmlar ishtirok etadi? a]produtsentlar b]redutsentlar c]konsumentlar d]destruktorlar
7. Biotik omillar………….. a]inson faolyatining tabiatga ta’siri natijasida yuzaga keladi b]jonsiz tabiat omillari sanaladi c]tirik organizmning bir-biriga ta’siri d]a va c javoblar to’g’ri
8. Produtsent organizm ko’rsatilgan javobni aniqlang. a]yalpiz b]mimoza c]qirqquloq d]barchasi
9. Yelkadagi ikki boshli muskulning qisqarishi va uch boshli muskulning bo’shashi natijasida…………… a]qo’l bilakdan yoziladi b]qo’l tirsakdan yoziladi c]qo’l bilakdan bukiladi d]qo’l tirsakdan bukiladi
10.To’qimalar oraasida joylashgan mayda qon tomirlarini aniqlang. a]arteriya b]vena c]kapillyar d]aorta
11.Gipofiz,epifiz,qalqonsimon,ayrisimon,buyrakusti bezlari……………………… a]limfa b]endokrin c]nafas d]qon aylanish
12. Hayvonlar orasida sudralib yuruvchilar soni nechta?
1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.qurbaqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra. a]5 b]6 c]3 d]4
13.Hayvonlar orasidan yuragida faqat venoz qon bo’ladiganlarini toping. 1.yo’lbars.2.tovus.3.manta.4.triton.5.kaltakesak.6.qilquyruq.7.timsoh.8.burgut.9.kiyik.10.zog’ora.11.qurbaqa.12.ot.13.kaptar.14.ilon.15.salamandra. a]1.6.9 b]3.6.10 c]2.8.14 d]4.10.15
14 Qaysi sinfga hasharotxo’rlardan tortib,primatlargacha bo’lgan hayvonlar kiradi? a]sudralib yuruvchilar b]qushlar c]baliqlar d]sutemizuvchilar
15.Har xil tipga mansub hayvonlarni aniqlang. 1.gidra.2.tufelka.3.aktiniya.4.oq planariya.5.evglena.6.meduza.7.amyoba.8.rishta.9.jigar qurti.10.bortma nematoda.11.qoramol tasmasimoni.12.odam askaridasi. a]2.3.7 b]2.5.7 c]4.9.11 d]1.3.6
16.Sakkizoyoq bilan bir tipga mansub hayvon qaysi? a]nereida b]nematode c]aktiniya d]baqachanoq
17.Kasallik tarqatuvchi hayonlarni aniqlang. a]pashsha,chivin b]leyshmaniya,tripanasoma c]yomg’ir chuvalchangi,go’ng qo’ng’izi d]asalari,kapalak
18.O’simliklarni changlatadi…………………….. a]pashsha,chivin b]leyshmaniya,tripanasoma c]yomg’ir chuvalchangi,go’ng qo’ng’izi d]asalari,kapalak
19.Bars……………………. a]turkumi b]urug’I c]turi d]sinfi
20.Hayvonot olamida turkumlar birlashib qaysi sistematik birlikni hosil qiladi? A]urug’ni b]turni c]sinfni d]oilani
21. Qaysi o’simlikning dorivorlik xususiyati meva bergan davrda yuqori bo’ladi? a]isiriq b]na’matak c]yalpiz d]aloe
22. Dala qirqbo’gimining yozgi[a] va bahorgi[b]poyalarining rangi qanday bo’ladi? a]a-qo’ng’ir,b-yashil b]a-yashil,b-qo’ng’ir c]a-sariq,b-yashil d]a-yashil,b-yashil
23. Suv havzalarini tozalashda qaysi suvo’tlardan foydalaniladi? A]ulotriks,xlorella b]xlamidomonada,xlorella c]spirogyra,ulotriks d]barchasidan.
24. O’simliklar sistematikasida turkumdan keyin,sinfdan oldin qaysi sistematik birlik keladi? a]oila,turkum b]tur,oila c]oila,oila d]sinf,oila
25. Qorakuya zamburug’iga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang a]o’simlikni o’tkazuvchi qismida parazitlik qiladi b]o’simlikda zangga o’xshash dog’ hosil qiladi c]boshoqdoshlarda parazitlik qiladi d]dukkakdoshlar
bilan simbioz hosil qiladi
26. O’simliklar bilan simbioz holda yashovchi bakteriyani aniqlang. a]parazit b]chirituvchi c]tugunak d]achituvchi
27. Mikalogiya fani o’rganadigan organizmlarga xos bo’lgan ma’lumotni aniqlang. 1.getratrof oziqlanadi.2.prokariot organizm.3.eukariot organizm.4.gifalar yordamida tuproqqa birikadi.5.avtotrof oziqlanadi.6.faqat mikraskop yordamida o’rganish mumkin.7.erkin harakatlana oladi.8.erkin harakatlana olmaydi.9.xlorofill pigmentiga ega.10.nerv sistemasi va sezgi organlari mavjud.
a]1.3.6 b]1.2.6 c]1.3.4.8 d]1.2.5.9
28. Eukariot organizmlar keltirilmagan javobni aniqlang. 1.zamburug’lar.2.bakteriyalar.3.hayvonlar.4.ko’k yashil suvo’tllar.5.o’simliklar a]2.4 b]1.3 c]4.5 d]2.3
29. Ildiz va urug’da bo’ladigan plastida qaysi? a]xromoplast b]leykoplast c]xloroplast d]barchasi
30. Qaysi usulda qadimda mavjud bo’lgan organizmlar hozirda yashayotganlari bilan solishtiriladi? a]taqqoslash b]tarixiy c]kuzatish d]tajriba
1-DARS 1-5 MAVZULAR
1. Ikki yillik o’tlarning hayotini 1- (a) va 2- (b) yili uchun mos kleuvchi fikrlarni ajrating 1) to’pbarg hosil qiladi; 2)poya hosil qialdi; 3) ildizida oziqa to’playdi; 4) gullaydi; 5) mevasi pishadi; A) a- 1, 3 b- 2, 4, 5 B) a- 1, 2 b- 3, 4, 5 C) a- 2, 4 b- 1, 3, 5 D) a- 1, 3, 5 b- 2, 4
2. Bedaga tegishli bo’lgan malumotlarni ajrating. 1) yem- xashak o’simligi hisoblanadi; 2) yarim butalarga masnub, yovvoyi o’simlik 3) poyasining yuqori qismini qishda sovuq uribketadigan o’simlik sanaladi; 4) o’sish
kurtaklari yerostida qishlaydi; 5) madaniy, bir yillik o’t A) 1, 3, 4 B) 1, 2, 3 C) 1, 4 D) 2, 5
3. Qaysi o’simliklar poyasining yer usti qismi qishda quriydi(a) va poyasining yuqori qismini sovuq qurib ketadi(b)? 1) zirk; 2) baliqko’z; 3) iloq; 4) yalpiz; 5) kovrak; 6) keyreuk; 7) sallagul; 8) teresken; 9) rayhon; 10) sarsazan A) a-2,3,4,5; b-1,2,8,10 B) a-3,4,5,7; b-6,8,10 C) a-6,8,10; b-3,4,5,7 D) a-2,3,4,5; b-1,6,7,8
4. Berilgan o’simliklarning yarim butalarga mansub bo’lganlarini ko’rsating. 1) sarsazan; 2) singirtak; 3) oq sho’ra; 4) izen; 5) andiz; 6) teresken; 7) baliqko’z; 8) shuvoq A) 2, 5, 7 B) 1, 3, 4 C) 4, 5, 6 D) 1, 6, 8
5. Qaysi o’simliklar poyasining yer ustki qismi qishda quriydi (a) va poyasining yuqori qismi sovuq urib ketadi (b) ? 1) irg’ay; 2) iloq; 3) shuvoq; 4) uchqat; 5) sallagul; 6) itsigak; 7)kungaboqar; 8) sarsazan; 9) kiyiko’t; 10) zubturum A) a-2,5,9; b-3,6,8 B) a-1,4,5; b-3,7,8 C) a-3,4,7,9; b-2,6,8,10 D) a-1,3,4,8; b-2,5,9,10
6. Daraxt hayotiy shakliga mansub o’simliklarning butalardan farqli jixatlari... 1) sershox ko’p yillik; 2) yog’ochlashgan bir necha poya xosil qiladi; 3)
baquvvat ildizli, baland bo’yga ega; 4) asosan bitta yo’gon tana hosil qiladi; 5) o’sish kurtaklari tuproq ostida qishlaydi; A) 1, 2, 3 B) 3, 4 C) 1, 3 D) 2, 5
7. Zubturum (a) va qulupnay (b) o’simliklari qaysi hayotiy shaklga mansubligini aniqlang. A) a- ko’p yillik o’t b - bir yillik o’t B) a- yarim buta b- ko’p yillik o’t C) a- bir yillik o’t b- ko’p yillik o’t D) a-yarim buta b- bir yillik o’t
8. O’simliklarni nafas olishi, fotosintez qilishi, suv bug’latishi, minarallarni qobul qilishi kabi jarayonlarni qaysi fan o’rganadi ? A) morfologiya B) anatomiya C) fizologiya D) sistemastika
9. O’simlik organlarining tashqi tuzilishi (a) hamda ichki tuzilishi (b) qaysi fan tomonidan o’rganiladi ? 1) morfologiya 2) fizologiya 3) anatomiya A) a- 1 b- 2 B) a-3 b- 1 C) a- 1 b-3 D) a-2 b- 3
10. Bo’yi 1 m ga yetadigan bir yillik o’simliklarni aniqlang. 1) kanakunjut; 2) kanop; 3) makkajo’xori; 4) qo’ytikan; 5) momoqaldirmoq A) 1,2,3 B) 2,4,5 C) 1,3,4 D) 1,4,5
11.Tabiat ko’rki (a) , noyob mevali (b) va hashoratxo’r (c) o’simliklar berilgan qatorni qniqlang. A) a- jumagul; b- bodom; c- kvaksha B) a- ko’zagul; b- chinnigul; c-nepentes. C) a- rafleziya;
b- seyshel palmasi; csafsan. D) a- qizil lola; b- pista; c- suv qaroqchisi
12. ”Qizil kitob”ga kiritilgan (a) , dorivor (b) va tabiat ko’rki (c) bo’lgan o’simliklarni aniqlang. 1) xolmon; 2) zubturum; 3) nilufar; 4) isiriq; 5) sallagul; 6) shirach; 7) chakanda. A) a-1, 3; b- 2, 5; c- 3, 6 B) a- 3,6; b- 4,7; c- 1, 6 C) a-1,6; b-2,7; c-1,5 D) a-1,6; b-4,7; c-2,3
13. Ajdar daraxtiga xos bo’lgan xususiyatlarni belgilang. 1) Sumatra orolida o’sadi 2)Kanar orolida o’sadi 3)Meksikada o’sadi 4)6000 yil yashaydi 5)5000 yil yashaydi A) 1,5 B) 2,5 C) 2,4 D) 3,4
14. Qurttana gullagan paytda uning qaysi organi yoʻq boʻladi? A) Poya B) Ildiz C) Barg D) Urugʻ
15.Hasharotlarni kuvachalar yordamida tutadigan o‘simlikni aniqlang. A) nepentes B) drosera C) aldravanda D) suv qaroqchisi
16.Saksovul qanday o‘simlik? A) daraxt B) buta C) yarim buta D) ko‘p yillik o‘t
17.Irg‘ay va singirtak qanday o‘simliklar? A) daraxt B) buta C) yarim buta D) ko‘p yillik o‘t
18.Ko‘p yillik o‘tlar berilgan qatorni ko‘rsating. A) floks, andiz, lola, nizomgul B) izen, keyreuk, teresken, sarsazan C) gulsafsar, shuvoq, zirk, do‘lana D) uchqat,
nastarin, irg‘ay, singirtak
19. Buta o‘simliklar berilgan qatorni ko‘rsating. A) floks, andiz, lola, nizomgul B) izen, keyreuk, teresken, sarsazan C) gulsafsar, shuvoq, zirk, do‘lana D) uchqat, nastarin, irg‘ay, singirtak
20.Bargi qor tagida qishlab, bahorda yana o‘sishda davom etadigan o‘simliklarni ko‘rsating. A) achambiti, qurttana, bug‘doy B) ituzum, g‘o‘za, qoqio‘t C) nastarin, qoqio‘t, sachratqi D) atirgul, zig‘ir, kartoshkagul
21.Uzoq vaqtgacha barglarining yashil rangini saqlaydigan o‘simliklarni ko‘rsating. A) o‘rik,
shaftoli, tut B) chinor, terak, tut C) gledichiya, aylant, akatsiya D) nastarin, atirgul, ligistrum
22.Bitta hujayrasi 3-4 sm uzunlikka ega bo‘lgan o‘simlikni toping. A) piyoz B) tarvuz C) g‘o‘za D) pomidor
23.Qaysi o‘simlikning barglari bir qavat hujayralardan iborat bo‘lib, uni mikroskopda butunligicha ko‘rish mumkin? A) piyoz B) spirogira C) g‘o‘za D) elodeya
24.Qaysi o‘simlikning hujayralari cho‘ziqligi, zichroq joylashganligi va leykoplastlardan iboratligi bilan farqlanadi? A) piyoz B) spirogira C)kungaboqar D) elodeya
25..Qaysi belgi qari va yosh hujayralar uchun umumiy bo‘ladi? A) qobig‘ining qalinligi B) vakuolaning egallagan joyi C) yadrosining bor-yo‘qligi D) hujayra qobig‘ining polisaxariddan iboratligi
26.Qaysi organizmlar hujayrasida mag‘iz shakllanmagan? A) piyoz, achitqi zamburug‘i B) ko‘k-yashil suvo‘tlar, bakteriya C) elodeya, xlorella D) xlamidomonada, ko‘k-yashil suvo‘tlar
27.Qaysi plastida(lar) rangsiz bo‘lib, urug‘lar, ildizlar tarkibida uchraydi? A) xromoplastlar B) leykoplastlar C) xloroplastlar D) xromoplastlar va xloroplastlar
28.Quyidagi o‘simliklardan qaysi biri yemxashak o‘simligi emas? A) shuvoq B) sebarga C) burchoq D) shirach
29.Quyidagi o‘simliklardan qaysi biri ”Qizil kitob”ga kiritilmagan? A) jumagul B) sallagul C) shirach D)
chakanda
30.Tog‘ yonbag‘irlarida keng tarqalgan butalarni aniqlang. 1) zirk; 2) irg‘ay; 3) qoraqat; 4) ligustrum; 5) singirtak; 6) nastarin A) 1, 2, 5 B) 1, 2, 4 C) 3, 5, 6 D) 2, 3, 5
31.Cho‘llarda keng tarqalgan yem-xashak o‘simligini aniqlang. A) sarsazan B) behi C) shirach D) andiz
32.O‘simlik hujayrasining vakuolasi tarkibida suvning miqdori qancha? A) 50-65% B) 98-99% C) 70-95% D) 40-65%
33.Havo ildizlarining epidermasi ostidagi etli qavatda qanday to‘qima joylashadi? A) asosiy B) mexanik C) o‘tkazuvchi D) hosil qiluvchi
34.Ko‘p yillik o‘tlarga mansub bo‘lmagan o‘simliklarni aniqlang. A) gulsafsar, duragay gibiskus B) farzitsiya, tobulg‘i C) nizomgul, pskom piyozi D) boychechak, sebarga
35.Qaysi o‘simlikka kuchala to‘pguli xos? A) olma B) yong‘oqning changchi guli C) yong‘oqning urug‘chi guli D)
karam
36.Poyasi suv tagida bo‘lib, guli suv yuzasida ochiladigan o‘simlikni aniqlang. A) suv qirqqulog‘i B) safsan C) jumagul D) nilufar
37.Seyshel palmasining mevasini aniqlang. A) dukkak B) yong‘oq C) qo‘zoq D) ko‘sak
38.Raffleziya Arnoldi o‘simligi qaysi orolda uchraydi? A) Kanar B) Seyshel C) Sumatra D) Galapagoss