31-mavzu. O’rta Osiyoda ahamoniylar hukmronligi (51 ta) 1.O’rta Osiyo hududini bosib olishga harakat qilib ko’rgan dastlabki fors podshosi kim bo’lgan?
A) Doro I *B) Kir II
C) Kserks D)Doro II
2.Kir II tomonidan bosib olingan O’rta Osiyo hududlarini aniqlang.
A)Parfiya, Midiya va Lidiya
*B)Parfiya, Marg’iyona va Baqtriya
C)Midiya, Armaniston va Lidiya
D)Parfiya, So’g’diyona va Gurjiston
3. Fors shohi Kir II qachon ulkan lashkar bilan massagetlar ustiga yurish qiladi?
*A) mil.avv.530-yil B) mil.avv.522-yil
C) mil.avv.545-yil D) mil.avv.540-yil
4. Fors shohi Kir II ning massagetlar ustiga yurishi haqida qaysi tarixchi yozib qoldirgan?
A) Platon B) Poliyen
*C) Gerodot D) Gomer
5.Qadimda kim “tarix otasi” deya yuritilgan?
A) Platon B) Poliyen
*C) Gerodot D) Gomer
6. Kir II massagetlar ustiga yurish qilganda massagetlar malikasi kim bo’lgan?
A) Tug’shoda *B) To’maris
C) Ravshanak D) Sparangiz
7.Forslar massagetlar hududiga bostirib kirganlarida ularning malikasi To’maris bosqinchilarga qanday taklif bilan murojaat qiladi?
*A)tinch omon ketish taklifi bilan
B)agar massagetlar yurtiga hujum qilmasa unga turmushga chiqish taklifi bilan
C)omon qolish niyatida katta to’lov taklifi bilan
D)massagetlar yurtining bir qismini berish taklifi bilan
8.Gerodot qaysi jang haqida “Bu jang….. barcha janglardan ham dahshatliroq edi” deb hikoya qiladi?
*A) massagetlarning asosiy kuchlari bilan forslarning janggi haqida
B) saklarning asosiy kuchlari bilan forslarning janggi haqida
C) Marafon janggi haqida
D) yunon-makedon janggi haqida
9. Fors podshosi Kir II qaysi jangda halok bo’lganligini aniqlang.
*A) massagetlar bilan bo’lgan jangda
B) skiflar bilan bo’lgan jangda
C) midiyaliklar bilan bo’lgan jangda
D) saklar bilan bo’lgan jangda
10.Fors podshosi Kir II qachon halok bo’lgan?
A)mil.avv 558-yil B)mil.avv 539-yil
*C)mil.avv 530-yil D)mil.avv 525-yil
11. Fors shohi Doro I hukmronligining birinchi yilida qayerda fors istilochilariga qarshi yirik xalq qo’zg’oloni ko’tarilgan edi?
A)So’g’diyona B)Baqtriya
C)Xorazm *D)Marg’iyona
12. Marg’iyonada forslarga qarshi ko’tarilgan xalq qo’zg’oloniga kim rahbarlik qilgan edi?
A) Skunxa B) Shiroq
C) To’maris *D) Frada
13. Fors podshosi Doro I qo’shini va Frada boshchiligidagi qo’zg’olonchilar o’rtasida hal qiluvchi jang qachon bo’lganligini aniqlang.
*A) mil.avv.522-yil B) mil.avv.521-yil
C) mil.avv.519-yil D) mil.avv.530-yil
14.Marg’iyonadagi qo’zg’olon rahbari Fradaning taqdiri nima bo’ldi?
A)boshqa yurtga qochib ketdi
B)Doro I ning xizmatiga o’tdi
*C)asir olinib, qatl etildi
D)o’zini-o’zi o’ldirdi
15.Ahamoniylar sulolasi vakillaridan bo’lgan Doro I ning Frada bilan janglari va saklar ustiga yurishi haqida ma’lumotlar qayerda keltirib o’tilgan?
*A) Behistun qoyatosh yozuvlarida
B) Geradot asarlarida
C) Qadimgi O’rta Osiyo manbalarida
D)Doro I yilnomalarida
16.Doro I saklar ustiga qachon yurish qilgan?
A)hukmronligining birinchi yili
B)hukmronligining ikkinchi yili
*C)hukmronligining uchinchi yili
D)hukmronligining to’rtinchi yili
17. Fors podshosi Doro I qachon saklar ustiga yurish qilgan edi?
A) mil.avv.520-yil B) mil.avv.522-yil
*C) mil.avv.519-yil D) mil.avv.521-yil
18.”Behistun bitik”larida fors shohi Doro I saklarning qaysi guruhiga qarshi jangga kirganligi haqida yozilgan?
*A)saka tigraxauda (uchi o’tkir kuloh kiyib yuruvchi saklar)
B)saka tiay-taradarayya (daryoning narigi tomonida yashovchi saklar)
C)saka xaumovarka (muqaddas ichimlikka sig’inuvchi saklar)
D)saka akunamatata (hayotning yorqin tarafida yuruvchi saklar)
19. Saklar yurtiga Doro I yurish qilganda ularning sardori Skunxa bo’lganligi haqida qayerda ma’lumot keltirilgan?
A) Poliyen asarida
*B) «Behistun» bitiklarida
C) Gerodotning asarida
D) «Avesto» kitobida
20. Fors podshosi Doro I ning saklar ustiga yurish qilgan qo’shinini Shiroq ismli cho’pon mag’lub qilgani haqidagi ma’lumot bizgacha qanday yetib kelgan?
A) «Behistun» bitiklari orqali
B) Gerodotning rivoyati orqali
*C) Poliyenning rivoyati orqali
D) «Avesto» asari orqali
21. Tarixchi Poliyen qaysi asrda yashaganligini aniqlang.
*A) mil.avv.II asrda B) mil.avv.V asrda
C) mil.avv.VI asrda D) mil.avv.IV asrda
22.Shiroq necha kun suvsiz cho’lu-biyobon bo’ylab fors qo’shinlarini aldab olib yuradi?
*A)yetti kun B)o’n kun
C)o’n to’rt kun D)sakkiz kun
23. Tarixchi Poliyenning ma’lumotiga ko’ra, fors podshosi Doro I ning qaysi xalq ustiga qilgan yurishi muvaffaqiyatsiz tugagan?
A) massagetlar ustiga B) so’g’diylar ustiga
C) marg’iyonaliklar ustiga *D) saklar ustiga
24. Bosib olingan mamlakatlarni itoatda tutmoq uchun ahamoniylar yagona davlatni alohida viloyatlarga bo’lib tashlagan edilar. Bu viloyatlar qanday atalgan?
A) kent B) sagaris
C) polis *D) satraplik
25.Satraplik so’zi forscha “xshatra” so’zidan kelib chiqqan. “Xshatra” atamasining ma’nosini toping.
A)mamlakat *B)viloyat
C)tuman D)davlat
26.Quyidagi javoblarning qaysi biri satraplarning maqomi va holatini to’g’ri aks ettiradi?
A)satrap cheklanmagan hokimiyatga ega bo’lgan
B)satraplar ko’pchiligi ahamoniylar sulolasi vakillaridan bo’lgan
C)satrap davlat mudofaasi va qo’shinlarni tashkil etish bilan shug’ullanardi *D)A va B
27. O’rta Osiyoning forslar bosib olgan viloyatlari nechta satraplikka bo’lingan?
A) to’rt satraplikka *B) uch satraplikka
C) besh satraplikka D) ikki satraplikka
28.O’rta Osiyoning har bir satrapligi………….
*A)yillik soliq to’lagan
B)bir necha mayda birliklarga bo’lingan
C)qo’shin uchun qurol-yarog’ yasab bergan
D)yoshlarni qo’shinga jalb qilgan
29.O’rta Osiyo satrapliklari forslarga yillik soliq to’lashdan tashqari ……..
A)forslarni oziq-ovqat bilan ta’minlab turgan
B)forslarning harbiy yurishlarida qatnashib turgan
C)fors qo’shiniga qurol-yarog’lar yasab berishgan
*D)saroy va ibodatxonalar qurilishiga ham safarbar etilgan
30.Forslarga qaram xalqlar yillik soliqni qanday mahsulotlar bilan to’lashgan?
1)kumush 2)chorva mollari
3)hunarmandchilik buyumlari 4)kiyim-kechak
5)hayvonlar terisi
A)1,3,5 B)1,2,4
C)2,3,5 *D)1,2,3,4,5
31. Ahamoniylardan kimlarning hukmronligi davrida O’rta Osiyo xalqlari yunon-fors urushlarida qatnashgan edilar?
*A) Doro I va Kserks davrida
B) Kambiz II va Doro I davrida
C) Kir II va Doro I davrida
D) Doro I va Doro III davrida
32. Marafon jangida fors qo’shinlari markazida O’rta Osiyoning qaysi xalqi muvaffaqiyatli janglar olib borgan?
A) massagetlar B) xorazmliklar
*C) saklar D) baqtriyaliklar
33.Marafon jangi qachon bo’lgan?
*A)mil.avv 490-yil B)mil.avv 480-yil
C)mil.avv 479-yil D)mil.avv 449-yil
34. Qaysi tarixchi Kserks boshchiligida yunonlar ustiga yurish qilgan O’rta Osiyolik jangchilar qurol-yarog’larini mufassal tasvirlagan?
*A) Gerodot B) Poliyen
C) Sima Szyan D) Arrian
35. Yunon-fors urushida baqtriyaliklar jangda qanday qurollar bilan qatnashganlar?
A) xanjar va jangovar boltalar bilan
B) xanjar va nayzalar bilan
C) kamon va oyboltalar bilan
*D) kamon va nayzalar bilan
36. Yunon-fors urushlarida qaysi O’rta Osiyo xalqi xanjar va jangovar boltalar bilan qatnashgan?
A) massagetlar B) baqtriyaliklar
*C) saklar D) xorazmliklar
37.Yunon-fors urushlarida xorazmiylar va so’g’diylar qanday qurollar bilan qatnashganlar?
A) xanjar va jangovar boltalar bilan
B) xanjar va nayzalar bilan
C) kamon va oyboltalar bilan
*D) kamon va nayzalar bilan
38.Kserks qo’shinidagi eng yaxshi jangchilar kimlar hisoblangan?
A)baqtriya va massaget suvoriylari
B)sak va massaget jangchilari
C)baqtriya va so’g’d askarlari
*D)sak va baqtriya suvoriylari
39.Mil.avv VI – IV asrlarda O’rta Osiyo madaniyatining rivojlanishi qanday manbalar asosida o’rganilgan?
A)yozma B)arxeologik
C)moddiy *D)yozma va arxeologik
40.Mil.avv VI – IV asrlarda O’rta Osiyo xalqlarining qaysi sohalari yuksak darajaga erishgan?
1)hunarmandchilik 2)zargarlik 3)tikuvchilik
4)kulolchilik 5)binokorlik
A)1,3,5 B)2,3,4
C)1,2,3 *D)1,2,3,4,5
41.Ahamoniylar davrida o’lkamizning rivojlangan yirik qadimiy shahar-qal’alarini aniqlang.
*A)Qiziltepa, Uzunqir, Yerqo’rg’on, Afrosiyob
B)Qiziltepa, Oltintepa, Ko’zaliqir, Afrosiyob
C)Qiziltepa, Yerqo’rg’on, Baqtra, Afrosiyob
D)Qiziltepa, Yerqo’rg’on, Ko’zaliqir, Uzunqir
42.Mil.avv VI – IV asrlardagi yozma manbalarda O’rta Osiyodan qanday ma’danlar qazib olingani to’g’risida ma’lumotlar berilgan?
1)oltin 2)kumush 3)la’l
4)firuza 5)mis 6)temir
A)1,3,5 B)2,4,6
*C)1,2,3,4 D)1,2,3,4,5,6
43. O’rta Osiyo hududida qachon dastlabki tanga pullar tarqalgan?
A) mil.avv.III asrda B) mil.avv.VI asrda
C) mil.avv.III-II asrlarda *D) mil.avv.V-IV asrlarda
44. Amudaryo xazinasi qachon topilganligini aniqlang.
*A) 1877-yil B) 1807-yil
C) 1870-yil D) 1822-yil
45.Amudaryo xazinasidan qanday buyumlar topilgan?
A)mis va kumush B)bronza va oltin
*C)oltin va kumush D)la’l va mis
46.“Amudaryo xazinasi” bugungi kunda qayerda saqlanmoqda?
A) Parij muzeyida
*B) Britaniya muzeyida
C) Peterburg davlat muzeyida
D)O’zbekiston tarixi davlat muzeyida
47.Amudaryo xazinasiga oid buyumni qayd eting.(rasmda)
A)bronzadan yasalgan qozon
B)temirdan ishlangan xanjar va qin
C)bronzadan yasalgan dubulg’a
*D)oltin bilaguzuk
48.Oltindan yasalgan ot-arava nusxasi nechanchi asrlarga oid? (rasmda)
*A)mil.avv V-IV asrlar
B)mil.avv VI-V asrlar
C)mil.avv IV-III asrlar
D)mil.avv III-II asrlar
49.Mil.avv 522-yilda …………
1)ahamoniylar sulolasi vakillaridan biri Doro I taxtga o’tirdi
2)Marg’iyonada fors istilochilariga qarshi yirik xalq qo’zg’oloni ko’tarildi
3)Frada rahbarligidagi qo’zg’olonchilar bilan fors qo’shinlari o’rtasida hal qiluvchi jang bo’ladi
4)Doro I yunonlarga qarshi yurish boshlaydi
5)Doro I saklar ustiga yurish qiladi
A)1,2,3,4,5 B)1,3,5 *C)1,2,3 D)2,4,5
50.Quyidagilardan qaysi voqea boshqalarga nisbatan keyin sodir bo’lgan?
A)Doro I ning saklar ustiga yurishi muvaffaqiyatsiz tugaydi
B)Kir II massagetlar bilan jangda halok bo’ldi
*C)Doro I yunonlarga qarshi Marafon jangida mag’lubiyatga uchradi
D)Marg’iyonada Frada boshchiligidagi qo’zg’olon bostirildi
51.Quyidagi berilgan javoblarning qaysi birida tarixiy xatolikka yo’l qo’yilgan?
1)Kserks qo’shinida xizmat qilgan saklar kamon va nayzalar bilan jangga kirishgan
2)mil.avv 490-yilda bo’lib o’tgan Marafon jangida fors qo’shinlari markazida bo’lgan xorazmiylar muvaffaqiyatli urushgan
3)Doro I hukmronligining birinchi yilida saklar ustiga yurish qilgan
4)O’rta Osiyoning forslar bosib olgan viloyatlari uch satraplikka bo’lingan
5)Oltin va kumush buyumlar Amudaryo xazinasidan topilgan
A)1,2,5 B)1,4,5
C)1,2,4 *D)1,2,3