Teorik olarak incelenen yeşil pazarlama ve tüketicilerin çevre dostu ürünleri tüketme
eğilimleri uygulamalı olarak da belirlenmek istenildi. Bu amaçla örnek kitle olarak İstanbul
Aydın Üniversitesi öğrencileri denek olarak seçildi. Seçilen öğrencilerin çevre dostu ürünler
hakkındaki düşünceleri, bu ürünlere yönelik davranışları, bu ürünleri kullanmaları sonucu
oluşacak gider artışına katlanma eğilimleri belirlenmeye çalışıldı. Bunun sonucunda
işletmelerin çevre dostu ürün üretimi konusundaki çalışmalarına katkı sağlamak da amacı
oluşturmaktadır. Ayrıca, yeşil pazarlama kavramına ek olarak “çevre bilinci” ve “çevreye
133
Verileri elde edilen örneklemin ana kütleyi temsil edebilecek özellikte ve uygulamada
kullanılan ölçeğin uygulamanın amaçları ile örtüşeceği maddelerden oluştuğu varsayıldı.
Çalışma İstanbul Aydın Üniversitesi fakülteler bazında 370 öğrenci ile yapıldı. Veriler anket
çalışması ile elde edildi. Lisans öğrencileri ile yürütülen ankette sınıf ayırımı yapılmadı. Ön
lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri araştırma kapsamı dışında tutuldu.
Araştırmada kullanılan ana kütle 8.442 öğrencidir. Örneklem büyüklüğü,
formülü yardımıyla hesaplanıp 368 olarak bulundu. (Yılmaz, 2009).
Çalışmanın güven düzeyi % 95 ve hata payı ± % 5 (D=0,05) alınarak örneklem
büyüklüğü 368 olarak hesaplanan anket 370 deneğe uygulandı.
Deneklere sorulmak üzere üç bölümden oluşan bir soru anketi uyarlandı. Anketin
birinci bölümünde “Demografik” sorular (sınıf düzeyi, ailenin mesleği, annenin eğitimi,
babanın eğitimi ve aile gelir düzeyi) bağımsız değişken olarak ele alınmıştır. 2. bölüm
maddelerini içeren “Çevre Bilinci” soruları (Çevre dostu ürün kavramını daha önce duydunuz
mu?, Çevre dostu ürün satın alır mısınız?, Çevre dostu ürün satın aldığınızda çevrenin
korunmasına katkıda bulunduğunuza inanıyor musunuz?) ve 3. bölümde uygulanan 5’li likert
tipinde geliştirilmiş “Çevreye Duyarlı Ürün Bilinci” ölçek maddeleri bazında elde edilen 3
boyut (“Geri Dönüşümlü Ürünleri Kullanma Eğilimi ve Çevre Sorumluluk Bilinci”, “Çevreye
Duyarlı Ürünleri Satın Alma ve Kullanma Bilinci” ve “Ekolojik Bilinç”) bağımlı değişken
olarak ele alınmıştır.
Veri analizinde SPSS 16.0 programında çalışılmış, tanımlayıcı istatistik analizler (mod,
medyan, ortalama, standart sapma) alınmış ve güvenilirlik analizi yapılmıştır. Soru
gruplarının kullanımında en yaygın olarak kullanılan içsel güvenilirlik indeksi Cronbach
Alpha’dır. “Literatürde, alfa katsayısının değerlendirme kriterlerine göre, elde edilen alfa
değeri 0,60 ve üstünde, 0,80’nin de altında bir değer ise ölçeğin güvenilir olduğu kabul
edilmektedir." Tanımlanmış her boyut için güvenilirlik katsayısı olan Cronbach’s Alfa sayıları
ise şöyledir: l.Faktör için; toplam 7 maddeden oluşan boyutun Cronbach’s Alfa değeri 0,777,
2. Faktör için; toplam 5 maddeden oluşan boyutun Cronbach’s Alfa değeri 0,695, Toplam 2
maddeden oluşan 3. Faktör için ise; 0,257. Ölçeğin toplam 14 maddesine ilişkin olarak
değerlendirilmesi neticesinde Cronbach’s Alfa değerinin 0,778 oranında bir güvenilirliğe
sahip olduğu görülmüştür.
Çevreye Duyarlı Ürün Bilinci ölçeğinin maddelerine ilişkin olarak yapılan test
sonucunda Kaiser- Meyer-Olkin (KMO) değerinin 0,930 olduğu görülmüştür. Bu değer KMO
için oldukça yüksek bir değeri ifade etmektedir. Frekans dağılımı ve faktör analizi yapılmış,
ikili karşılaştırmalarda Mann-Whitney U testinden yararlanılmıştır. İkiden fazla gruplarda ise
Kruskal-Wallis analizi uygulanmıştır (Altunışık ve ark., 2010).
Dostları ilə paylaş: