67-mavzu: sugʼURTALOVCHILAR VA sugʼurta vositachilari uchun jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashish boʼyicha ichki nazorat qoidalari

Strategiyaning ustuvor yo‘nalishlari
Strategiyada belgilangan maqsadlarga erishish uchun quyidagilar Strategiyani amalga oshirishning ustuvor yo‘nalishlari hisoblanadi:
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida milliy darajada aniqlangan tavakkalchiliklarni kamaytirish hamda davlat siyosatini yanada mustahkamlash;
ushbu sohadagi milliy tizimning xalqaro hujjatlarga muvofiqligini, shuningdek, FATF standartlari va xalqaro-huquqiy hujjatlarning O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik hujjatlariga implementatsiya qilinishini ta’minlash;
mazkur sohadagi jinoyatlarning barvaqt oldini olish borasida davlat organlari faoliyati samaradorligini yanada oshirish, pul mablag‘lari yoki boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlarning javobgarligini kuchaytirish;
xalqaro tashkilotlar va xorijiy mamlakatlar bilan hamkorlikni yanada rivojlantirish hamda tizimli muloqotni yo‘lga qo‘yish;
sohadagi barcha statistik ma’lumotlarning yaxlit tizimini shakllantirish, ma’lumotlarni to‘plash, qayta ishlash, tahlil qilish va ulardan foydalanish hamda axborot almashinuvi samaradorligini oshirishda zamonaviy axborot texnologiyalarini keng joriy etish;
sohaga jalb qilingan davlat organlari xodimlarining kasbiy mahoratini oshirish, shuningdek, pul mablag‘lari yoki boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar xodimlarini o‘qitish hamda qayta tayyorlash.
Strategiyada belgilangan ustuvor yo‘nalishlarni amalga oshirish mexanizmi
Strategiyada belgilangan ustuvor yo‘nalishlar quyidagi mexanizmlar asosida amalga oshiriladi:
a) jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida milliy darajada aniqlangan tavakkalchiliklarni kamaytirish hamda davlat siyosatini yanada mustahkamlash yo‘nalishida:
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish samaradorligini oshirish;
xalqaro shartnomalarda belgilangan majburiyatlarni, shu jumladan Jinoiy daromadlarni legallashtirishga va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashish bo‘yicha Yevroosiyo guruhi to‘g‘risidagi Bitimdan kelib chiquvchi, shuningdek, “Egmont” moliyaviy razvedka bo‘linmalari guruhi faoliyatida ishtirok etish doirasida O‘zbekiston Respublikasining majburiyatlarini bajarish;
iqtisodiyotda yashirin aylanmani qisqartirishga qaratilgan mexanizmlarni ishlab chiqish;
milliy tizim, uning alohida elementlari va mexanizmlari samaradorligini baholashning ilmiy asoslangan son va sifat ko‘rsatkichlarini belgilash;
b) milliy tizimning xalqaro hujjatlarga muvofiqligini, shuningdek, FATF standartlari va xalqaro-huquqiy hujjatlarning O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik hujjatlariga implementatsiya qilinishini ta’minlash yo‘nalishida:
qonunchilik hujjatlarini jinoiy daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasidagi xalqaro standartlarga muvofiqlashtirish;
ushbu sohadagi qonunchilik hujjatlarini amalga oshirish samaradorligini ta’minlash maqsadida qonunchilik hujjatlarini takomillashtirish;
BMT Xavfsizlik Kengashining terrorizm va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishga aloqador shaxslarning operatsiyalarini to‘xtatib qo‘yish va (yoki) pul mablag‘lari va boshqa mol-mulkini ishga solmay to‘xtatib qo‘yish bilan bog‘liq rezolyutsiyalari ijrosini kechiktirmasdan ta’minlash maqsadida pul mablag‘lari va boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlarga ushbu rezolyutsiyalarni yuborish mexanizmini takomillashtirish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish va terrorizmni moliyalashtirish bilan bog‘liq tavakkalchiliklarni milliy darajada baholash natijalarini davlat organlari va xususiy sektorga yetkazish tartibini takomillashtirish;
“ommaviy mansabdor shaxs” tushunchasini qonun hujjatlari bilan belgilash hamda ommaviy mansabdor shaxslar, ularning oila a’zolari va ommaviy mansabdor shaxslarga yaqin shaxslar tomonidan amalga oshirilayotgan pul mablag‘lari va boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni aniqlash va kengaytirilgan monitoring o‘tkazish chora-tadbirlarini belgilash;
tavakkalchiliklar guruhiga mansubligiga qarab mijozlarni o‘rganish va ularning shaxsiga aniqlik kiritishning differensiyalashgan yondashuvini qo‘llash choralarini ko‘rish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish, terrorizmni moliyalashtirish va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirish bilan bog‘liq holatlar bo‘yicha yuridik shaxslarning javobgarligini qonun hujjatlari bilan belgilash hamda ular faoliyatining shaffofligini ta’minlashga doir xalqaro standartlar implementatsiya qilinishini ta’minlash;
benefitsiar mulkdorlarni aniqlash va indentifikatsiya qilish maqsadida pul mablag‘lari va boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar tomonidan benefitsiar mulkdorlar haqidagi ma’lumotlarni olish mexanizmini ishlab chiqish va takomillashtirish;
mijozlar va benefitsiar mulkdorlarning shaxsiga aniqlik kiritish tartibini, shuningdek, mijozlarni lozim darajada tekshirish bo‘yicha kengaytirilgan chora-tadbirlar qo‘llash tizimini takomillashtirish;
kripto-aktivlar muomalasi sohasidagi faoliyatni amalga oshiruvchi shaxslarga va kripto-aktivlar sohasidagi xavf-xatarlarga nisbatan tavakkalchiliklarga asoslangan yondashuvni qo‘llash metodikasini ishlab chiqish;
moliyaviy xizmatlarning yangi turlari va moliyaviy tashkilotlar, shuningdek, ommaviy mansabdor shaxslar bo‘yicha jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish va terrorizmni moliyalashtirish tavakkalchiliklarini doimiy va tizimli ravishda baholash choralarini ishlab chiqish;
ekstremistik faoliyatga aloqador shaxslarning pul mablag‘larini yoki boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarini to‘xtatib turish va (yoki) ishga solmay to‘xtatib qo‘yish, tiklash hamda ulardan foydalanishga ruxsat berish tartibini joriy qilish;
v) sohadagi jinoyatlarning barvaqt oldini olish borasida davlat organlari faoliyati samaradorligini yanada oshirish, pul mablag‘lari yoki boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlarning javobgarligini kuchaytirish yo‘nalishida:
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish, terrorizmni moliyalashtirish va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirish bilan bog‘liq jinoyatlar uchun javobgarlik muqarrarligini ta’minlash maqsadida moliyaviy tergov o‘tkazish tartibini hamda predikat jinoyatlar toifasini belgilash;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasidagi jinoyatlarni aniqlash, fosh etish va tergov qilish metodikasini takomillashtirish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish, terrorizmni moliyalashtirish va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirish bilan bog‘liq jinoyat ishlari bo‘yicha huquqni qo‘llash amaliyotini takomillashtirish, shu jumladan, bunday toifadagi jinoyatlarni malakalashning yagona yondashuvini joriy etish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida yaxlit axborot tizimini yaratish orqali milliy tizimga kiruvchi davlat organlari, tashkilotlar va mutaxassislar faoliyatini muvofiqlashtirishni ta’minlash hamda ular o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni yanada kengaytirish;
pul mablag‘lari va boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar ustidan nazoratning samarali mexanizmini joriy etish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish bilan bog‘liq tavakkalchilik darajasi yuqori bo‘lgan korrupsiyaga oid huquqbuzarliklar uchun belgilangan javobgarliklarni xalqaro standartlarga muvofiqlashtirish hamda bunday huquqbuzarliklar uchun javobgarlikni kuchaytirish;
nazorat qiluvchi, litsenziyalovchi va ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organlarning jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasidagi qonun hujjatlariga pul mablag‘lari yoki boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar tomonidan rioya etilishini monitoring va nazorat qilishi mexanizmini takomillashtirish;
g) xalqaro tashkilotlar va xorijiy mamlakatlar bilan hamkorlikni yanada rivojlantirish hamda tizimli muloqotni yo‘lga qo‘yish yo‘nalishida:
jinoiy faoliyatdan olingan mol-mulkni qidirish, xatlash, musodara qilish hamda xorijdan aktivlarni qaytarish borasida xorijiy davlatlar bilan hamkorlikni mustahkamlash;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida ixtisoslashgan xalqaro va mintaqaviy tashkilotlar hamda xorijiy davlatlar bilan hamkorlikni yanada kengaytirish;
xorijiy davlatlarning moliyaviy razvedka bo‘linmalari, shu jumladan huquqni muhofaza qiluvchi va maxsus vakolatli davlat organlari bilan hamkorlikni yanada rivojlantirish;
Jinoiy daromadlarni legallashtirishga va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashish bo‘yicha Yevroosiyo guruhi doirasida xorijiy davlatlar bilan hamkorlikda milliy tizim samaradorligini oshirishga ko‘maklashish hamda o‘zaro tajriba almashishni kengaytirish;
d) sohadagi barcha statistik ma’lumotlarning yaxlit tizimini shakllantirish, ma’lumotlarni to‘plash, qayta ishlash, tahlil qilish va ulardan foydalanish hamda axborot almashinuvi samaradorligini oshirishda zamonaviy axborot texnologiyalarini keng joriy etish yo‘nalishida:
milliy, mintaqaviy va xalqaro miqyosda axborot almashish, ma’lumotlarni qayta ishlash va tahlil qilish borasida maxsus vakolatli davlat organining axborot-texnologiyalari bo‘yicha imkoniyatlarini kengaytirish;
davlat organlari va tashkilotlarining ma’lumotlar bazalari va axborot tizimlarini integratsiya qilish orqali o‘zaro axborot almashish samaradorligini yanada oshirish;
davlat organlari, shu jumladan pul mablag‘lari va boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar o‘rtasida axborot almashish sohasida ma’lumotlarni himoya qilish talablariga rioya etish tartibini takomillashtirish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasidagi shubhali operatsiyalar to‘g‘risidagi xabarlarni saralash va qayta ishlashni avtomatlashtirish uchun dasturiy mahsulotlarni ishlab chiqish hamda joriy etish;
e) sohaga jalb qilingan davlat organlari xodimlarining kasbiy mahoratini oshirish, shuningdek, pul mablag‘lari yoki boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar xodimlarini o‘qitish hamda qayta tayyorlash yo‘nalishida:
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida ishtirok etib keluvchi davlat organlari, nodavlat notijorat tashkilotlar, pul mablag‘lari va boshqa mol-mulk bilan bog‘liq operatsiyalarni amalga oshiruvchi tashkilotlar xodimlarining kasbiy tayyorgarlik darajasini muntazam ravishda oshirish choralarini ko‘rish;
maxsus oliy ta’lim muassasalarida jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida mutaxassislarni tayyorlash tizimini joriy etish;
jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish sohasida maxsus o‘quv dasturlarini ishlab chiqish hamda kasbiy standartlarni joriy etish;
xalqaro miqyosda tan olingan ACAMS, ACCA, CFE va boshqa tashkilotlar imkoniyatlaridan foydalanish, mazkur dasturlar doirasida malaka oshirishni yo‘lga qo‘yish.